شروه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Masood.p.t (بحث | مشارکت‌ها)
نوشتار مقاله شروه و شروه خوانی
برچسب‌ها: افزودن القاب ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
Masood.p.t (بحث | مشارکت‌ها)
جز مقاله شروه خوانی
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۳:
شروه در لغت با تلفظ‌های شرفنگ، شرفه و... نوعی خوانندگی، صدای پا و بخصوص به معنی صدا و نغمه آهسته و بانگ است.
 
'''<big>شروه و شروه خوانی در استان بوشهر</big>'''
 
شروه نوعی آواز می باشد که در برخی از مناطق جنوب ایران بویژه دشتستان ،دشتی و تنگستان متداول است. آواز شروه دارای الحانِ بس غم انگیز و حُزن آلود است که معمولاً بر روی اشعار یا دوبیتی هایی با مضامین غم هجریار، عشق بی فرجام و یا شکوِه از بی وفایی معشوق اجرا می گردد. دوبیتی ها اکثراً از دوبیتی سرایان مشهوری همچون فایز دشتستانی ، مفتون، شیدا ، نادم ، کفایی ، کوهستانی و ...می باشد.از لحاظ دسته بندی موسیقیایی و دستگاهی ایرانی اَلحان شروه به غیر از مثنوی خوانی که در مقدمه در مایه ی شوشتری دستگاه همایون و بر روی مثنوی از مولوی یا لیلی و مجنون اجرا می گردد ، غالب گوشه ونغمه ها در مقام دشتی و دستگاه شور و بر روی دوبیتی های شعرای نامبرده  می باشد.
خط ۱۳:
اینک با توجه به این موضوع ، نمی تواند عقیده ای ناصواب باشد که نغمه های غمگین وسرشار از اندوه شروه را حاصل زندگی پر رنج و مشقت گذشته و فشار و تضییقاتی که از بسیاری از جهات بر اجداد ما وارد می شده است دانست به نحوی که همین رگه های تلخ و تجربه های غمبار در بسیاری از آداب و سنن آنان تاثیر گذاشته که این موضوع در غالب اشعار و دوبیتی های محلی نیز مشهود است و این جریان در قالب موسیقی شروه نیز نسل به نسل به ما رسیده و اکنون نیز سنت شده است.
 
اگر چه ویژگی سنت این است که در صندوقچه جَزم ها بماند و هیچ تغییر و تطابقی با مدرنیته پیدا نکند اما شروه در قیاس با موسیقی سنتی ایرانی منظور آثار بخش موسیقی ایرانی، تفاوت دارد و، به شکلی که هنوز در انتقال و یادگیری این نغمات از نُت موسیقی و متد مشخص استفاده نمی گردد که این امر باعث شده بسیاری از گوشه و یا به اصطلاح فولکلور( گَرده ها ) دستخوش سلیقه، برداشت و ضعف و قوت خوانندگی یک شروه خوان گردد.
 
اما در بحث تاثیر گذاری  و پذیرفته شدن شروه برای شنونده نکات مختلفی موثر است ، شروه خوان زمانی  میتواند تاثیر عمیق بر مخاطب بگذارد که به قول حافظ هزار نکته غیر حُسن بایدخواندن بباید تا که مورد قبول طبع و خاطر شنونده قرار گیرد یعنی به غیر از صدای خوب و مناسب، وجود شرایط دیگری نیز در تاثیرگذاری یک اثر هنری موثرمانند آواز و به تبع آن شروه که نوعی از آواز است موثر میباشد. بینش و دانش هنرمند ،داشتن نگاه مادی یا معنوی به هنر خود، شخصیت و پرستیژ اجتماعی،..... بصورت عموم و در مورد خوانندگی و در فرم مورد نظرما،یعنی شروه خوانی و آگاهی خواننده از معانی شعر و تلفیق و ادای صحیح آن با نغمات و همچنین آشنایی با لحن، اسامی، موقعیت و کاربری متناسب شعر و نغمه با آن ، مقام یا گوشه و گرده پیام آنها می باشد.نکته مهم دیگری که در خوانندگی و خاصه در شروه خوانی وجود دارد عطر صداست که مربوط به درون هنرمند است. عطر صدا محتوای فرهنگی و صداقت هنرمند را بیان می کند. صدای معطر از معنویت یک هنرمند سرچشمه می گیرد به تعبیر دیگر یعنی اینکه هنرمند نباید دارای رذایل و نکات ناپسند اخلاقی باشد و در بحث ما اگر اثر شروه بخواهد یک تاثیری درونی بر حالات افراد داشته باشد باید حس برانگیزاننده ایجاد کند ، این حس ملهم و متاثر از خواننده است .
 
مخاطب باید به او اعتماد کند تا واقعاً تحت تاثیر او قرار بگیرد. فرض کنید خواننده ای که به مال اندوزی و یا سایر رذایل اخلاقی اشتهار داشته و حال بیاید شعری را با مضامین عشق و عرفان، مکارم اخلاقی و یا وصف هجر یار بخواند و چون خواننده محلی و فولکلور هست و مردم وی و حالات و رفتارش را میشناسند بدان معنا نمی توانند با اثرش ارتباط برقرار و آن حس را قبول کنند. شاید ذکر موردی در این زمینه جالب باشد، سالیان پیش یکی از شروه خوانان خوب و معروف ، در اوج دوره هنری خود بود و با اقبال عمومی خوبی روبرو بود که داستان شکست عشقی و غم هجر یار همراه با شهرت وی فراگیر شد و مخاطب هنگامی که دوبیتی های فایز را با صدای جانسوز ایشان می شنید و چون این داستان را می دانست واقعاً تحت تاثیر صدای وی قرار می گرفت.
 
اما نکته دیگر تلفیق صحیح شعر با الحان است که این موضوع به میزان آگاهی و درک شروه خوان از معانی شعر و نغمه ها بستگی دارد. هر شعریشعر پیامی برای مخاطب دارد و باید با لحنی خاص خوانده شود که مناسب حالت آن باشد، مثلاً اشعار شاهنامه یا نسخه حضرت عباس (ع) در تعزیه را در دستگاه چهارگاه که لحن حماسی دارد خوانده می شود، در حال حاضر چاووشی را در آواز چهارگاه می خوانند . جالب است که بدانید چاووشی خوانی در قدیم در لحن و مقام بیات ترک اجرا می شده است. بیات ترک یا زَند لحنی است که برای ندا دادن و یا بیان خبر بکار می رود نمونه مشهور این لحن  اذان ماندگار مرحوم موذن زاده اردبیلی است که در بیات ترک می باشد . چاووشی خوان فردی خوش صدا بوده است  که پیشاپیش قافله زوار اشعاری را با صدای بلند برای با خبر شدن مردم از ورود و یا خروج زوّار  می خوانده است و خواندن آن در لحن بیات ترک نیز درست وتر منطقیمی بوده است .
 
حال چرا امروزه با لحن چهارگاه خوانده می شود ؟ شاید پاسخ این پرسش را بتوان در اجرای متداول چهارگاه در تعزیه و شاهنامه خوانی و آشنایی بیشتر نوحه خوان یا شروه خوان با این لحن  و مهجور بودن بیات ترک در این منطقه جستجو کرد.
 
تنوع الحان و گوشه ها نیز تقربیا در 6 بخش (گرده )تقسیم بندی می شوند . منظور از گرده، گوشه و اندکی با احتیاط مقام گونه در موسیقی است که خوانندگان این نوع از موسیقی محلی به اجرای بیش از زمان معمول  یک گوشه و اجرای انگاره ای آن می پردازند و این گرده ها عبارتند از
سطر ۴۳ ⟵ ۴۱:
خاستگاه شروه مناطق دشتی، دشتستان و تنگستان در [[استان بوشهر]] و عموماً جنوب ایران است. در مناطق استان بوشهر به شروه، حاجیانی یا شنبه‌ای نیز اطلاق می‌شود که به نظر می‌رسد از شیوه‌های شروه‌خوانی است و چون در این مناطق شروه بیشتر با دوبیتی‌های [[فایز دشتی]] خوانده می‌شود به آن فایزخوانی هم می‌گویند. در شروه‌خوانی مناطق استان بوشهر از دوبیتی‌های دوبیتی‌سرایان محلی چون: فایز دشتی، [[مفتون بردخونی]]، نادم و... یا [[باباطاهر]] نیز بهره می‌برند. در نقاط مختلف ایران شروه‌خوانی را دشتی یا آواز دشتی می‌شناسند.
 
[[منطقه دشتی]] مرکزو محوردشتستان کانون شروه به شمار می‌آید، شروه در یک جمله مهم‌ترین آهنگ و سوز و ساز جنوب است، این سروده از دل برخاسته بیشتر مواقع در مایه دشتی، شوشتری، ترک و نوا خوانده می‌شود. شروه به صورت منفرد و تک نفری با نوایی سوزناک اجرا می‌شود که البته باید آن را با مرثیه خوانی متفاوت دانست، زیرا این آوای جنوبی در قالب دوبیتی‌هایی است که بیشتر عاشقانه‌اند و بوی وصل و فراق و وصف معشوق می‌دهند و چه بسا محتوای این دو بیتی‌ها بسیار از غم دور است، اما شکل و شیوه قرائت و خواندن آن‌ها به صورت شروه خواه ناخواه با غم همراه می‌شود.
 
== ثبت شروه ==
سطر ۴۹ ⟵ ۴۷:
 
== منابع ==
* برگرفته از مقاله شروه و شروه خوانی در استان بوشهر ('''مسعود پاک سرشت''' )
*شروه‌سرایی در جنوب ایران، علی باباچاهی، نشر: مرکز فرهنگی و هنری اقبال لاهوری، چاپ اول (۱۳۶۸).
{{پانویس}}