ویکی‌پدیا

ویلم یانس‌زون: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
تصحیح پیوندها
خط ۱۴:
|nationality = [[جمهوری هلند]]
}}
'''ویلم یانس‌زون''' ({{IPA-nl|ˈʋɪləm ˈjɑnso:n}} ; زاده ۱۵۷۰-درگذشته ۱۶۳۰) که گاه به اختصار '''ویلم یانسز''' خوانده می‌شود؛ دریانورد [[جمهوری هلند|هلندی]] و یک فرماندار مستعمراتی بود. یانس‌زون در دوره‌های ۱۶۰۳ تا ۱۶۱۱ و ۱۶۱۲ تا ۱۶۱۶ در [[هند شرقی هلند|هندوستان شرقی هلند]] خدمت کرد، از جمله به عنوان فرماندار فورت هنریکوس در جزیره سولور.<ref>Mutch (1942), p43</ref> او اولین اروپاییاروپایی‌ای است که ساحل [[استرالیا]] را در طول سفر خود در طول سال‌های ۱۶۰۵ ۱۶۰۶ دیده‌است.
 
== اوایل زندگی ==
ویلم یانس‌زون در حدود سال ۱۵۷۰ متولد شده‌است اما از زندگی اولیه وی چیزی در دست نیست.
 
می‌دانیم که یانس‌زون نخست در سال ۱۵۹۸ به خدمت ''شرکت Oude''، یکی از شرکت‌های متقدم بر [[کمپانی هند شرقی هلند|شرکت هلند شرقی هند]] (VOC) درآمده است.<ref name="Mutch 1942, p13">Mutch (1942), p13</ref>
 
''یانس‌زون'' در تاریخ ۱۸ دسامبر ۱۶۰۳ برای سومین بار به عنوان کاپیتان ''کشتی دوفیکن'' (یا ''Duijfken'' به معنی "کبوتر کوچک")، یکی از دوازده کشتی ناوگان بزرگ استیون فن در هاگن از هلند به سمت ''هند شرقی حرکت کرد''.<ref>Mutch (1942), p17</ref> وقتی کشتی‌های دیگر [[جاوه|جاوا را]] را ترک کردند، یانس‌زون برای جستجوی سایر مراکز تجارت بویژه در «سرزمین بزرگ گینه نو و سایر مناطق شرقی و جنوبی» به اعزام شد.
 
== اکتشافات ==
=== اولین سفر به استرالیا ===
[[پرونده:StateLibQld_1_117460_Duyfhen_(ship).jpg|بندانگشتی| تصوری از یک هنرمند قرن نوزدهم از کشتی دوفیکن در [[خلیج کارپنتاریا]]]]
در ۱۸ نوامبر سال ۱۶۰۵، ''کشتی دوفیکن'' از بانتام به سوی ساحل غربی [[گینه نو]] حرکت کرد. پس از آن، یانس‌زون بدون آنکه از وجود [[تنگه تورس]] آگاه باشد، از انتهای شرقی [[دریای آرافورا]] به [[خلیج کارپنتاریا|خلیج کارپتاریا]] عبور کرد. دوفیکن در واقع در فوریه ۱۶۰۶ به [[تنگه تورس]] وارد شده بود، درست چند ماه قبل از آنکه کاوشگر اسپانیایی [[لوییز تورس|لوئز واز د تورس]] از آن عبور کند. در ۲۶ فوریه ۱۶۰۶ یانس‌زون در رودخانه پنه‌فادر در ساحل غربی [[شبه‌جزیره کیپ یورک|کیپ یورک]] در [[کوئینزلند]]، در نزدیکی آنچه امروزه شهرک [[ویپا]] خوانده می‌شود پهلو گرفت. این نخستین ورود ثبت شدهٔ یک اروپایی به قاره استرالیا بود. یانس‌زون حدود ۳۲۰ کیلومتر (۲۰۰ مایل) مسیرش بر اساس نقشه را ادامه داد، مسیری که گمان می‌کرد خطی فرعی از گینه نو جنوبی است.
 
با رسیدن به زمین‌های باتلاقی زمین و رویارویی با مردمانی افسارگسیخته (ده نفر از مردان وی در اکتشافات مختلف ساحلی کشته شدند)، یانس‌زون تصمیم گرفت به مکانی به نام کیپ کیرویر ("Turnabout")، در جنوب خلیج آلباتروس، بازگردد. او در ژوئن ۱۶۰۶ دوباره به بانتام بازگشت. وی سرزمینی را که کشف کرده بود به افتخار استان هلندی، [[زیلاند]]، "Nieu Zeland" نامید، اما این نام ماندگار نشد و بعدها توسط کارتوگرافان هلندی برای [[نیوزیلند|نیوزلند]] مورد استفاده قرار گرفت.
 
در سال ۱۶۰۷، دریاسالار کرنلیس ماتلیف دی یونگ، یانس‌زون را به [[جزیره آمبون|آمبون]] و [[جزایر باندا|باندا]] فرستاد.<ref>[http://gutenberg.net.au/ebooks15/1500721h/0-dict-biogI-K.html#jansz1 Dictionary of Australian Biography I-K]. Gutenberg.net.au. Retrieved on 2 August 2013.</ref> در سال ۱۶۱۱، یانس‌زون با اعتقاد بر اینکه سرزمینی که به آن سفر کرده بود جزئی از سواحل جنوبی گینه نو بودند، به [[هلند]] بازگشت و نقشه‌های هلندی برای چندین سال آن خطا را تکرار کردند. گرچه نظراتی متعدد مبنی بر این که دریانوردانی از [[چین]]، [[فرانسه]] یا [[پرتغال]] ممکن است زودتر قسمت‌هایی از استرالیا را کشف کرده باشند، وجود دارد اما با قاطعیت می‌دانیم دوفیکن اولین کشتی اروپایی‌ای است که چنین کاری انجام داده‌است.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/ویلم_یانس‌زون»