پل صفوی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
AliGhasemi (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
AliGhasemi (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۵:
در گذشته طول این پل حدود ۳۵۰۰ متر و پهنای آن ۸.۵ متر و بلندای آن از کف رودخانه تا لبه پل ۱۸۰ متر بود. پل گپ هم‌چنین دارای ۲۸ چشمه طاق و ۳۰ پایه بود که بین هر دو پایه یک طاق و بر روی هر پایه یک نیم‌طاق ساخته شده که بر مبنای دقیق محاسبه فنی پل‌سازی زمان خود بنا شده است. اندازه هر پایه ۸.۴۸ متر و دهانه هر نیم طاق ۲ متر و هر طاق اصلی ۴ متر است. مصالح به کار رفته در موج‌شکن‌ها از سنگ یک لخت و در پایه پل از سنگ و ساروچ است<ref>{{یادکرد وب|عنوان=پل آجری گپ {{!}} سیری در ایران|نشانی=https://seeiran.ir/پل-آجری-گپ/|وبگاه=جامع ترین سایت جاهای دیدنی و جاذبه های گردشگری ایران {{!}} سیری در ایران|تاریخ=2013-11-28|بازبینی=2020-04-26|کد زبان=fa-IR|نام=ایران شناسی ایرانگردی پل آجری گپ پل گپ جاذبه های تاریخی خرم آباد نویسنده:|نام خانوادگی=اسلوب}}</ref>. طاق‌ها از آجر و ساروج ساخته شده‌اند. کف رودخانه به فاصله ۱۰ متر از پایین و بالا سنگ‌فرش شده تا از فرسایش پل در برابر سیلاب‌های بهاری جلوگیری به عمل آید. در گذشته در وسط پل یک [[شاه‌نشین]] وجود داشت که شباهت زیادی با شاه‌نشین [[پل خواجو]] اصفهان داشت‌. این شاه‌نشین عبارت بود از فضایی با دو نیم‌طاق که توسط پله‌های آجری به سطح پایین پل می‌رسید‌. مردم شهر به هنگام تفریح و استراحت از پله‌های این [[شاه‌نشین]] پایین می‌آمدند و به نظاره آب می‌نشستند. استفاده از پل به منظور مکانی برای تفریح و گردش از ویژگی‌های پل‌های دوره صفوی است. ساختمان پل با اندک تفاوتی شباهت زیادی به [[سی‌وسه‌پل]] اصفهان داشته است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=&quot;پل گپ&quot; یک تراژدی در دل شهر خرم‌آباد+ عكس‌هاي قديمي|نشانی=http://yaftenews.ir/notes/other/4706-alexa-google-yahoo2289|وبگاه=پايگاه خبري یافته (لرستان)|بازبینی=2020-04-26|کد زبان=fa-ir}}</ref>
[[پرونده:نمایی_از_پل_صفوی_(گپ)_خرم‌آباد_در_سال_1302_هجری_خورشیدی.jpg|جایگزین=پل صفوی (گپ) خرم‌آباد|حاشیه|بندانگشتی|559x559px|نمایی از پل صفوی (گپ) خرم‌آباد در سال ۱۳۰۲ هجری خورشیدی|راست]]
بنا به نوشته مرحوم علی‌محمد ساکی مؤلف کتاب «‌جغرافیای تاریخی و تاریخ لرستان» این پل در زمان [[شاه سلطان حسین صفوی]] ساخته شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=جغرافیای تاریخی و تاریخ لرستان|کوشش=علی‌محمد ساکی|نویسندگان سایر بخش‌ها=با مقدمه منوچهر ستوده|زبان=فارسی|شناسه=‭DSR۲۰۵۱‬‭/ر۴۵ س۲‬|جلدها=۱|پیوند=http://d-lib.atu.ac.ir/faces/search/bibliographic/biblioFullView.jspx?_afPfm=-18c1a0d5u4}}</ref> ولی حمید ایزدپناه مولف کتاب «آثار باستانی و تاریخی لرستان» ساخت آن را بنا بر روایات سینه به سینه به زمان سلطنت [[شاه تهماسب یکم|شاه طهماسب]] و [[شاه عباس یکم|شاه عباس صفوی]] یعنی اوایل حکومت [[دودمان صفویان|صفویه]] نسبت می‌دهد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=آثار باستانی و تاریخی لرستان (دوره سه جلدی)|زبان=فارسی|کوشش=حمید ایزدپناه|شناسه=11153827|جلدها=سه جلد|پیوند=http://www.agahbookshop.com/%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%8A-%D9%88-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%D9%8A-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-1_37267}}</ref> این اثر در تاریخ {{جلالی حروف|۱۷|۰۳|۱۳۷۸|پیوند=نه}} با شمارهٔ ثبت ۲۳۵۴ به عنوان یکی از [[فهرست آثار ملی ایران|آثار ملی ایران]] به ثبت رسیده است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://iranshahrpedia.com/static/view/page/cultural-heritage-reports|عنوان=دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر|نشانی بایگانی=https://web.archive.org/web/20191006234339/http://iranshahrpedia.com/docs/Asar-e%20Sabti%20(Up%20to%2026666)%20(Version%2090%2008%2029).zip|تاریخ بایگانی=۶ اکتبر ۲۰۱۹|ناشر=وزارت راه و شهرسازی|تاریخ بازدید=۱۰ اکتبر ۲۰۱۹|پیوند مرده=خیر}}</ref>
 
بسیاری از گردشگرانی که در دوره قاجار و دوره پهلوی از خرم‌آباد دیدن کرده‌اند از شکوه و زیبایی آن تعریف و تمجید کرده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://lorestan.ichto.ir/Default.aspx?tabid=1631&articleType=ArticleView&articleId=265|عنوان=پل آجری یا صفوی (گَپْ)، خرم‌آباد|ناشر=وب‌سایت سازمان میراث فرهنگی استان لرستان|تاریخ=|تاریخ بازدید=۴ فوریه ۲۰۱۳|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130322165157/http://lorestan.ichto.ir/Default.aspx?tabid=1631&articleType=ArticleView&articleId=265|archivedate=۲۲ مارس ۲۰۱۳|dead-url=yes}}</ref> از جمله خانم [[ایزابل بیشاپ]] که دوره قاجار (۱۸۹۱ میلادی) به خرم‌آباد آمده، درباره اين پل می‌نویسد: «‌یک پل زیبای ۲۸ طاقه‌ای به عرض هجده و طول نهصد پا که با سنگ و گل بنا شده مسافرین را به درون شهر هدایت می‌کند.» <ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Isabella Bird Bishop (1831–1904) and Her Travels in Persia and Kurdistan in 1890|language=English}}</ref>