مستوفی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
این اطلاعاتی که نوشتید فقط مربوط به دوره قاجار است |
تاریخچه مستوفی را پاک نکنید. منبع معتبر تر از دانشنامه اسلام سراغ دارید که پاکش می کنید؟ |
||
خط ۲:
مستوفی كسي مي گفتند كه حساب دخل و خرج حكومت را در دست داشته است.<ref>[http://www.hamshahrionline.ir/newspaper-arch/vijenam/mahal/1384/Mahele3/841108/yadegari.htm مستوفی]</ref> در دوره قاجار مستوفی کسی است که حساب درآمد ها و هزینه ها را در یک ایالت (استان) نگاه می داشته است. شغل مستوفی موروثی بود و از پدر به پسر می رسید. مستوفیان قاجار از اهالی آشتیان ، تفرش و گرکان بودند. در دوره قاجار [[لقب]] برخی از کسانی بود که به کار «استیفا» یا دریافت [[مالیات]] و امور دارایی کشور یا [[ولایت|ولایات]] و [[ایالت|ایالات]] می‌پرداختند.
==تاریخچه==
این عنوان در دوره [[عباسیان]] بطور عمومی مورد استفاده قرار گرفت. در دوره غزنویان مستوفی الممالک به وزیر کشور پاسخگو بود و حساب درآمدها و مخارج دیوان وزیر را رسیدگی‌می‌کرد. در دوره سلجوقیان و در دوره [[خواجه نظام الملک طوسی]]، مستوفی دومین سمت مهم بود و تنها پس از وزیر اعظم قرار داشت. دیوان مستوفی در این زمان معادل دیوان زمام (دیوان کنترل مالی) بود. هر چند در این دوره اصطلاح دیوان الزمام برای [[دیوان استیفا]] نیز بکار می‌رفته است. در زمان [[خلفای فاطمی]] مصر، مستوفی می‌توانست، سرپرست یک دیوان مانند دیوان جیش باشد یا می توانست عهده دار سمتی پایین تر اما باز هم پراهمیت مانند کنترل کننده مالی در دستگاهی مانند اخطاعات یا تیول ارتش باشد. مستوفی های کارمندانی در دستگاه دولت بودند که ممکن بود بر نقشه برداری زمین‌ها نظارت کنند یا میزان محصول و نظایر آن را در انبارهای مانند انبار دولتی غله تخمین بزنند و محاسبه بکنند. <ref name=EoI/>
در دوره مغول این عنوان به سرپرستان مالی استان‌ها اطلاق می‌شد. [[حمدالله مستوفی]] و جد بزرگ بزرگ وی مثالی از این مستوفی ها بوده‌اند. در زمان تیموریان، صفویه و قاجار، مستوفی الممالک نقشی مانند وزیر کشور ایفا می‌نمود و وظیفه رسیدگی به حساب خزانه ملی را به عهده داشت و مستوفی های معمولی از کسانی بودند که سمت‌های پایین تری در دربار را در دست داشتند. <ref name=EoI/> در دوره صفویه سمتی تحت عنوان مستوفی خاصه وحود داشت که به امور حسابداری املاک سلطنتی می‌پرداخت. در اواخر دوره قاجار لقبی بود که به یک شخصی خاص تعلق می‌گرفت که ممکن بود آن شخص وزیر امور داخلی (سال ۱۸۹۰ میلادی) و یا نخست وزیر (سال ۱۹۱۰ میلادی) باشد.<ref name=EoI/>
== مسئولیت‌های مستوفی ==
| |||