خیام: تفاوت میان نسخهها
[نسخهٔ بررسینشده] | [نسخهٔ بررسینشده] |
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ←آثار: بهبود دسته بندی |
جز ←آثار |
||
خط ۴۵:
| امضا =
}}
'''عُمَر خَیّام نیشابوری''' (نام کامل: '''غیاثالدین ابوالفتح عُمَر بن ابراهیم خَیّام نیشابوری''') (زادهٔ ۲۸ اردیبهشت ۴۲۷ خورشیدی (439 قمری) در [[نیشابور]]
یکی از برجستهترین کارهای وی را میتوان سروسامان دادن و سرپرستی محاسبات [[گاهشماری]] ایران در زمان وزارت [[نظامالملک|خواجه نظامالملک]]، که در دورهٔ پادشاهی [[ملکشاه سلجوقی]] (۴۲۶–۴۹۰ هجری قمری) بود، دانست؛ محاسبات منسوب به خیام در این زمینه، هنوز معتبر است و دقتی به مراتب بالاتر از [[گاهشماری میلادی]] دارد. وی در [[ریاضیات]]، [[نجوم]]، [[علوم ادبی]]، [[علوم دینی|دینی]] و [[تاریخ]]ی استاد بود. نقش خیام در حل معادلات درجهسوم و مطالعاتش دربارهٔ [[اصل پنجم اقلیدس]] نام او را بهعنوان ریاضیدانی برجسته در تاریخ علم ثبت کردهاست.<ref>روزنفلد و یوشکویچ ۱۴۶</ref> نوپیدا کردن نظریهای دربارهٔ نسبتهای همارز با نظریهٔ اقلیدس نیز از مهمترین کارهای اوست.<ref>Victor J. Katz (1998), History of Mathematics: An Introduction, p. 270, Addison-Wesley, {{ISBN|0-321-01618-1|en}}:
خط ۲۲۴:
* ''رسالة فی البراهین علی المسائل الجبر و المقابله'' به زبان [[زبان عربی|عربی]]، در بارهٔ معادلات درجهٔ سوم.<ref>https://www.qdl.qa/en/archive/81055/vdc_100023697729.0x00000a</ref>
* رساله ''شرح ما اشکل من مصادرات کتاب اقلیدس'' در مورد خطوط موازی و نظریهٔ نسبتها.<ref>{{یادکرد وب |url=http://dlib.ical.ir/site/catalogue/531468 |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۱۶ دسامبر ۲۰۱۸ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181217014922/http://dlib.ical.ir/site/catalogue/531468 |archivedate=۱۷ دسامبر ۲۰۱۸ |dead-url=yes }}</ref>
* ''رسالهٔ
* ''رسالهای در صحت طرق هندسی برای استخراج جذر و کعب''
* ''رساله در تحلیل یک مسئله''(این عنوان نامی است که غلامحسین مصاحب به رساله ای از خیام که موضوع آن تحلیل یک مسئله هندسی به معادله ی درجه سوم و حل آن به وسیله قطوع مخروطی است داده اند.)
|