گوتفرید لایبنیتس: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
ابرابزار، اصلاح ارقام، حذف پیوند تاریخها |
جز ←حقیقت عقل و حقیقت واقع: ویرایش و تصحیح |
||
خط ۶۸:
سخن دربارهٔ فلسفه لایبنیتس را میتوان از اینجا آغازید، که در نگاه او هر گزارهای یا صورتی [[موضوع|موضوعی]]-[[محمول|محمولی]] دارد یا میتوان آن را به گزاره یا گزارههایی تحلیل کرد، که صورت موضوعی-محمولی داشته باشد. نیز در نگاه او حقیقت گزارهای صادق است، گزارهای که مطابق با واقع است، چه این واقع محقق و بالفعل باشد، چه ممکن. از همین نکته تفاوت ''حقایق عقل'' و ''حقایق واقع'' آشکار میشود. حقایق عقل [[ضرورت اینهمانی|گزارههایی ضروری]] اند، که یا بهخودیخود [[بدیهیات|بدیهی]] اند یا میتوان به گزارههای بدیهی فروکاست شان، اما حقایق واقع گزارههایی نه ضروری، بلکه ممکن اند، زیرا میتوان [[نقیض]] شان را هم تصور کرد، در حالی که تصور نقیض گزارههای ضروری به [[تناقض]] میانجامد. به دیگر سخن حقایق عقل بهطور [[پسینی و پیشینی|پیشینی]] برای ما بدیهی اند یا دستِکم با استنتاجی لِمی بدیهی میشوند و آدمی با تصور درست موضوع و محمول بهتنهایی به درستی و صدق شان گواهی میدهد، اما حقایق واقع ضروری نیستند و بهطور پسینی از آنها آگاه ایم و از همین رو برای صدق نیازمند مرجح یا دلیل کافی اند.
به باور لایبنیتس حقایق عقل محدود به گزارههای ریاضی و منطقی نیستند. بلکه هر گزارهای که چیستی یا ذات اشیا را گزارش میدهد، ضرورت دارد، اما آنچه وابسته وجود چیزی است، حقیقت واقع است. به دیگر سخن «وجود»، در جای محمول، در هیچ موضوعی گنجیده یا مندرج نیست. وجود جزو تعریف هیچ چیزی نیست و موجوداتی که بالفعل وجود دارند، وجود شان امکانی است.
==== ضرورت مطلق و مشروط ====
|