ایران پیش از تاریخ: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
نجات ۰ منبع و علامتزدن ۱ بهعنوان مرده.) #IABot (v2.0 |
||
خط ۹۵:
واژه آریا که معنای آزاده، شریف و بزرگوار میدهد به قومی از نژاد [[هندواروپایی]] گفته میشد که نیاکان مردمان سرزمینهای [[ایران]]، بخشی از [[آسیای میانه]] و [[هندوستان]] و بخشهایی از اروپا هستند. (البته گسترهٔ تاریخی این دو سرزمین در برگیرندهٔ بخشهایی از شبه قارهٔ هند، آسیای میانه، خاورمیانه و آسیای کوچک امروزین است). دربارهٔ خاستگاه آریائیان که در نوشتههای کهن [[اوستا]] از آن به نام [[ایرانویج]] نام برده شدهاست چند دیدگاه طرح شدهاست.
آریائیان بر پایه [[فرضیه کورگان]] (۱۹۵۶) حدود دوهزاروپانصد سال پ.م. به شکل قبیلههای کوچک در دورترین نقطه شرقی فلات ایران و در مغرب فلات پامیر و برخی معتقدند آنها در شمال کوههای هندو کش یا در روسیه اطراف [[دریاچه آرال|دریاچه آرال(خوارزم)]] میزیستند.<ref>دکتر جهانشاه درخشانی در کتاب «آریاییان، مردم کاشی و دیگر ایرانیان» این نظریه را باطل دانسته و معتقد است خاستگاه آریاییان فلات ایران بودهاست و آنها از جای دیگری به ایران مهاجرت نکردهاند. سه رود دجله، فرات و کارون که در بستر خلیج فارس به هم میپیوستند (هنوز آثارش در کف خلیج فارس باقیست)، رود پرآبی را تشکیل میدادند که برپایهٔ دانش دیرینهشناسی، در آخرین دورهٔ یخبندان از نظر شرایط زیستی مناسبترین مکان برای زندگی این قوم بودهاست.</ref> بر پایه نظریه ایرانی که به تازگی شواهد ژنتیکی از جنوب قفقاز در پشتیبانی از آن بدست آمده است خاستگاه زبان های هندواروپایی و نژاد وابسته به آنها ایران کنونی است.بر پایه گزارش مجله علمی سرشناس ''[[نیچر]]''، تازه ترین یافته های ژنتیکی<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Genetic evidence from the South Caucasus region shows surprising long-term stability|نشانی=https://phys.org/news/2017-06-genetic-evidence-south-caucasus-region.html|وبگاه=phys.org|بازبینی=2019-12-13|کد زبان=en}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Haber|first=Marc|last2=Mezzavilla|first2=Massimo|last3=Xue|first3=Yali|last4=Comas|first4=David|last5=Gasparini|first5=Paolo|last6=Zalloua|first6=Pierre|last7=Tyler-Smith|first7=Chris|date=2016-06|title=Genetic evidence for an origin of the Armenians from Bronze Age mixing of multiple populations|url=https://www.nature.com/articles/ejhg2015206|journal=European Journal of Human Genetics|language=en|volume=24|issue=6|pages=931–936|doi=10.1038/ejhg.2015.206|issn=1476-5438}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Maykop culture|نشانی=http://www.danel.com.hr/Maykop%20culture.html|وبگاه=www.danel.com.hr|بازبینی=2019-12-12}}</ref>نشان می دهد نیای هندیان، ایرانیان و اروپاییانی که به زبانی همسان سخن گفته و فرهنگ همگونی داشته اند در سرزمین ایران و در جنوب قفقاز می زیسته اند. به وارون آنچه پیشتر قفقاز را دیواری میان زبان، فرهنگ، فناوری و مردم می پنداشتند، قفقاز پلی جنوبی-شمالی برای مهاجرت نخستین آریاییان به استپ های اوراسیا بوده و زبانی که امروز هندواروپایی می نامند به راستی از جنوب قفقاز در ایران به چند شاخه شده؛ شاخه ای از آن به آناتولی، دیگری بسوی هند و آن دیگر از راه قفقاز به سوی [[جلگه پنتی-خزری|سبز دشت]]<ref>در برابر واژه اِستِپ (وامواژه فرانسوی) برابرهای فرهنگستان زبان فارسی. فرهنگ واژههای مصوّب فرهنگستان - دفتر پنجم. بخش اوّل: فارسی. تهران.</ref> [[جلگه پنتی-خزری|پونتی_کاسپی]] به [[فرهنگ گورچالی|فرهنگ یمنا(گورچالی)]] و سپس راه شرق اروپا را در پیش گرفته است.گروه کپنهاگ به سرپرستی کریستین کریستینسن <ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://link.springer.com/referenceworkentry/10.1007/978-1-4419-0465-2_1292|عنوان=استوارنامه و پیشینه پژوهشی دانشگاهی کریستینسن در زمینه باستانشناسی پیش از تاریخ اروپا}}</ref>(مکتب باستانشناسی دانمارک) نیز که در زمینه پیش از تاریخ اروپا و دوران مفرغ به دستاوردهای بزرگی دست یافته است، با رویکرد به مدارک یاد شده، از اعتبار نظریه کورگان(استپ) کاسته و جنوب قفقاز را خاستگاه احتمالی راز رام کردن اسب و زبانهای اروپایی می داند. در هفته نامه خبری آلمانی زبان [[اشپیگل]]، مصاحبه ای دراین باره از وی به چاپ رسیده است <ref>{{یادکرد وب|عنوان=Invasion aus der Steppe|نشانی=http://magazin.spiegel.de/sp/2018/20/157298262/index.html|وبگاه=DER SPIEGEL|بازبینی=2019-12-13}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Copenhagen group: Germanic and Balto-Slavic from Bell Beaker; Indo-Anatolian homeland in the Caucasus|نشانی=https://indo-european.eu/2018/05/copenhagen-group-germanic-and-balto-slavic-from-bell-beaker-indo-anatolian-homeland-in-the-caucasus/|وبگاه=Indo-European.eu|تاریخ=2018-05-22|بازبینی=2019-12-11|کد زبان=en-GB|نام=Carlos|نام خانوادگی=Quiles}}</ref>.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=The renewed 'Kurgan model' of Kristian Kristiansen and the Danish school: "The Indo-European Corded Ware Theory"|نشانی=https://indo-european.eu/2017/11/the-renewed-kurgan-model-of-kristian-kristiansen-and-the-danish-school-the-indo-european-corded-ware-theory/|وبگاه=Indo-European.eu|تاریخ=2017-11-18|بازبینی=2019-12-11|کد زبان=en-GB|نام=Carlos|نام خانوادگی=Quiles}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Story of most murderous people of all time revealed in ancient DNA {{!}} New Scientist|نشانی=https://www-newscientist-com.cdn.ampproject.org/v/s/www.newscientist.com/article/mg24132230-200-story-of-most-murderous-people-of-all-time-revealed-in-ancient-dna/amp/?usqp=mq331AQCKAE=&_js_v=0.1|وبگاه=www-newscientist-com.cdn.ampproject.org|بازبینی=2019-12-12}}{{پیوند مرده|date=آوریل ۲۰۲۰ |bot=InternetArchiveBot }}</ref> بر پایه [[فرضیه آناتولیایی]] اینان از آناتولی جنوبی به ایران و هند مهاجرت نموده اند. [[فرضیه ارمنستان]] نیز جنوب قفقاز را خاستگاه آنان می داند. [[فرضیه بومیان آریایی|فرضیه هند]] نیز تمدن دره سند در پاکستان امروزی را زادبوم آریاییان و اروپاییان می شناسد.
اینان زبان و آداب و رسوم مشترکی داشتند. در دوران باستان، اقوام هندی و ایرانی (آنان که به [[زبانهای هند و ایرانی]] سخن میگفتند) خود را [[آریا (قوم)|آریایی]] مینامیدند. نمونهٔ این اشارهها را میتوان در [[اوستا]]، سنگنبشتههای [[هخامنشی]] و متنهای کهن [[هندو]] (مانند [[ریگودا]]) دید.
|