کاربر:آرمینا حمزه پور/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۸۸:
در سال ۱۱۸۲ خورشیدی مطابق با ۱۲۱۸ قمری و ۱۸۰۳ میلادی سپاهیان روسیه به فرماندهی [[سیسیانوف]] مأمور تسخیر نواحی [[قفقاز]] شده و به طرف جنوب قفقاز پیشروی کردند. مراتب توسط [[جوادخان زیاد اوغلی قاجار|جواد خان زیادلو (زیاداوغلی) قاجار]] حاکم [[گنجه]] به [[تهران]] اطلاع داده شد و فتحعلی شاه، ''سعید خان دامغانی'' را جهت تحقیق به گنجه فرستاد.<ref>{{پک|بامداد|1371|ک=شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13 و 14جلد اول|ص=287 و 288}}</ref>در ۳۰ آبان ۱۱۸۲ خورشیدی مطابق با ۷ شعبان ۱۲۱۸ قمری سیسیانوف به گنجه رسید و قلعه را محاصره کرد. [[جوادخان زیاد اوغلی قاجار|جواد خان زیادلو قاجار]] جانانه به دفاع برخاست و دلیرانه جنگید ولی در۲۳ دی ماه مطابق با اول شوال ۱۲۱۸ همراه با یکی از پسرانش کشته شد<ref>{{پک|نفیسی|1391|ک=تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران در دوره معاصر جلد اول|ص=307}}</ref>و در روز بعد سیسیانوف وارد گنجه شد و به مدت ۳ ساعت اهالی را قتل‌عام کرد. در خرداد ۱۱۸۳ خورشیدی مطابق با صفر ۱۲۱۹ قمری فتحعلی شاه، [[عباس میرزا]] ولیعهد را در سن ۱۶ سالگی با سی هزار سوار و پیاده برای جلوگیری از لشکر روس به قفقاز فرستاد.<ref>{{پک|بامداد|1371|ک=شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13 و 14جلد دوم|ص=215 و 216}}</ref>
سیسیانوف پس از تصرف گنجه به سمت ایروان روانه شد، عباس میرزا در کنار رودخانه [[هرازدان (رود)|زنگی چای]] (هرازدان) لشکرگاه ساخت. '''مهدی قلی خان دوّلو قاجار''' را با شش هزار سوار به سمت [[قارص]] روانه کرد تا در صورت نیاز مانع از حمله عثمانی‌ها از پشت سر شود، اما در بین راه سیسیانوف با بیست هزار پیاده و شش هزار سوار و سی عراده توپ در محلی به نام ''پلنبک'' به او رسید، مهدی قلی خان با هفتصد سوار بر ایشان حمله کرد ولی ژنرال روس از او عبور کرد و در روز یکشنبه سوم تیر ۱۱۸۳ خورشیدی مطابق به ۱۵ ربیع الاول ۱۲۱۹ قمری به ایروان رسید و قصد تصرف قلعه [[کلیسای جامع اچمیادزین|اوچ کلیسا]] (کلیسا اچمیادزین) را نمود. گروه اعزامی عباس میرزا به فرماندهی علیقلی خان شاهسون در قلعه '''اوچ کلیسا''' در مقابل او مقاومت کردند، عباس میرزا، [[میرزا شفیع مازندرانی]] صدر اعظم و احمد خان مقدم حاکم تبریز را به محافظت لشکرگاه گمارد و بامداد فردا با عمده سپاهیان به لشکر روس حمله کرد. در این نبرد سواران شاهسون و خواجه وند و عبدالملکی از لشگریان ایران خسارات سنگینی به پیادگان روس وارد آورده و اردوگاه ایشان را تاراج کردند ولی موفق به فتح کامل نشدند. پس از سه روز نبرد عباس میرزا به ''قلرخ بلاغ'' رفت و سیسیانوف از راه ''درکه'' به لشکر ایران حمله کرد و به دلیل بی نظمی و شورش سواران شمس الدین لو و قزاق لشکر ایران عقب نشست و ژنرال روس وارد ایروان شد و با توپ به باروی قلعه ایروان حمله کرد. فتحعلی شاه که در چمن سلطانیه مستقر بود با نامه عباس میرزا از اوضاع مطلع شد و '''اسماعیل بیک دامغانی''' را با لشکریان خراسان به ایروان فرستاد و خود نیز در پی ایشان روانه شد. از ارس عبور کرد و در سه فرسنگی ایروان به لشکریان عباس میرزا رسید. جنگ به فرماندهی عباس میرزا در شهر ایروان درگرفت، نقطه مرکزی پیکار در مقابل مسجد شهر که فرماندهی سیسیانوف در آن قرار داشت بود. لشگر روس شبانه به سپاه ایران حمله کرد و با مقاومت دلیرانه [[محمدحسن خان سردار ایروانی|حسن خان یوزباشی]] پسر محمدخان قاجار مواجه شد. در جنگی سخت روسها شکست خوردند و پراکنده شدند. فتحعلی شاه نیز به ایشان و لشکرگاه ''پلنبک'' که محل آذوقه و تدارکات لشکر سیسیانوف بود حمله برد.'''پیرقلی خان''' و '''علیقلی خان شاهسون''' بر روسها پیروز شدند و چهار هزار تلفات از آنها گرفتند.
سیسیانوف پس از این شکست در اواخر تابستان ۱۱۸۳ خورشیدی به سوی تفلیس عقب نشست و جنگ در آن سال پایان یافت.'''محمدخان قاجار قزوینی''' و '''کلبعلی خان کنگرلو''' به نزد فتحعلی شاه احصار شدند. پادشاه ایران حکمرانی ایروان را دوباره به محمدخان قاجار و حکمرانی [[نخجوان]] را به کلبعلی خان سپرد و حکمرانی [[قراباغ]] را به [[ابوالفتح خان جوانشیر]] داد و از
== جنگ‌های ایران و عثمانی ==
| |||