|
|عرض‌جغرافیایی =۳۵٫۰۴۴۱۱۱
|طول‌جغرافیایی =۴۶٫۳۶۳۸۸۹
|تصویر=Paveh (3)city.jpg
|اندازه‌تصویر=۲۷۰
|برچسب تصویر=
|نام‌های‌قدیمی=
|سال‌شهرشدن=
| جمعیت = ۲۵٬۷۷۱ نفر<ref name="نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵">[https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/population-urban-95.xlsx نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190921110045/https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/population-urban-95.xlsx |date=۲۱ سپتامبر ۲۰۱۹}} وبگاه مرکز آمار ایران</ref><ref group="یادداشت">آمار بر اساس سرشماری ۱۳۹۵ است و بر همین اساس، جمعیت شهر پاوه ۲۵٬۷۷۱ تن و [[استان کرمانشاه]] ۱٬۹۵۲٬۴۳۴ تن بوده‌است.</ref>
| جمعیت =۲۵٬۷۷۱ نفر(۱۳۹۵)
| رشد جمعیت =۹٪+ (۵سال)
|تراکم‌جمعیت=
|زبان= [[زبان کردی|کردی]] [[هورامی]]<ref name="zaban">{{یادکرد وب |عنوان= تاریخچه شهر پاوه|ناشر= پایگاه اطلاع‌رسانی شهرداری پاوه |نشانی=http://www.pavehcity.ir/HomePage.aspx?TabID=4626&Site=DouranPortal&Lang=fa-IR|نویسنده= |زبان= |تاریخ بازدید=۳۱ مارس ۲۰۱۰|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100524045340/http://www.pavehcity.ir/HomePage.aspx?TabID=4626&Site=DouranPortal&Lang=fa-IR|archivedate=۲۴ مه ۲۰۱۰|dead-url=yes}}</ref>
|مذهب= [[سنی]] ([[شافعی]])<ref name="zaban" />
|مساحت=
|ارتفاع=۱۵۳۰ متر
|پیش‌شماره=۰۸۳
| کد آماری =۱۲۶۱
| پلاک اتومبیل = ۲۹ س {{IRN}}
|وبگاه= [http://www.pavehcity.ir/HomePage.aspx?TabID=1&Site=DouranPortal&Lang=fa-IR شهرداری پاوه]
|جمله‌خوشامد=
|پانویس=
}}
'''پاوه''' یکی از شهرهای شمالی [[استان کرمانشاه]] و مرکز [[شهرستان پاوه]] است که در مجاورت مرز ایران و خارجعراق (اقلیم کردستان) قرار دارد. به دلیل ساختار پلکانی، پاوه ملقب به شهر هزارماسوله است.
منطقه‌ای که پاوه در آن واقع است بسیار خوش آب و هوا است و در کنار کوهستان شاهو قرار گرفته‌است.
پاوه از مناطق زیبای استان کرمانشاه و مرکز اورامانات (اورامان)(هورامان) است که شامل شهرستان‌های پاوه روانسر جوانرود و ثلاث می‌باشد.
ساکنین این شهر کرد بوده و به گویش [[گویش خارجی|هورامی]] تکلم می‌کنند. (تعدادی از روستاهای پاوه به گویش جافی تکلم می‌کنند)
== وجه تسمیه ==
پاوهعده‌ای از مناطق زیبای استان کرمانشاه و مرکز اورامانات (اورامان)(هورامان)معتقدند که شامل شهرستان‌هایواژه پاوه روانسر جوانرود و ثلاث است. نام پاوه را به «پاو»معنی سردارپایدار یزدگردو سومثابت -(ایستاده آخریندر پادشاهگویش ساسانیهورامی) - منسوب می‌دانند که جهت جلب حمایت مردمان کرد، روانه این منطقه‌شد و مورد احترام اهالی قرار گرفتاست.<ref>{{یادکرد بعدهاوب به|نویسنده خاطر=پرتال تجلیل از آن سردار، این ناحیه راشهرداری پاوه نامیدند، که در کتاب‌های عربی فاوج آمده‌استنشانی=http://www.pavehcity.ir/HomePage.aspx?TabID=4626&Site=DouranPortal&Lang=fa-IR پس|عنوان= از| اسلامناشر فاوج= نام|تاریخ گرفت= سپس|تاریخ به پاوه تغییر نام یافت.بازبینی=}}</ref><ref>کتاب سبز (بانک اطلاعات استان کرمانشاه)، سید ضیاء الدین خرمشاهی، کانون تبلیغاتی دالاهو، دی ۱۳۷۵، صفحهٔ ۲۳۱</ref>
عده‌ای دیگر معتقدند که واژه پاوه به معنی پایدار و ثابت (ایستاده در گویش هورامی) است. هم چنین معنای کلمه هورامان از اورتن (اورامان) نام یکی از سرودهای دینی زرتشتیان گرفته شده‌است. قلعه دژ و پاسگه که هنوز در پاوه وجود دارند بازمانده و باروی عهد آن سردار است. ظاهراً در محلی نزدیک پاوه که اکنون جنگاه گفته می‌شود مردم پاوه با سعدوقاص جنگیده‌اند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =پرتال شهرداری پاوه نشانی=http://www.pavehcity.ir/HomePage.aspx?TabID=4626&Site=DouranPortal&Lang=fa-IR |عنوان= | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>
== پیشینه ==
در سال ۱۱۵۱ (هجری قمری) [[نادر شاه افشار]] پس از غلبه بر سردار مشهور عثمانی [[توپال عثمان پاشا]] و فتح [[بغداد]] به هنگام عبور از اورامانات تمامی مردم منطقه پرجمعیت فاوج (همان پاوه) که مردان دلیر و جنگجویی بودند و در عین حال هم تیر اندازان ماهر و هم باروت سازان قابلی بودند به سمت [[استرآباد]] کوچ داد که هم عاملین تجهیز سپاه او باشند و هم سدی عظیم در برابر [[ترکمن‌ها]]، که هرازگاه به استرآباد و اطرافش شبیخون می‌زدند و غارت می‌کردند؛ نادرشاه مسئولیت مردم فاوج را برعهده شخصی به نام [[میرزا شفیع بیک پاوه‌ای]] گذاشت که با انسجام واتحاد این طایفه، ترکمن‌ها میخکوب شدند. پس از سرکوب [[ترکمن‌ها]] توسط مردم فاوج (پاوه) نادر شاه اجازه برگشت به آنها را نداد (البته به احتمال بسیار زیاد خود بزرگان مردم پاوه نیز خود تمایلی به برگشت نداشتند؛ چون زمینهایی که در [[کردکوی]] به پاس خدماتشان در اختیار آنها گذاشته شده بود بسیار حاصلخیز تر و مرغوب تر بودند) و آنها را را در منطقه ای از [[استان گلستان|گلستان]] که بعدها به مناسبت کرد بودن آنها کردکوی نام گرفت اسکان داد. این اسارت و تبعید مردم فاوج (همان پاوه) که حدود سیصد سال قبل رخ داد به تبعید تمامی مردم فاوج (همان پاوه) منجر گردید؛ به حدی که این منطقه خالی از سکنه شد (در واقع مردم کردکوی نوادگان فاوجی‌های تبعید شده هستند و اجداد آنها از زمانهای باستانی در پاوه ساکن بوده‌اند) و بعدها عشایر و ایلهای هورام و جاف (مثلا ایل جاف ولدبیگی) که در حال ییلاق و قشلاق در اورامانات بودند با مشاهده خالی از سکنه شدن این منطقه خوش آب و هوا و حاصلخیز در این منطقه سکونت یافتند و پاوه امروزی را تشکیل دادند که قدمت این شهر جدید به بیشتر از سیصد سال نمی‌رسد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=هادی محمودی|کد زبان=|تاریخ=1396/04/15|وبگاه=http://www.pavehpress.ir/اسارت-و-تبعيد-مردم-پاوه-و-نودشه-توسط-نا/|نشانی=|عنوان=}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|تاریخ=1396/04/15|عنوان=اسارت و تبعید مردم پاوه و نودشه توسط نادر شاه افشار|ناشر=پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه|doi=|تاریخ بازدید=}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|تاریخ=1396/04/17|عنوان=اسارت و تبعید مردم پاوه و نودشه توسط نادر شاه افشار|ناشر=پایگاه خبری تحلیلی نوریاو|doi=|تاریخ بازدید=}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کردان مهاجر به مازندران و استر آباد و خراسان|نام خانوادگی=مینوروسکی|نام=ولادمیر|ناشر=خوارزمی|سال=1340|شابک=|مکان=تهران|صفحات=}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عشایر رکاب نادر شاه|نام خانوادگی=راولینسون|نام=سر هنری|ناشر=سامان جهان سوز|سال=1338|شابک=|مکان=تهران|صفحات=}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کردنامه|نام خانوادگی=ایلزئوس|نام=|ناشر=احمد آرام|سال=1336|شابک=|مکان=تهران|صفحات=}}</ref>
== شهر پاوه ==
[[پرونده:Iran-Iraq Border (Shoushmi) 2015 Photo by Persian Dutch Network.JPG|بندانگشتی|مرز [[شوشمی]] بین ایران و عراق در نزدیکی پاوه است.
این مرز حد فاصل بین شهرستان پاوه و استان [[حلبچه]] است.]]
شهر زیبا و تاریخی پاوه با قدمت تاریخی بیش از ۳ هزار سال، به فاصله ۱۱۲ کیلومتری از مرکز استان و ۴۵ کیلومتری تا نقطه صفر مرزی قرار دارد.
سازه‌ها و منازل مسکونی در این شهر به گونه‌ای طراحی شده‌است که در بیشتر موارد پشت‌بام خانه‌ای که در ارتفاع کم‌تری از دامنه کوه ساخته شده‌است حیاط منزلی است که چند متر بالاتر ساخته شده‌است. به همین دلیل پاوه را شهر هزار ماسوله می‌نامند.
پاوه در گذشته ۹ محله داشته که ساکنان اصلی شهر در این قسمت‌ها ساکن بوده‌اند و عبارتند از: «میرائاوا»، «شه خه لیان»، «سه ردی»، «قدیم شار»، «ئاسنگران»، «پشته»، «قلاخوان»، «فیض ئاوا»، «سواره یا زواره».
# خیابان ۲۶مرداد: این خیابان از ترمینال کرمانشاه شروع تا میدان مولوی امتداد دارد.
# خیابان مولوی: از میدان مولوی شروع وبه میدان شهداء (فلکه فرمانداری) منهی می‌شود.
# خیابان مرکزی –سراب هولی کمربندی گردشگری –آرامگاه امام غزالی امام خمینی رسالت تکیه دارد.
# پاوه یک شهر طولیست. طول شهر پاوه که از دوریسان تا نوریاب امتداد دارد حدود ۱۰ کیلومتر است. پاوه کلاً سه خیابان اصلی و چندین خیابان فرعی دارد. خیابانی که از ترمینال کرمانشاه به سمت شهر امتداد می‌یابد در جنب بیمارستان به دو شاخه تقسیم می‌شود شاخه‌ای به نام خیابان ۲۶ مرداد تا میدان مولوی وسپس با نام خیابان مولوی به فلکه فرمانداری (میدان شهداء) منتهی می‌شود؛ که البته در آنجا نیز انشعاباتی یافته وبه خیابانهای صلاح الدین ایوبی، امام غزالی، مرکزی وآرامگاه منتهی می‌گردد.
=== مساجد ===
=== تکایا ===
در پاوه دو تکیه موجود می‌باشد: تکیه مرحوم حاج [[شیخ نصرالدین خالصی]] رهبر طریقت قادری و تکیه و خانقاه نقشبندی که مرکز تجمع دراویش حضرت شیخ حسام الدین نقشبندی است.
== فرهنگ ==
=== سالن‌های سینما ===
[[سینما فرهنگ (پاوه)|سینما فرهنگ]] نخستین سینمای شهر پاوه و تنها سالن سینمایی است که در این شهر فعالیت می‌کند. این سالن سینما تا کنون چند بار افتتاح و دوباره تعطیل شده‌است.<ref name="ارشاد ۱">[https://kermanshah.farhang.gov.ir/fa/news/200536/سینمای-پاوه-برای-دومین-بار-افتتاح-شد ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمانشاه: ''سینمای پاوه برای دومین بار افتتاح شد''، نوشته‌شده در ۱۵ دی ۱۳۹۴؛] بازدید در ۲۳ دی ۱۳۹۷.</ref>
== مراکز علمی ==
* دارالعلوم اسلامی نجار
* دانشگاه علمی کاربردی
* دانشکده سما
== اقتصاد ==
== مردم ==
مردم شهرستان پاوه مسلمان و پیرو مذهب اهل سنت (شافعی مذهب) می‌باشند.
هورامیهای منطقه کندوله وشمال ایران شیعه مذهب وهورامیهای منطقه دالاهو وگهواره بر آیین یارسان هستند.<ref name="zaban" />
=== جمعیت ===
منبع تصاویر:
https://1x.com/member/arasbabaie
== یادداشت‌ها ==
{{پانویس|گروه=یادداشت|ریز|۲}}
== پانویس ==
{{استان کرمانشاه}}
{{موضوعات شهرستان پاوه}}
{{زکریا یوسفی}}
[[رده:پاوه|پاوه]]
| 