آووکادو: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:Avocado.jpeg|بندانگشتی|میوهٔ خوجدیسآووکادو]]

'''آووکادو''' یا '''گلابی سوسمارتمساح''' یا '''خوجدیس'''<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=Saleminejad|نام=Hossein|کد زبان=en|وبگاه=www.vajehyab.com|نشانی=https://www.vajehyab.com/sareh/%D8%A2%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%AF%D9%88|عنوان=معنی آوکادو {{!}} فرهنگ واژه‌های سره|بازبینی=2018-07-22}}</ref> نام درخت و میوهٔ آن درخت است. این درخت در جاهایمناطق گرم و استوایی می‌روید و میوه‌ای سبز رنگ و سرخقرمز رنگ با هسته‌ای درشت دارد.

آووکادو (پرسی آمریکانا) درختی است که میوهٔ آن در گونهٔ گیاهان گل‌دار دسته‌بندیطبقه‌بندی می‌شود. این گیاه بومی [[آمریکای مرکزی]] و [[مکزیک]] است و تا بیست۲۰ گزمتر رشد می‌کند<ref name=hjkythgj>[http://www.avocado.org/ وب‌گاه آووکادو]</ref> و رشد بسیارخیلی تندیسریعی دارد.<ref name=dflkdgfh>[http://www.iana.ir/detailed_news.aspx?news_id=18226 تولید آووکادو در ایران ناشناخته باقی مانده‌است ]</ref> این گیاه همیشه برگ‌های سبز دارد که درازنایطول آن‌ها به ۱۲ تا ۱۵ سانتی‌متر می‌رسد. گل‌های آن نامشخص (ناپیدا) و به رنگ زرد مایل به سبز و سرخقرمز تیره به پهنایعرض ۵ تا ۱۰ میلی‌متر است. میوهٔ [[گلابی]] شکل آن از چشمنظر گیاه‌شناسی یک سته یا شفت است که ۷ تا ۱۰ سانتی‌متر درازناطول دارد.<ref name=hjkythgj />

نهال‌های این گیاه در دهه ۴۰ خورشیدیشمسی از اکوادور بهوارد ایران آمدشد ولی در آغازابتدا دچار سرمازدگیسرما زدگی شد وولی پسبعد از گذشت چند سال با آباب و هوای کشتزارشمنطقه پایداریمورد ساختکشت مقاومت ایجاد کرده که هر کدام از این درختان همدر اکنونحال حاضر ۵۰۰ تا ۱۵۰۰ عدد میوه تولید می‌کنند. در ایران بیش از ۵۰ هکتار در اپاختر(شمال) کشور ویيهبه باغباغهای هایآووکادو خوجدیساختصاص استدارد و هر ساله نزدیک بهحدود ۱۰۰ تن میوه تولید می‌شود.<ref name=dflkdgfh />

Persea Americana یا آووکادو از ایالت پوبلاومکزیک سرچشمه می‌گیرد. کهنقدیمی‌ترین ترینشواهد گواهی های بکارگیریاستفاده از خوجدیسآووکادو در یک غار واقع در پابلو Coxcatlán مکزیک که به حدود ده هزار۱۰۰۰۰ سال پیشقبل از میلاد یافت شده است، بر می‌گردد. همچنین درخت آووکادو پیشینهسابقه‌ای یکطولانی کشت دراز در آسیای میانیمرکزی و نیمروز(جنوب) آمریکا دارد. نخستیناولین باری که واژهشرح آووکادو در اروپا بهاستفاده کار برده شد،شده بدستتوسط مارتین فرناندز در ۱۵۱۸ یا ۱۵۱۹ در کتابش به نام Suma De Geographia Que Trata De Todas Las Partidas Y Provincias Del Mundo بوده‌ استبوده‌است. نخستیناولین نوشتهٔ نگاشتهثبت شده در انگلیسی که از واژهکلمهٔ آووکادو به کار گرفتهاستفاده است،کرده بدستتوسط هانس اسلون(Hans Sloane) دربارهدر شاخص گیاهان۱۶۹۶ دراز سال ۱۶۹۶گیاهان جامائیکا بوده استبود. این گیاه در سال ۱۷۵۰ به اندونزی و در سال ۱۸۰۹ به برزیل و در پایاناواخر سدهقرن نوزدهم به نیمروز(جنوب) آفریقا و استرالیا شناساندهمعرفی شد.<ref name="en.wikipedia.org">http://en.wikipedia.org/wiki/Avocado</ref>

برخی از مردمافراد به این میوه حساسیت دارند.

دو گونهدونوع حساسیت هستوجو دارد:

* حساسیت پس از خوردن خوجدیساووکادو که سرچشمهایجاد خارش در دهان و گلو می شود.

* برخی از مردمافراد با خوردن این میوه حساسیت گوارشی دارند و دچار درد شکم،[[کلیه]] و [[اسهال]] و [[بالا آوردن|استفراغ]] می شوند.<ref>{{Cite journal|date=2019-07-03|title=Avocado|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Avocado&oldid=904707435|journal=Wikipedia|language=en}}</ref>

== ارزش خوراکیغذایی ==

خوجدیسآووکادو دارای چربی‌های گوناگونیمتفاوتی است. برای یک آووکادوی سادهمعمولی:

# نزدیک بهحدود ۷۵٪ نیرویانرژی خوجدیسآووکادو از [[چربی]] می‌آید؛ که بیشتراکثر آن‌ها (۶۷٪ از کل) از گونهنوع [[چربی غیراشباع]] همچون [[اسید اولئیک]] است.

# دیگر چربی‌هاچربی‌های غالب عبارتند از [[اسیدهای چرب]] و [[اسید لینولئیک]].

# ترکیب چربی‌ها به‌به‌طوری گونه ای کمابیشتقریبی عبارت است از: یک درسددرصد [[امگا ۳]]، چهارده درسددرصد [[امگا ۶]]، هفتاد و یک درسددرصد [[امگا ۹]] (۶۵ درسددرصد اولیک و ۶ درسددرصد چرب)، و چهارده درسددرصد چربی اشباع (ترشکاسید چرب).

# بر پایهاساس وزن خوجدیسآووکادو ۳۵٪ بیشتر از [[موز]] [[پتاسیم]] دارد. خوجدیسآووکادو سرشار از [[اسید فولیک]] و [[ویتامین K]] است و از بنمنابع مایهغذایی هایغنی خوراکی سرشار ازبرای [[ویتامین B6]]، [[ویتامین C]] و [[ویتامین E]] و [[اسید پانتوتنیک]] به‌شمار می‌آید.

# خوجدیسآووکادو دارای ۷۵٪ فیبر نامحلول و ۲۵٪ فیبر محلول است.

افزونعلاوه بر خود میوه خوجدیس،اووکادو برگبرگهای های آنان را خشک کرده و به دیباچهعنوان چاشنیادویه در خوراکانواع هاغذاها مانندمثل خوراک لوبیا و غیره به کاراستفاه می گیرندکنند.

این برگ برای حیوانات بهره ایخاصیتی نداشته بلکه برای گوسپند،اسپگوسفند،اسب و بزها زهرآگینسمی است.<ref name="en.wikipedia.org" />

== ارزش خوراکیغذایی ==