میکلآنژ: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش |
ویرایش بهوسیلهٔ ابرابزار: برچسب: پیوند بیش از حد به ویکیهای دیگر |
||
خط ۴۷:
| پانویس =
}}
'''میکل آنجلو دی لودوویکو بوناروتی سیمونی ''' {{به ایتالیایی|Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni}} شناختهشده به عنوان '''میکلآنژ''' {{به فرانسوی|Michel-Ange}} (زاده ۶ مارس ۱۴۷۵ - درگذشته ۱۸ فوریه ۱۵۶۴)، [[نقاش|نگارگر]]، [[پیکرتراش]]، [[معمار]] و [[چکامهسرا]]<nowiki/>ی ایتالیایی [[رنسانس والا]] و زادهٔ [[جمهوری فلورانس]] بود که اثری شگرف بر گسترش هنر غربی داشت. استعدادهای چند جانبهٔ هنریاش چنان بود که از سوی بسیاری از بزرگترین هنرمندان معاصر خودش و نیز برخی از بزرگترین هنرمندان تاریخ، وی را در کنار فلورانسیِ دیگری که او نیز بهرهمند از پشتیبانی [[دودمان مدیچی]] بود (یعنی [[لئوناردو دا وینچی]]) اغلب به عنوان یکی از نامزدهای الگوی نمونه یک [[همه چیز دان|همهچیزدان]] در نظر میگیرند.<ref name="Britannica"/<ref name="Britannica">{{Britannica|379957}}</ref>
شماری از فراوردههای هنری میکل آنژ در زمینه نگارگری (نقاشی)، پیکرتراشی و معماری در میان نام آورترین فراوردههای که وجود دارند، به ثبت رسیدهاند.<ref name="Britannica"/> فراوردههای هنری وی در زمینههای نامبرده شمار شگرفی دارند؛ با نگاه به فزونی شمار نامههای بازمانده، شرح حالها و مستندات تاریخی، وی برترین هنرمند قرن شانزدهمی است که در موردش مستنداتی تاریخی وجود دارند. وی دو تا از شناخته شدهترین فراوردههایش، [[ترحم (میکلآنژ)|پیئتا]] و [[تندیس داوود|داوود]]، را پیش از سن سیسالگی آفریده بود. به رغم این که وی احترام اندکی برای نقاشی قائل بود، دو تا از تأثیرگذارترین [[فرسکو]]<nowiki/>ها در تاریخ هنر غرب یعنی صحنههایی از آفرینش (بر [[سقف پرستشگاه سیستین]] در روم) و [[داوری نهایی (میکلآنژ)|واپسین داوری]] (بر روی دیوارهایش) را خود آفریده بود. طراحی [[کتابخانه لورنزی]] توسط وی، کاری پیشرو در معماری [[تکلفگرایی|تکلفگرا]] بود.<ref>Hughes, A. , & Elam, C. (2003). "Michelangelo". ''Oxford Art Online''. Retrieved 14 April 2018, from http://www.oxfordartonline.com</ref> در سن ۷۴ سالگی، وی جانشین [[آنتونیو دا سانگالو یانگر|آنتونیو دا سانگالو]] به عنوان معمار [[کلیسای سن پیترو]] گردید تا پایانه باختری کلیسا و نیز گنبد آن با انجام برخی تغییرات، با معماری وی (البته پس از مرگش) به اتمام برسد.
خط ۸۹:
=== رُم و سقف پرستشگاه سیستین، ۱۵۱۲_۱۵۰۵ ===
[[پرونده:CAPPELLA SISTINA Ceiling.jpg|بندانگشتی|334x334پیکسل|سقف پرستشگاه سیستین که به دست میکل آنژ (آنجلو) نگارگری شدهاست؛ این کار نزدیک به چهار سال(۱۵۱۲_۱۵۰۸) به درازا انجامید.]]
در ۱۵۰۵ میکل آنجلو (آنژ) این بار توسط [[ژولیوس دوم|پاپ یولیوس دوم]] به رم فراخوانده شد و پاپ یولیوس به وی سفارش ساخت
در همان هنگامه، میکل آنژ [[سقف پرستشگاه سیستین]] را نگارگری (نقاشی) نمود که نزدیک به چهار سال به درازا کشید(1512_1508).<ref name=Bartz134>Bartz and König, p. 134</ref> به توجه به گزارش آسانیو کوندیوی (نگارندهٔ زندگینامه میکل آنژ) [[دوناتو برامانته]] که در حال کار بر روی [[کلیسای سن پیترو|بازیلیکای سن پیترو]] (با [[کلیسای سن پیترو این وینکولی]] اشتباه نشود) بود، از این که میکل آنژ مأمور ساختمان آرامگاه [[ژولیوس دوم|پاپ ژولیوس دوم]] شده بود، در خشم شده و پاپ را متقاعد ساخت این هنرمند نابغه را به کاری بگمارد که بدان ناآشنا بود؛ هدفش این بود که او در کارش شکست بخورد<ref>Coughlan, p. 112</ref>(شاید منظور از کاری که بدان گماشته شد، همان نگارگری سقف کلیسای سیستین باشد. م). میکل آنژ در آغاز مأمور نگارگری (نقاشی) [[حواریون|حواریون دوازدهگانه]] بر روی سه گوش کروی ای که سقف را نگه میداشت، و نیز آراستن بخش میانی سقف شده بود.<ref name= Goldscheider12>Goldscheider, pp. 12–14</ref> میکل آنژ اما پاپ یولیوس را قانع ساخت که به وی آزادی عمل بدهد و پیشنهاد طرحی دگرگونه و پیچیدهتر را نمود که [[روایت آفرینش|داستان آفرینش]]، [[هبوط|هبوط انسان]]، وعده رستگاری از سوی پیامبرها، و تبار شناسیِ (شجره نامهٔ) مسیح را شامل میشد. این فراوردههای هنری بخشی از طرحی بزرگتر (از جمله [[میکل آنژ#رُم، ۱۵۴۶_۱۵۳۴|واپسین داوری]]) از آرایش این پرستشگاه اند که نمایانگر شماری از دکترینهای کلیسای کاتولیک میباشند.<ref name= Goldscheider12/>
خط ۱۰۶:
=== رُم، ۱۵۴۶_۱۵۳۴ ===
[[پرونده:Last Judgement by Michelangelo.jpg|بندانگشتی|289x289px|نگاره [[داوری نهایی (میکلآنژ)|روز حساب]] (واپسین داوری) که نه بر سقف پرستشگاه سیستین بلکه بر دیوار آن نگاریده شدهاست(۱۵۴۱_۱۵۳۴)|جایگزین=]]
[[پرونده:Michelangelo, Giudizio Universale 31.jpg|راست|بندانگشتی|309x309پیکسل|تصویر میکل آنژ (آنجلو) در فرسکوی [[داوری نهایی (میکلآنژ)|واپسین داوری]].]]
در رُم، میکل آنژ (آنجلو) در نزدیکی کلیسای «سانتا ماریا دی لورتو» زیست. در همین هنگامه بود که وی با چکامه سرایی به نام[[ویتوریا کولونا]]، بانویی والا تبار از [[پسکارا]]، آشنا شد و تا مرگش در ۱۵۴۷ به یکی از نزدیکترین دوستانش بدل گردید.<ref name="A. Condivi p. 103">A. Condivi (ed. Hellmut Wohl), ''The Life of Michelangelo'', p. 103, Phaidon, 1976.</ref> [[کلمنت هفتم|پاپ کلمنت هفتم]] اندکی پیش از مرگ خود در ۱۵۳۴ به میکل آنژ سفارش نگارگری (نقاشی) [[فرسکو]]<nowiki/>ی واپسین داوری (روز حساب) بر روی دیوار (و نه سقف) پرستشگاه سیستین را نمود. جانشین وی [[پل سوم]] خود شاهد آغاز و پایان کار نگارگری بر روی دیوار این پرستشگاه بود؛ کاری که از ۱۵۳۴ تا ۱۵۴۱ به طول انجامید.<ref name=Bartz134/> فرسکوی نامبرده بیانگر دومین پیدایش مسیح و داوری ارواح توسط وی است. میکل آنژ آداب و رسوم معمول در نگارش پیکر و رخسار مسیح را نادیده گرفت به طوری که این پیمبر را به صورت فردی غول آسا، دارای بدنی عضلانی، جوان، بدون موی صورت و برهنه نشان داد.<ref name=Bartz100/> دورادور وی را قدیسان فرا گرفتهاند؛ در میان آنان [[ناتانائیل|قدیس ناتانائیل]](Bartholomew) که خنجری در یک دست و پوست کنده شدهٔ خود را در دست دیگرش دارد، شبیه به خود میکل آنژ است. مردگان از آرامگاههای خود برخواسته و آنگاه دربارهشان تصمیم گرفته میشود که بهره شان بهشت باشد یا جهنم.<ref name=Bartz100>Bartz and König, pp. 100–02</ref>
خط ۱۸۷:
== نگارخانه ==
<gallery widths="180" heights="
پرونده:Volterra - Portrait of Michelangelo.jpg|یکی از چندین
پرونده:Michelangelo, tondo pitti.jpg|توندو{{نشان|ده}} پیتی (tondo pitti) یک توندوی [[مرمر|مرمرین]] (85x82 سانتی متر) از میکل آنجلو(آنژ) است که حدوداً بین
پرونده:9904 - Firenze - Santa Croce - Tomba di Michelangelo - Foto Giovanni Dall'Orto, 28-Oct-2007.jpg|آرامگاه وی در [[کلیسای سانتا کروچه|بازیلیکای سانتا کروچه]].
پرونده:Conversion of Saint Paul (Michelangelo Buonarroti).jpg|فرسکویی از میکل آنجلو(آنژ) که بین
پرونده:Michelangelo, Creation of Adam 02.jpg|[[آفرینش آدم]] بخشی از نگاره ای است که بر [[سقف کلیسای سیستین]] نگاریده
پرونده:San Domenico34.jpg|قدیس پروکلوس (St.Proclus) تندیسی از وی با ارتفاع
پرونده:Michelangelo pietà rondanini.jpg|پیه تا روندانینی (pietà rondanini) تندیسی [[مرمر|مرمرین]] از وی به ارتفاع
پرونده:Michelangelo buonarroti, pietà bandini, 1547-55 circa (con interventi di tiberio calcagni) 02.JPG|پیه تا باندینی (pietà bandini) تندیسی از میکل آنجلو(آنژ) است که با ارتفاع
پرونده:Michelangelo, centauromachia, 1492 ca. 01 crop.JPG|نبرد سانتورها (''Battle of the Centaurs) آفریده شده در ۱۴۹۲''
پرونده:La batalla de Cascina - Sangallo.jpg|کپی از نبرد کاشینا (''Battle of Cascina) توسط شاگردش باستیانو دا سانگالو''
پرونده:Michelangelo, giudizio universale, dettagli 33.jpg|بخشی از فرسکوی [[داوری نهایی (میکلآنژ)|واپسین داوری]] یا روز حساب. برای دیدن تمامی فرسکو بر لینک آبی رنگ کلیک شود.
پرونده:Michelangelo, paolina, martirio di san pietro 01.jpg|به چلیپا (صلیب) کشاندن قدیس پطرس (''The Crucifixion of St. Peter) آفریده شده در حدود ۱۵۵۰_۱۵۴۶''<ref>{{Cite journal|date=2019-01-30|title=The Crucifixion of St. Peter (Michelangelo)|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=The_Crucifixion_of_St._Peter_(Michelangelo)&oldid=881020140|journal=Wikipedia|language=en}}</ref>
پرونده:Biblioteca laurenziana, vestibolo, scalinata 02.JPG|پلکان بزرگی که در سرسرای{{نشان|دوازده}} [[کتابخانه لورنزی]] قرار دارد و توسط وی معماری
پرونده:Michelangelo, tomba di giuliano, duca di nemours.jpg|آرامگاه جولیانو، دوکِ نمورس{{نشان|سیزده}} واقع در [[کلیسای سن لورنتزو]].<ref>{{Cite journal|date=2020-02-28|title=Giuliano de' Medici duca di Nemours|url=https://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Giuliano_de%27_Medici_duca_di_Nemours&oldid=111142954|journal=Wikipedia|language=it}}</ref>
پرونده:Michelangelo, madonna medici.jpg|مریم مدیچی (Medici Madonna) تندیسی [[مرمر|مرمرین]] به ارتفاع
</gallery>
== جستارهای وابسته ==
** [[ترحم (میکل آنژ)|پیه تا]]
سطر ۲۱۲ ⟵ ۲۱۳:
** [[آفرینش آدم]]
** [[داوری نهایی (میکلآنژ)|واپسین داوری]]{{درگاه|دگرباشان}}
== یادداشتها ==
{{پاورقی|یک}} به ترتیب شامل جدایش روشنایی از تاریکی توسط خدا، آفرینش خورشید و سیارهها، جدایش آب از خشکی توسط خدا.<ref>{{Cite journal|date=2020-02-07|title=Sistine Chapel ceiling|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Sistine_Chapel_ceiling&oldid=939594711|journal=Wikipedia|language=en}}</ref>
سطر ۲۳۰ ⟵ ۲۳۲:
{{پاورقی|نه}} Contrapposto واژه ای ایتالیایی میباشد که معادل انگلیسی آن، counterpoise به معنای «برابر نهاد، واکنش، نقیض» میباشد. این واژه در هنرهای دیداری (بصری) برای اشاره به حالات انسانی به کار میرود که بیشترِ وزن انسان روی یک پا بیفتد. این فن به شمایلِ اثر ظاهری شل یا حالتی پویاتر میدهد. این فن در [[تندیس داوود|پیکرهٔ داوود]] نیز به کار رفتهاست.<ref>{{Cite journal|date=2020-01-28|title=Contrapposto|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Contrapposto&oldid=938033758|journal=Wikipedia|language=en}}</ref>
{{پاورقی|ده}} tondo و جمع آن tondi واژه ای [[رنسانس|رنسانسی]] است که برای اشاره به کارهای هنری گِرد به کار
{{پاورقی|یازده}} Museo nazionale del Bargello
{{پاورقی|دوازده}} vestibule
{{پاورقی|سیزده}} Giuliano de' Medici, Duke of Nemours وی فرزند [[لورنتسو د مدیچی]] است؛ با [[جولیانو مدیچی]] اشتباه نشود.<ref>{{Cite journal|date=2020-02-22|title=Giuliano de' Medici, Duke of Nemours|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Giuliano_de%27_Medici,_Duke_of_Nemours&oldid=942140162|journal=Wikipedia|language=en}}</ref>
== پانویس ==
{{پانویس|۲}}
== منابع ==
{{یادکرد-ویکی
سطر ۲۴۷ ⟵ ۲۵۱:
|بازیابی = 29 ژانویه 2020
}}
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی = Clément| نام = Charles | عنوان =
* {{یادکرد کتاب| نام خانوادگی =Condivi| نام = Ascanio | عنوان = The Life of Michelangelo| سال = 1553| ناشر = Pennsylvania State University Press}}
* {{یادکرد کتاب| نام خانوادگی = Barenboim | نام = Peter | عنوان =
* {{یادکرد کتاب| نام خانوادگی = Bartz | نام = Gabriele | عنوان = Michelangelo | سال = 1998 | ناشر = Könemann
* {{یادکرد کتاب| نام خانوادگی =Einem | نام = Herbert von
* {{یادکرد کتاب| نام خانوادگی = Garden | نام =Robert W | عنوان = Michelangelo - A record of his life as told in his own letters and papers | سال = 1913| ناشر = Constable & company Ltd | مکان = London
* {{یادکرد کتاب| نام خانوادگی = Gardner | نام = Helen | عنوان = Gardner's Art through the Ages | سال = 2004 | ناشر = Thomson Wadsworth
* {{یادکرد کتاب| نام خانوادگی = Paoletti | نام = John T | عنوان = Art in Renaissance Italy | سال = 2005| ناشر = Laurence King
== پیوند به بیرون ==
{{ویکیانبار|michelangelo|میکل آنژ}}
|