پارسی سره: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ابرابزار، دبط
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۱۰:
 
== فرهنگستان زبان ایران و سره‌نویسی ==
ایدهٔ پالایش زبان فارسی از عربی در نیمهٔ دوم سده نوزدهم به دست گروه کوچکی از روشنفکران [[ملی‌گرایی|ناسیونالیست]] [[رمانتیسم|رومانتیک]] آغاز شد. نخستین تلاش سازمان‌یافته برای یافتن واژگان فارسی برای واژه‌های فنی نو، در آستانهٔ [[جنبش مشروطه ایران|انقلاب مشروطه]] روی داد و به شکل‌گیریپدیداری [[مجلس آکادمی]] انجامید که در سال ۱۲۸۲ش. (۱۹۰۳م) نشست‌های ماهانه برپا می‌کرد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=از صبا تا نیما: تاریخ 150 سال ادب فارسی|نام خانوادگی=آرین‌پور|نام=یحیی|ناشر=کتاب‌های جیبی|سال=1350|شابک=964-401-007-8|مکان=تهران|صفحات=جلد سوم، ص 16}}</ref>
 
چند سازمان دیگر نیز که عمرزندگانی کوتاهی داشتند و در دورهٔبازه ی سال‌های ۱۳۰۳ تا ۱۳۱۴ش. (۱۹۲۴–۱۹۳۵م) تشکیلپدیدار شدند، به جستجو برای کلماتواژگان فارسی به‌ویژه در پهنه‌های جدیدنوین نظامی و ارتشی و فنی ادامه دادند. این مهممهند به ابداعنواوری واژه‌های نامشخصناپیدای بسیار و بحث‌هایگفتمان های داغ به سود و ضد جنبش پالایش منجر شدفرجامید. این تلاش‌ها پس از دیدار [[رضاشاه]] از [[ترکیه]] در ۱۳۱۳ش. (۱۹۳۴م) به اوج خود رسید و تحتزیر تأثیرهنایش یک پروژهٔ همتا و مشابههمانند از سوی [[مصطفی کمال آتاترک|آتاتورک]] قرارجای گرفت.
 
در این شرایط(ایستار) بود که [[فرهنگستان زبان ایران]] در سال ۱۳۱۴ش. به‌ابتکاربه‌ نواوری [[محمدعلی فروغی|محمد علی فروغی]] [[فهرست نخست‌وزیران ایران پس از مشروطه|نخست‌وزیر ایران]] بنیان‌گذاری شد و هدفشاماجش جایگزینی واژگان فارسی به جای عربی بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=جنبش ملّی ادبی|نام خانوادگی=تقی‌زاده|نام=حسن|ناشر=ارمغان|سال=1321|شابک=|مکان=|صفحات=شمارهٔ 22}}</ref> [[فرهنگستان اول]] در جریانگذر شش سال تکاپوی (فعالیت) خود تا سال ۱۳۲۰ش. بیش از ۳۵۰۰ کلمه،واژه، از جملههمانند نام مکان‌ها و جایگاه ها را هویدا (عرضه) کرد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوانفرنام=فرهنگستان و تغییردگردیسی اسامینامهای جغرافیایی در ایران|نام خانوادگی=بیات|نام=کاوه|ناشر=نشر دانش|سال=1370|شابک=|مکان=|صفحات=شمارهٔ 11، ص 172- 184}}</ref> پس از یک مرحلهٔبازه ی زمانی طولانیدراز تعطیلی که با برکناری رضاشاه در ۱۳۲۰ش. آغاز شد، فرهنگستان زبان در سال ۱۳۴۹ش. به ریاست [[صادق کیا]] دوباره کار خود را آغاز کرد. کیا که شاگرد [[ذبیح بهروز|ذبیح‌الله بهروز]] بود، یکی از طرفدارانهواداران سرسخت پالایش زبان فارسی از عربی به‌شمار می‌رفت. [[فرهنگستان دوم]] تا زمان [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب ۱۳۵۷]]، ۱۴۷۰ واژهٔ فنی را گردآوری و تصویب کرد.
 
== سره‌نویسی از دیدگاه صاحب‌نظران ==