کهن‌الگو: تفاوت میان نسخه‌ها

'''عین ثابت''' (اعیان ثابته) {{انگلیسی|archetype}}

 

[[مشائیان]] و اهل [[اشراق]]، [[وجود]] کلی طبیعی را، [[ماهیت]] (در [[اصطلاح]] [[فلاسفه]]) و عین ثابت (در اصطلاح عرفا) تعبیر نموده‌اند<ref>[[شمس‌الدین شهرزوری]]، شرح [[حکمة الاشراق]] (شهرزوری)، ۱جلد، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی - تهران، چاپ: اول، ۱۳۷۲ ه‍.ش ص ۵۵؛ اسفار اربعه</ref>

به طوری که بیان شد برای هر اسمی از [[اسماء الهی]] صورتی است در علم او که بنام [[ماهیت]] خوانده می‌شود و بمعنی عین ثابت هم نامند.<ref>سید جعفر سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۳جلد، انتشارات دانشگاه تهران - تهران، چاپ: سوم، ۱۳۷۳ ه‍.ش ص ۸۰۸</ref>

[[دهر]] یا (فرا- [[زمان]])، ساحت [[مابعد طبیعت]] همه [[موجودات مجرد]] است. قلمروی است که عقول لا یتغیّر ابدی، در آن مأوی گزیده‌اند؛ و این عقول بر طبق مکاتب مختلف فکری و سنن مختلف فلسفی نامهای گونه‌گونی به خود می‌گیرند:

عین ثابت به معنی نوع یا [[صنف]] یا چگونگی به نمونه عالی‌یی اطلاق می‌شود که کامل‌ترین صفات یک [[نوع]] در آن جمع آمده‌است؛ و مترادف مثال آمده‌است. مثال اعلا در اصطلاح افلاطون، نمونه یا مثالی است که اشیاء [[طبیعت]]، اشباح آن محسوب می‌شود.

 

عبد الرّحمن [[جامی]]، [[رباعی]] :

 

 

هر شیشه که سرخ بود یا زرد و کبود - خورشید در آن به آنچه او بود، نمود