ویکی‌پدیا

بانه: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
ربات‌ها، مدیران رباتیک
۴٬۴۱۱٬۲۶۸ ویرایش‌ها
Namnwi (بحث | مشارکت‌ها)
۹ ویرایش‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۸:
 
== جمعیت ==
بر اساس نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵ این شهر با جمعیت ۱۱۰٬۲۱۸ بعد از شهرهای سنندج، سقز و مریوان چهارمین شهر بزرگ [[استان کردستان]] محسوب و ۱۲۹ امین شهر [[ایران]] است. <ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=|عنوان=تاریخچه شهر بانه|ناشر=شهرداری بانه|تاریخ=9 آذر 1394|تاریخ بازبینی=9 آذر 1394|کد زبان=fa|وبگاه=|نشانی=http://www.banehcity.ir/HomePage.aspx?TabID=4641&Site=douranportal&Lang=fa-IR}}</ref>
 
== نام ==
نام بانه را از واژهٔ کردی ''بان'' به معنی «[[بام]]» و بلندی و متأثر از ارتفاعات و نحوهٔ استقرار و موقعیت شهر بانه می‌دانند. ارتفاع ۱۵۵۴ متری شهر از سطح دریا و چشم‌انداز بلندی‌های پیرامون آن موجب شده‌است که مردم (در محله بانه کهنه) برای رسیدن به شهر مسیر زیادی را به طرف سربالایی طی کنند. نام بانه را به معنی خانه (منظور اقامتگاه و آبادی و مسکن است) و اردو (منظور اردوگاه سربازان است) و پادگان (شهر دو قلعه بزرگ داشته) نیز تفسیر کرده‌اند.<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=|عنوان=تاریخچه شهر بانه|ناشر=شهرداری بانه|تاریخ=9 آذر 1394|تاریخ بازبینی=9 آذر 1394|کد زبان=fa|وبگاه=|نشانی=http://www.banehcity.ir/HomePage.aspx?TabID=4641&Site=douranportal&Lang=fa-IR}}</ref>
 
== رویدادها ==
در ۱۳۲۳ خورشیدی شهر بانه به وسیلهٔ محمدرشید خان داروخانی (از کردهای روستای [[داروخان]] عراق) که بر ضد دولت مرکزی ایران دست به شورش زده‌بود، به آتش کشیده شد، ولی با حملهٔ نیروهای دولتی و فرار او به عراق بازسازی شهر آغاز شد و طی ۱۰ سال ادامه یافت.<ref name="autogenerated2">{{یادکرد وب |url=http://www.cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=4428 |title=دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. سرواژهٔ بانه. |accessdate=۳۱ اکتبر ۲۰۰۹ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101125220236/http://cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=4428 |archivedate=۲۵ نوامبر ۲۰۱۰ |dead-url=yes}}</ref>
 
شهر بانه و برخی از آبادی‌های اطراف آن در دوران [[جنگ ایران و عراق]] توسط هواپیماهای عراقی ۱۵ خرداد ۱۳۶۴، ساعت ۱۰:۰۵ [[جنگ‌افزار شیمیایی|بمباران شیمیایی]] شد.<ref>https://www.irna.ir/news/83341612/۱۵-خرداد-خونین-بانه</ref> <ref name=autogenerated1>(جغرافیا و تاریخ بانه /محمد رئوف توکلی / تهران ۱۳۸۷ صفحه ۳۸)</ref><ref>(کرد و پیوستگی نژادی و تاریخی او /رشید یاسمی / انتشارات ابن سینا صفحه ۱۳۵)</ref> <ref name=autogenerated1/>
 
== مردم ==
=== زبان ===
زبان مردم بانه کردی [[سورانی]] با لهجه سلیمانیه‌ای می‌باشد همچنین بانه تنها شهر بابان نشین در کردستان ایران است به نحوی که تفاوت در لهجه مردم آن با شهرهای مکریان و اردلان نشین کاملاً قابل لمس است و مطابق با لهجه شهر سلیمانیه در عراق است از شهرهای بانه و سلیمانیه به عنوان منطقه بابان یاد می شود.
 
.<ref name=autogenerated1>(جغرافیا و تاریخ بانه /محمد رئوف توکلی / تهران ۱۳۸۷ صفحه ۳۸)</ref><ref>(کرد و پیوستگی نژادی و تاریخی او /رشید یاسمی / انتشارات ابن سینا صفحه ۱۳۵)</ref>
 
=== دین و مذهب ===
مردم بانه [[مسلمان]] و [[اهل سنت]] و جماعت و پیرو مذهب [[امام شافعی]] هستند.<ref name=autogenerated1/>
 
در بانه یک اقلیت [[یهودی]] وجود داشت که تعدادشان بالغ بر چهل خانوار می‌شد. آن‌ها بعد از اعلام استقلال اسرائیل در سال ۱۹۴۸ میلادی و تقسیم فلسطین، در سال ۱۳۲۷ شمسی به فکر مهاجرت به فلسطین افتادند و در اواخر سال ۱۳۲۸ خورشیدی به کلی بانه را ترک نموده و به فلسطین مهاجرت کردند.
هم‌زمان با مهاجرت یهودیان بانه، یهودیانِ [[سردشت]]، [[سقز]]، [[بوکان]] و [[مریوان]] و قسمتی از یهودیان [[پیرانشهر]] و [[سنندج]] و [[مهاباد]] نیز مهاجرت کردند.<ref name=autogenerated1/> <ref>(جغرافیا و تاریخ بانه /محمد رئوف توکلی / تهران ۱۳۸۷ صفحه ۳۸–۳۹)</ref><ref>(تاریخ مختصر ادیان بزرگ، ص ۳۲۲، [[فلیسین شاله]]، ترجمه [[خدایار محبی]]، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۴۶)</ref.<ref>(ایرانیان یهودی /علی اصغر مصطفوی/ تهران ۱۳۶۹ /صفحه ۲۳)</ref>]
دو نظریه در مورد سکونت یهودیان در غرب ایران وجود دارد که اولی بیان می‌دارد که سکونت یهودیان در بانه از سال ۱۳۶ میلادی در زمان شورش [[بارکوشباس]] بر ضد حکومت روم و پراکنده‌شدن یهودیان در اطراف جهان اتفاق افتاده<ref>(جغرافیا و تاریخ بانه /محمد رئوف توکلی / تهران ۱۳۸۷ صفحه ۳۸–۳۹)</ref><ref>(تاریخ مختصر ادیان بزرگ، ص ۳۲۲، [[فلیسین شاله]]، ترجمه [[خدایار محبی]]، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۴۶)</ref> و دومی این موضوع را به زمان [[تیگلات پلاسر]] پادشاه [[آشور]] ۷۴۱ تا ۷۴۹ سال پیش از میلاد مسیح نسبت می‌دهد که بعد از فتح اورشلیم به دست پلاسر بالغ بر شصت هزار یهودی به بخش‌های غرب ایران، سرزمین ماد و جنوب دریای مازندران و دامنهٔ کوه‌های قفقاز تبعید شدند.<ref>(ایرانیان یهودی /علی اصغر مصطفوی/ تهران ۱۳۶۹ /صفحه ۲۳)</ref>]
 
== جغرافیا ==
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/بانه»