فهلوی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
گسترش مقاله |
|||
خط ۷:
پهلویک خود در پارسی میانه معناهای گوناگونی داشت. گذشته از اشاره به دودمان اشکانی و زبان و قوم پارت، معنایی از اشرافیت را هم منتقل میکرد. فهلوی افزون بر این که این معناها را به ارث برد، معناها و کاربردهای دیگری هم بر آن بار شد. نویسندگان [[خراسان]] و [[فرارود]] گاه برای اشاره به زبان مردمان غرب ایران، که به [[زبانهای ایرانی|زبانی ایرانی]] اما جز پارسی رایج در خراسان سخن میگفتند، همین نام را به کار میبردند. از همین رو است، که به سرودههای سرایندگانی از [[همدان]] و [[سپاهان]] گرفته تا [[آذربایجان]] و [[اران]] [[فهلویات]] میگفتند: نمونه را فهلویات [[بابا طاهر همدانی]] و فهلویات [[صفیالدین اردبیلی]].
پیش از اینها [[ابن ندیم]] در [[الفهرست]] به نقل از [[ابن مقفع]] در باره زبان مردمان [[ری]] و اصفهان و همدان و ماهنهاوند و آذربایجان میگوید: «فاما الفهلویه و هی...».<ref>{{پک|ناشناس|۱۳۶۷|ک=دائرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=آذری (زبان)|ص=۲۵۹–۲۶۲}}</ref><ref>{{یادکرد|نویسنده=تفضلی، احمد| عنوان = فهلویات|ترجمه=شکوهی، فریبا|ژورنال=|نشریه=نامه فرهنگستان|تاریخ=بهار ۱۳۸۵|دوره=|شماره=۲۹|صفحه=۱۱۹}}</ref> در [[قرن هفتم هجری|سده هشتم]] هم [[حمدالله مستوفی]] زبان مردمان [[زنجان]] را ''پهلوی راست'' میداند. از شهرهایی از آذربایجان هم نام میبرد و میگوید، زبان مردمان شان ''پهلوی مغیر'' یا ''معرب'' است.
کاربرد دیگر در میان اهل [[فلسفه]] است. [[شهابالدین سهروردی]] خود را زنده کننده '''حکمت ایرانیان باستان''' میداند و با ''فهلویون'' از ایشان یاد میکند. پس ازاو این نام بیشتر از پیش رایج شد. [[هادی سبزواری]] در [[منظومه سبزواری|منظومه]] و [[محمدحسین طباطبایی]] در [[نهایةالحکمة]]<ref>{{یادکرد|نویسنده=طباطبایی، محمدحسین|عنوان =نهایة الحکمة|صفحه=۱۸}}</ref> همین نام برای اشاره به این بخش از تاریخ فلسفه به کار برده اند، حال آن که بعید مینماید، که حکیمان ایران باستان خود را چنین نامیده باشند.
|