بینش و ایدئولوژی صفویان: تفاوت میان نسخه‌ها

ناتوانی زمامداران محلی و بدهی پادشاهان و امیران [[تیموریان|تیموری]] و [[آق قویونلوها]] در بحران‌ها و جنگ داخلی باعث گردید تا هنگامه‌ای باارزش در اختیار صفویان قرار گیرد. همچنین نهضت‌های مردمی زمینه‌های فکری مناسب را برای به قدرت رسیدن صفویان و رسیدن آن‌ها به حکومت سیاسی فراهم آورد. قیام دوبارهٔ [[سربداران]]، ظهور [[بکتاشی|سپیدپوشان بکتاشیه]] و همچنین [[نوربخشیه|سیاه‌پوشان نوربخشی]]، فعالیت فرقهٔ [[حروفیه]] و [[نقطویه|نقطویان]] و همچنین شورش [[مشعشعیان]]، از این دست نهضت‌های شیعی به‌شمار می‌رفت. برخی از این قیام‌ها حتی بعدها توسط خود صفویان سرکوب و در مواردی پشتیبانی می‌شد.<ref>{{پک|پناهی سمنانی|۱۳۷۱|ک= شاه اسماعیل اول، مرشد سرخ‌کلاهان|ص= صص۷–۳۹}}</ref>

در منطقه [[غرب آسیا]] و در خلال حکمرانی پادشاهان صفوی، ایران با دولت‌های سنی مذهب قدرتنمدی همانند [[عثمانیان|عثمانی]] همسایه بود که اغلب دشمنان دودمان صفوی به شمار می‌رفتند. رهبران و پیشوایان صفوی با هدف قدرتمند کردن پادشاهی و حکومت خود، به یکسان‌سازی و همگون کردن دین‌ها و مذهب‌های گوناگون و پراکنده در ایران پرداختند. اجبار و تحت فشار قرار دادن جمعیت اکثریت سنی<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/452843/Persian-literature/277141/The-Safavids-and-the-introduction-of-Shiism |عنوان=The Ṣafavids and the introduction of Shīʿism|بازبینی=1 December 2012 |ناشر=britannica.com|نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6CaWjX2i7 |تاریخ بایگانی=1 December 2012 |کد زبان=en}}</ref><ref>{{پک|پناهی سمنانی|۱۳۷۱|ک=شاه عباس کبیر، مرد هزار چهره|ص=۳۰}}</ref><ref>{{پک|Levy|۲۰۱۰|ک= Understanding Iran, IRAN and the SHIA|ص=۲۴}}</ref> به منظور تغییر مذهب خود به [[شیعه دوازده امامی]] از راه‌کارهای پادشاهان صفویه بود.<ref>{{پک|Levy|۲۰۱۰|ک= Understanding Iran, IRAN and the SHIA|ص=۲۴}}</ref>

[[شاه اسماعیل یکم]] و مبارزان [[قزلباش]] یک قدرت رهبری مهاجم را به وجود آوردند، این توان رهبری و نظامی یک پشتیبانی و ذخیره بزرگ اجتماعی، فکری و روحی برای آنان محسوب می‌شد. این حمایت مردمی بازتابی بود از مجموعه نفرت‌ها و کینه‌ها که در خلال ۱۰ قرن در جامعه تشیع و توده روستایی و شهری نسبت به حکومت‌های [[امویان|اموی]]، [[عباسیان|عباسی]]، [[غزنویان|غزنوی]]، [[سلجوقیان|سلجوقی]]، [[تیموریان|تیموری]]، [[خوارزمشاهیان|خوارزمشاهی]] و از این دست، بر روی هم انباشته شده بود، این تمایل و پتانسیل ذهنی مردم، کمک فزاینده‌ای در به قدرت رسیدن صفویان کرد.<ref>{{پک|شریعتی|۱۳۸۶|ک=تشیع علوی و تشیع صفوی|ص= ۴۵}}</ref>