[[پرونده:Cuman statues from Ukraine in Neues Museum, Berlin.jpg|310px|بندانگشتی|تندیس‌های سنگی کومان‌ها، یافت‌شده در [[اوکرائیناوکراین]]]]
'''کومان‌ها''' [[مردمان ترک|مردمانی ترک]] و کوچ‌نشینچادرنشین بودند. اینان زمانی به اتفاقبا [[قبچاق‌ها]] اتحادیه‌ای(از ترکان) در حدودسرزمین [[دشت قبچاق]] داشتندهم پیمان بودند. همزمان با حملهٔتاخت و تاز [[مغول]] در سدهٔ سیزدهم میلادی بسیاری از آنان به [[بلغارستان]] و [[مجارستان]] کوچیدند. سکونت‌گاهپیش اصلیاز مغول نیز آنان به مجارستان، دومین پادشاهی بلغارستان و آناتولی مهاجرت کرده بودند. آنان مردمانی جنگجو بودند که بازتاب این نکته در قفقاز و پادشاهی خوارزمشاهیان دیده می شد. زیستگاه آنان در دشت قپچاق در شمال [[دریای سیاه]] و در امتدادراستای [[رود ولگا]] بود و ایشان با [[پچنگ‌ها]] در(از ارتباطدیگر بودندترکان) پیوند داشتند.
به رغم زبان و فرهنگ ترکی،ترکی بوده، ولی خاستگاه دقیق آنان مشخصروشن نیست. برخی گزارش‌ها آنان را مردمانی سپیدرو با موهای روشن و چشمانی آبی خوانده‌استخوانده‌اند.{{مدرک}} صاحب‌نظرانگروهی از پژوهشگران می‌پندارند منشأخاستگاه آنان به احتمالشاید از جنوب سیبری بوده‌باشد.{{مدرک}} در آینده فرزندان کومان‌ها در کنار قپچاق‌ها در [[سلطنت مملوک (مصر)|سلطنت مملوک]] نقش مهمیپررنگی بازی‌کردند.
کومان‌ها [[شمن‌باوری|دین شمنی]] و [[تنگری‌گرایی|باور به تنگری]] داشتند. آیین‌های خاکسپاری اینان شامل به خاک سپردن اشیاءداشته های مهمارزشمند درگذشته ازمانند جملهاسب (همچون [[سکاها]])، اسبششمشیر و گاه خدمتکار یا برده‌اش بود. مانند [[سکاها]] سگ در نزد اینان تقدسیجایگاه والایی داشته‌است. از سدهٔ سیزدهم [[مسیحیت]] میان کومان‌ها رواج‌یافت. کومان‌ها مردمانی دام‌پرور بودند و اسپاسب یکی از محورهایپایه های مهمبرجسته زندگی و فرهنگ آنان بود.
