ناکاملی بلوری: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز جایگزینی با اشتباه‌یاب: جزیی⟸جزئی
جز اصلاح املایی با استفاده از فهرست اشتباه‌یاب و ویکی‌پدیا:AutoWikiBrowser/Typos عبارات باقاعده، typos fixed: بطور ← به‌طور، با استفاده از AWB
خط ۱:
بلورهای جامدات کامل نیستند یعنی دارای عیوب شبکه کریستالی (Crystal defects) می‌باشند. از نظر کریستالوگرافی، کریستالی که دارای ساختمان شبکه‌ای کاملاً منظم از تکرار سلول واحد باشد، کریستال ایده‌آل نامیده می‌شود و منظور از عیوب بلوری، بی نظمی شبکه‌ای است که ابعاد آن در محدوده قطر اتمی می‌باشد. در طبیعت ماده‌ای که تمام بلورهای آن بی نقص باشند وجود ندارد و همچنین خواص فیزیکی و مکانیکی برخی مواد به شدت تحت تأثیر حضور عیوب می‌باشد به طوریبه‌طوری که این عیوب در [[پلاستیسیته]]، استحکام فلزات، هدایت الکتریکی [[نیمه رسانا]]، پس ماند مغناطیسی، مغناطیس‌های دائمی، هدایت الکتریکی فوق رسانا، استحکام در مقابل درجه حرارت‌های بالا، قابلیت هدایت حرارتی مواد سرامیکی کریستالی در درجه حرارت‌های پایین تأثیر قابل توجهی دارند و همچنین یکی از مهم‌ترین دلایل استحکام، وجود نواقص (Defects) در ساختمان کریستالی تلقی می‌شود که البته این اثر همیشه مضر نیست و برخی ویژگی‌های خاص ماده اغلب به صورت عمدی و با استفاده از وارد کردن مقادیر کنترل شده از عیوب خاص ایجاد می‌گردند.
 
عیوب کریستالی بر اساس شکل قرارگیری عیوب (روی نقطه، خط، صفحه یا حجم) به چهار دسته تقسیم می‌شوند:
خط ۳۵:
حالت اول به صورت یک بخش اضافی یا یک نیم صفحه از اتم‌ها که لبه آن در بلور خاتمه می‌یابد یا به عبارتی انتهای یک نیم صفحه اتمی اضافی که بین دو صفحه اتمی از یک شبکه قرار گرفته، می‌باشد که به این نوع نابجایی لبه‌ای(Edge Dislocation) می‌گویند.
 
حالت دوم، نابه‌جایی پیچی (Screw Dislocation) است که دو قسمت از یک شبکه کریستالی در جهت مخالف بر روی یکدیگر لغزیده است بطوریبه‌طوری که این لغزش تنها بر روی یک صفحه در جهت موازی خط نابجایی به اندازه یک فاصله اتمی انجام گرفته که توسط [[تنش]] برشی اعمالی ایجاد می‌گردد.
 
بسیاری از نابه‌جایی<nowiki/>های موجود در مواد بلوری به صورت کاملاً لبه‌ای یا پیچی نبوده و رفتار مختلطی از هر دو نوع نابه‌جایی را به نمایش می‌گذارند که به این نوع نابه‌جایی‌ها، نابه‌جایی‌های مختلط (Mixed Dislocation) می‌گویند. مقدار و جهت اعوجاج شبکه‌ای ناشی از حضور یک نابه‌جایی بر حسب [[بردار برگرز]] بیان می‌شود و همچنین ماهیت یک نابجایی توسط جهات نسبی خط نابجایی و [[بردار برگرز]] تعیین می‌گردد. واقعیت آن است که تمامی مواد بلوری حاوی تعدادی نابجایی هستند که در حین انجماد تغییر شکل پلاستیکی یا در اثر تنش‌های حرارتی ناشی از سرمایش سریع ایجاد شده‌اند. نابجایی به هنگام تغییر شکل پلاستیکی مواد بلوری شامل [[فلزات]] و [[سرامیک]] تولید می‌شوند نابجایی‌ها در مواد [[پلی مر]]ی هم دیده شده‌است.