گرامن اف-۱۴ تام‌کت: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:
خط ۱۱۱:
پس از جنگ ایران که با مشکل تأمین موشک روبرو بود، توانست موشکهای [[ویمپل آر-۷۳]] و [[ام‌آی‌ام-۲۳ هاوک]] را بر روی تامکت نصب و استفاده کند. اینکار موجب شد تا کمبود مهمات تا حدودی برطرف شود؛ ولی قطعات یدکی که ایران با گروگانگیری به آنها دست یافته بود نیز بزودی فرسوده شدند و ایران از همهٔ زیرساختهای صنعتی در سراسر کشور کمک گرفت تا خودکفایی را بیشتر کند. در دهه ۱۹۹۰ میلادی، ایران تصمیم گرفت اف-۱۴ را کنار گذاشته و جنگنده جدیدی بخرد؛ ولی تنها چین حاضر به فروش هواپیما به ایران بود. نیروی هوایی ایران با ارزیابی هواپیماهای چینی، همه را رد کردند. زیرا حتی تامکتهای ناقص نیز از هواپیماهای چینی برتر بودند. ایران در آغازین روزهای سال ۱۹۹۸ با پرداخت هزینه‌های سنگین و فعالیت مأمورانش تلاش به تأمین قطعات تامکت داشت. در ماه مارس ۱۹۹۸ مأموران فدرال آمریکا، یک مأمور تسلیحاتی ایرانی به نام «پرویز لاوی» را در خانه‌اش در شهر لانگ آیلند دستگیر کردند. او به جرم تلاش برای خریدن قطعات یدکی تامکت و موتور TF-30 برای ایران و ارسال آنها از راه هلند به ایران، به ۵ سال زندان و پرداخت ۱۲۵ هزار دلار جریمه محکوم شد. در همان سال یک شرکت فروشندهٔ قطعات هواپیما در سن دیگو آمریکا به پنتاگون گزارش کرد که شخصی قیمت یک مدل از دریچهٔ ورودی هوا را پرسیده که در جنگنده تامکت استفاده می‌شود. مأموران آمریکایی یک ایرانی که شهروند کانادا شده بود و در شرکت قطعه‌سازی «مولتی‌کور» کار می‌کرد به نام «سعید همایونی» و یک شهروند مالزی به نام «یو لِنگ فونگ» را در این رابطه بازداشت کردند. پنتاگون در تحقیقاتش متوجه شد که در سال ۱۹۹۵ قطعاتی از شرکت مولتی‌کور از راه سنگاپور به ایران ارسال شده‌است.<ref>[https://nationalinterest.org/blog/buzz/how-iran-taking-ancient-f-14-tomcats-and-making-them-better-74896?page=0%2C1]</ref>{{سرخط}}
در سال ۲۰۰۳ مقامات آمریکایی، طی یک عملیات ضربتی یک ایرانی به نام «سِرژیک آواساپیان» را در هتلی در [[فلوریدا]] دستگیر کردند.
آواساپیان پس از سفارش قطعات تامکت به ارزش ۸۰۰هزار دلار، دستگیر شد. در سال ۲۰۰۵ ایران به کمک چند رابطه، توانست از ارتش آمریکا قطعات زیادی از تامکت را دریافت کند. پس از بازنشستگی‌بازنشستگی تامکت در آمریکا در سال ۲۰۰۶ میلادی، تعداد قطعات یدکی بسیار زیاد شد. آمریکا اقدام به نابودی تامکتها و ناقص کردن آنها کرد. تعداد زیادی تامکت آمریکایی برداشته و نابود شدند و بدنهٔ آنها به موزه‌ها منتقل شدند. دیگر تامکتها را در رنده‌های صنعتی انداخته و بازیافت کردند تا قطعات به دست ایران نرسد. پنتاگون از رویداد سال ۲۰۰۵ بسیار عصبانی بود و کریستوفر شایس نمایندهٔ جمهوری‌خواه ایالت کانتیکت این رویداد را یک فاجعه بزرگ قلمداد کرد. در سال ۲۰۰۸ قانون‌گذاران آمریکایی فروش قطعات اف-۱۴ به ایران یا هر کشور دیگری را ممنوع کردند و جورج دابلیو بوش آن را امضاء کرد. آمریکا ۱۵۰ تامکت خود را اسقاط کرد. با این وجود قاچاق قطعات تامکت همچنان ادامه دارد. در سال ۲۰۱۴ یک مأمور اسرائیلی که دو بار برای ارسال قطعات تامکت به ایران تلاش کرده بود توسط ایالات متحده دستگیر شد. در دهه ۲۰۰۰ میلادی، اسکادران تامکت‌های ایران در بوشهر مستقر شدند تا از پایگاه رآکتورهای بوشهر محافظت کنند. تقوایی گفت: " هواپیماهای جاسوسی سی.آی. اِی آمریکا ویژگیهای پروازی خیره‌کننده‌ای دارند. این پهپادها با بیشینهٔ سرعت ۱۰ ماخ و کمینهٔ سرعت صفر در بیرون جو زمین پرواز می‌کنند و در بعضی اوقات بر روی هدف بی‌حرکت باقی می‌مانند. این هواپیماها با استفاده از میدان مغناطیسی قوی، رادارهای اف-۱۴ را غیرفعال می‌کردند. تقوایی اضافه کرد در سال ۲۰۰۴ میلادی، تامکتها یک پهپاد جاسوسی آمریکایی را بر فراز نیروگاه اتمی اراک رهگیری کردند که پس از قفل کردن رادار تامکت برای شلیک موشک، رادار از کار افتاد و هواپیمای جاسوسی با روشن کردن پس‌سوز خود که به رنگ سبز بود از محل فرار کرد.<ref>[https://nationalinterest.org/blog/buzz/how-iran-taking-ancient-f-14-tomcats-and-making-them-better-74896?page=0%2C2]</ref>
 
به گفته تیمسار سپهبد عبدالله آذر برزین، جانشین فرماندهی نیروی هوایی شاهنشاهی، خرید اف-۱۴ علی‌رغم مخالفت فنی نیروی هوایی انجام گرفته در حالی که با همان مقدار بودجه می‌شد تعداد ۲۸۰ فروند اف-۱۵ خرید که مزایای بیشتری (عدم نیاز به پرسنل خارجی افزایش بیشتر قدرت نیروی هوایی، برخلاف اف-۱۴ که فقط رهگیر است اف-۱۵ رهگیر و بمب افکن است) داشت. آذر برزین ادعا می‌کند خرید اف-۱۴ اشتباه بوده و شاید دلیل خرید نجات شرکت تولیدکننده بوده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=msadd.com|نام=MSADD CMS -|کد زبان=fa|وبگاه=www.dehbashi.com|نشانی=http://www.dehbashi.com/?action=oral-history-single&oid=11&lang=fa|عنوان=صفحه اصلی {{!}} حسین دهباشی|بازبینی=2018-11-26}}</ref>
خط ۱۱۷:
==== هواپیمای اف-چهارده در ایران ====
پس از [[ایالات متحده آمریکا]]، [[ایران]] تنها کشوری است که دارای این نوع جنگنده‌است. [[نیروی هوایی شاهنشاهی ایران]] ۸۰ فروند از این [[هواپیما]] سفارش داد که ۷۹ فروند آن به ایران تحویل داده شد و هواپیمای آخر به دلیل قطع رابطه ایران و آمریکا و [[تحریم علیه ایران|تحریم تسلیحاتی ایران]] به [[نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا|نیروی دریایی آمریکا]] داده شد. در حال حاضر این جنگنده تنها در ایران در حال سرویس دهی می‌باشد. از مشکلات اف-۱۴ تامکت این است که سرویس دهی و عملیاتی کردن آن بسیار مشکل است.{{سخ}}
جنگنده اف-۱۴ تامکت هنوز در [[نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران]] به‌کار می‌رود و جزء جنگنده‌هایی است که در طول [[جنگ ایران و عراق]] بسیار توسط ایران استفاده می‌شد. در ۶ ماهه اول جنگ اف-۱۴های ایران پنجاه پیروزی را در برابر هواپیماهای عراقی به ثبت رساندند که اکثراً مقابل جنگنده‌های [[میگ-۲۱]] و [[میگ-۲۳]] و تعداد کمتری هم در مقابل سوخوهای ۲۰ و ۲۲ (مدل‌های صادراتی [[سوخو-۱۷]]) بود و تنها یک اف-۱۴ بر اثر برخورد [[ترکش (مهمات)|ترکش]] یک میگ-۲۱ که در نزدیکی آن منفجر شده بود آسیب دید. از سال ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۶ وظیفه اصلی اف-۱۴های ایران گشت‌زنی در مراکز حساس حکومتی و اقتصادی مثل [[تهران]] و [[جزیره خارگ]] و [[بنادر و پالایشگاه‌های جنوب کشور]] و [[سکوهای نفتی خلیج فارس]] بود. این کار با کمک هواپیماهای سوخت‌رسان [[بوئینگ ۷۰۷]]-۳۱۹سی انجام می‌شد و گاه هر پرواز با ۴ مرتبه سوخت‌رسانی در هوا بیش از ده ساعت طول می‌کشید. اف۱۴ها در این مدت همچنان در جنگ‌های هوایی درگیر می‌شدند اما وظیفه اصلی آن‌ها ارعاب [[نیروی هوایی عراق]] بود. خسارات سنگینی که این جنگنده‌ها به هواپیماهای عراق وارد کرده بودند در کنار موشک‌های هوا به‌به هوای بسیار دقیق و دوربرد آدبیلوجی-۹ و فونیکس آن‌ها باعث می‌شد تا جنگنده‌های عراقی بلافاصله پس از مشاهده یک اف-۱۴ اقدام به عقب‌نشینی کنند و اف۱۴ها به یک [[سامانه دفاع هوایی]] بسیار مؤثر تبدیل شوند که چنین سطحی از تأثیرگذاری برای یک سیستم دفاع هوایی شاید تا کنون در هیچ جنگی و برای مدتی چنین طولانی سابقه نداشته‌است. تنها جنگنده‌های عراقی که توانست موفقیت نسبی در برابر اف-۱۴ به دست آورد جنگنده‌های [[میراژ اف۱|میراژ اف-۱ ئی‌کیو-۶]] مجهز به موشک‌های سوپر ۵۳۰دی و مجیک ام‌کا۲ بودند که توسط فرانسه در اواخر جنگ یعنی اوایل سال ۱۹۸۸ در اختیار عراق گذاشته شد.<ref name="acig">{{یادکرد وب | نشانی =http://www.acig.org/artman/publish/article_212.shtml | عنوان =Persian Cats | نویسنده =By Tom Cooper & Farzad Bishop | تاریخ =۱۶ سپتامبر ۲۰۰۳ | زبان = | accessdate =۱۸ فوریه ۲۰۱۲ | archiveurl =https://web.archive.org/web/20120204042640/http://www.acig.org/artman/publish/article_212.shtml | archivedate =۴ فوریه ۲۰۱۲ | dead-url =yes }}</ref>
 
تام کوپر محقق نبردهای هوایی جنگ ایران و عراق معتقد است که اف-۱۴های ایرانی در طول جنگ دست کم ۱۶۰ هواپیما و بالگرد عراقی را سرنگون کرده‌اند که از این میان ۵۸ فروند [[میگ-۲۳]]، ۳۳ فروند [[داسو میراژ اف-۱]]، ۲۳ فروند [[میگ-۲۱]]، نه فروند [[میگ-۲۵]]، دو فروند [[میگ-۲۷]]، ۲۳ فروند [[سوخو-۱۷]]، پنج فروند بمب‌افکن [[توپولوف-۲۲]]، یک فروند [[میراژ ۵]]، یک فروند بمب‌افکن بی-۶دی، یک فروند بالگرد [[سوپر فریو]] و یک فروند بالگرد [[میل-۲۴]] و در بقیه هم نوع هواپیما مشخص نیست.
خط ۱۹۰:
|number of jets=۲
|thrust main=۱۳۸۱۰ پوند
|thrust alt=61.4۶۱٫۴ کیلونیوتن در موتور اف-۱۱۰
|afterburning thrust main=۲۷۸۰۰ پوند
|afterburning thrust alt=124.7۱۲۴٫۷ کیلونیوتن در موتور اف-۱۱۰
|max speed main=۲/۳۴ ماخ
|max speed alt=1,544 mph, 2,485 km/h