قفقاز: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش 204.18.104.253 (بحث) به آخرین تغییری که Magog the Ogre انجام داده بود واگردانده شد
برچسب: واگردانی
Behroozob (بحث | مشارکت‌ها)
جز some minor corrections
خط ۵۰:
== گروه‌های قومی قفقاز ==
[[file:Этнографическая карта Кавказского края (1880 г.)..jpg|290px|thumb|left|نقشه قومیتی قفقاز که توسط امپراتوری روسیه در ۱۸۸۰ تهیه شده.]]
[[پرونده:Ethnic Groups In Caucasus Region 2009.jpg|بندانگشتی|گروه‌های قومی ساکن در قفقاز: [[مردممردمان آذریترک|آذریترک]] (آبی کمرنگ)، [[مردم گرجی|گرجی]] (نارنجی روشن)، [[مردم ارمنی|ارمنی]] (سبز روشن)، [[مردم روس|روسی]] (کرمی)، [[مردم کرد|کرد]] (سبز تیره)، [[تالش]] (نارنجی تیره)، [[آبخاز]] (صورتی روشن)، [[لزگی]]، [[چرکس]]، [[مغول]]، [[اوستی]]، [[مردمان ترک|ترک]]، [[یونانی‌ها|یونانی]]، [[تات]]، [[تاتار]]، [[آوار]]، [[چچنی]]، [[اینگوش]]،...]]
قفقاز از دید نژادی و زبانی از متنوع‌ترین مناطق جهان است.<ref>* «ترکیب قومی قفقاز»، حبیب برجیان، فصلنامهٔ ایران‌شناخت، پاییز 1377، شماره 10، صص 241-206</ref>
 
گروه‌های قومی ساکن در قفقاز به سه گروه اصلی قفقازی، هندواروپایی، و ترک‌تبار تعلق دارند:
* گویشوران [[زبان‌های قفقازی]]: [[مردم گرجی|گرجی]]، [[آبخاز]]، [[لزگی]]، [[چرکس]]، [[آوار]]، [[چچنی]]، [[اینگوش]]، [[قاباردی]]، [[مردمان تاباساری|تاباساری]]، [[لک‌ها (داغستان)]]، [[اودی]]، [[مردمان ساخوری|ساخوری]]، [[آغول]]، [[روتول]]، [[دارگی]]
* گویشوران [[زبان‌های هندواروپایی]]: [[مردم ارمنی|ارمنی]]، [[مردم روس|روسی]]، [[مردم کرد|کرد]]، [[تالش]]، [[اوستی]]، [[زبان یونانی|یونانی]]، [[تات]]
* گویشوران [[زبان‌های ترکی]]: [[نوغای]]، [[بالکارها|بالکار]]، [[قره‌چای‌ها|قره‌چای]]، [[مردم آذری|آذربایجانی‌ها]]، [[ترک‌های مسختی]]
 
خط ۷۲:
رودهای قفقاز شامل حوضه‌های آبریز [[دریای کاسپی]] ([[ارس]]، [[کورا]]، [[سولاک]]، [[رود ترک|تِرِک]]، [[رود کوما|کوما]]) [[دریای سیاه]] (ریونی، اینگوری، کودوری، بزیب) و [[دریای آزوف]] ([[کوبان]]) است. در قفقاز جریان رودها با افزایش ارتفاع و از شرق به غرب، افزایش می‌یابد.<ref name="ReferenceA">امیراحمدیان، بهرام، جغرافیای قفقاز، انتشارات بین‌المللی الهدی، تهران ۱۳۷۷.</ref>
 
از ویژگی‌های بارز رودهای قفقاز بزرگ، طولانی بودن مدت طغیانی آن‌ها در دوره گرماست (حدود ۶ ماه). در قفقاز (به ویژه در قفقاز شرقی و مرکزی) سیل‌های متعددی جریان می‌یابد. مسیرهای انتهایی رودخانه‌های کورش ([[کورا]])، کوبان و ریونی، قابل قایقرانی است. در بعضی از رودهای کوهستانی قفقاز، چوب و الوار حمل می‌شود. در نواحی خشک، از آب رودها برای آبیاری زمین‌های کشاورزی استفاده می‌شود. بر روی بسیاری از رودهای قفقاز نیروگاه‌های برق‌آبی احداث شده‌است. بزرگترین نیروگاه آبی منطقه «[[مینگه‌چویر]]» نام دارد. دریاچه‌های قفقاز سرچشمه‌های متفاوت (آتش‌فشانی، زمین‌ساختی، یخچالی) دارند. بزرگترین دریاچه قفقاز [[دریاچه سوان|وان]] نام دارد که مساحت آن ۳۷۵۵ کیلومتر مربع است.<ref name="ReferenceA"/>
 
[[پرونده:17.17-37-1969-Kaukasisk-broderi.jpg|250px|بندانگشتی|چپ|گلیم گل‌دوزی دوزی شده قفقازی متعلق به قرن نوزدهم میلادی. طرحهای سوزن دوزی شده پیرامون شکلی هشت ضلعی مرکزی. گیاهان ودرختان تزئینی و همچنین حیوانات و اشکال انسان نما نیز در طرح‌ها دیده می‌شود. رنگ‌های کدر گلیم بازگوکننده فرشهای دارای موجود افسانه‌ای قفقازی است که فرهنگ و جامعه بیابان‌گردی را یادآور می‌شود. منطقه قفقاز پیش از عهدنامه گلستان جزء پادشاهی ایران محسوب می‌شد.]]