دی‌ان‌ای: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Sajadkhaleghi (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
با فرض حسن نیت. خنثی‌سازی ویرایش 28651325 از Sajadkhaleghi (بحث): این پیوند در جمله قبل آمده، لطفاً پیوند تکراری ایجاد نکنید.
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۱:
{{تغییرمسیر|DNA}}
[[پرونده:DNA orbit animated.gif|بندانگشتی|350px|چپ|ساختمان مولکول DNA]]
'''دی‌اِن‌اِی'''<ref>واژهٔ مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دفتر نخست تا چهارم، ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۵</ref> یا '''دنا<sup>[[دی‌ان‌ای#cite note-1|[۱]]]</sup>''' {{به انگلیسی|Deoxyribonucleic acid}} {{اختصاری|DNA}}<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://wiki.apll.ir/word/index.php/DNA |عنوان=DNA | ناشر =فرهنگستان زبان و ادب فارسی |تاریخ = اکتبر ۲۰۱۸ |تاریخ بازبینی=}}</ref> نوعی [[اسید نوکلئیک]] است که دارای دستورالعمل‌های [[ژنتیک]]ی است که برای کارکرد و توسعهٔ بیولوژیکی [[موجودات زنده]] و [[ویروس]]‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. نقش اصلی [[مولکول]] دی‌ان‌ای ذخیره‌سازی طولانی مدت اطلاعات ژنتیکی و دستوری است. آزمایش‌هایی نظیر [[آزمایش گریفیت]] و [[آزمایش ایوری]] آزمایش‌هایی انقلابی و سرآغازی در شناسایی و مطالعهٔ دی‌ان‌ای به عنوان [[ژنوم]] بودند. تا قبل از سال ۱۹۴۴ و انتشار نتایج [[آزمایش ایوری]] این‌که کدام‌ یک از [[ترکیب آلی|ترکیب‌های آلی]] درون سلول، مادهٔ وراثتی است، مشخص نبود، تا اینکه ایوری ثابت کرد [[اسید نوکلئیک|نوکلئیک]] اسیدها عامل فرایند انتقال صفات هستند. سپس دانشمندان دیگری روی کار آمدند و هر کدام، قسمتی از اطلاعات ما راجع‌به این مولکول را کشف کردند.[[روزالیند فرانکلین]] و [[موریس ویلکینز]] با تهیه تصاویری از مولکول دی‌ان‌ای با استفاده از [[بلورشناسی پرتو ایکس|پراش پرتوی ایکس (X)]] توانستند به ابعاد مولکول و نتایج ارزشمندی راجع‌به دی‌ان‌ای دست یابند، از جمله این‌که مولکول دی‌ان‌ای بیش از یک‌ رشته و حالت مارپیچ دارد.
[[پرونده:DNA animation.gif|frame|يسار|هر [[مولکول]] DNA از دو رشته پلی‌نوکلئوتیدی تشکیل شده‌است]]
 
دی‌ان‌ای مولکولی است که دستورهای ژنتیکی مورد استفاده در توسعه و عملکرد تمام موجودات زندهٔ شناخته شده و بسیاری از [[ویروس‌ها]] را کدگذاری می‌کند. دی‌ان‌ای [[پلیمر|پلی‌مری]] است که [[مونومر]] آن [[نوکلئوتید|نوکلئوتیدها]] هستند؛ یک نوکلئوتید شامل یک [[فسفات|گروه فسفات]] و یک [[کربوهیدرات|کربوهیدرات پنج‌کربنه]] ([[دئوکسی‌ریبوز]]) و یک [[باز آلی]] است به‌طوری که گروه [[فسفات]] و باز آلی با [[پیوند کووالانسی]] به دو سمت قند متصل هستند؛ و در نهایت نوکلئوتیدها با [[پیوند فسفودی‌استر|پیوند فسفو دی‌استر]] به هم متصل شده و [[درشت‌مولکول]] دی‌ان‌ای را پدید می‌آورند (در حالتی که نوکلئوتیدهای دو انتهای رشته هم پیوند برقرار کنند، دی‌ان‌ای حلقوی است)؛ مولکول دی‌ان‌ای از دو رشته پلی‌نوکلئوتیدی تشکل شده‌است؛ این دو رشته مکمل، ناهمسو و نامحلول (در آب) هستند (دی‌ان‌ای حلقوی قطبیت ندارد اما هر رشته از دی‌ان‌ای خطی دارای قطبیت است). اسیدهای نوکلئیک از سه درشت‌مولکول اصلی تشکیل شده که برای زندگی همهٔ گونه‌های شناخته شده ضروری است.