پل خواجو: تفاوت میان نسخه‌ها

این پل را همچنین '''پل شاه'''، '''پل بابا رکن‌الدین''' (مسیر رفتن به خانقاه و [[آرامگاه بابا رکن‌الدین]] و [[تخت فولاد]]) و '''پل حسن‌بیگ''' (نام پل قبلی که در زمان شاه‌عباس تخریب شد و این پل به جای آن ساخته شد) هم نامیده‌اند و از بناهای [[شاه عباس دوم صفوی]] استاست، که در سال ۱۰۶۰ هجری قمری بنا شده‌است. در میانه پل خواجو، ساختمانی مخصوص، که به بیگلربیگی شهرت دارد بنا شده‌استشده‌است، که برای اقامت موقتی شاه صفوی و خانواده او ایجاد شده بود و هم‌اکنون نیز وجود دارد و طاق‌های آن دارای تزئینات نقاشی بسیار زیبایی است و در واقع پل خواجو به خاطر معماری و تزئینات کاشیکاری آن از دیگر پل‌های زاینده رود مشهورتر است. درازای پل ۱۳۳ متر و پهنای آن /۱۲ متر است. این پل را به نام‌های دیگری نیز خوانده‌اند ولی به سبب قرار گرفتن در محله خواجو به پل خواجو معروف است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=توصیف پل خواجو - توصیف پل خواجو|نشانی=https://www.baniboom.com/fa/page/khajou-bridge-desc|وبگاه=بانی‌بوم|بازبینی=2019-09-10|کد زبان=fa|نام=Baniboom|نام خانوادگی=Group}}{{پیوند مرده|date=ژانویه ۲۰۲۰ |bot=InternetArchiveBot }}</ref>

پل خواجو به خاطر [[معماری]] و تزئینات [[کاشی‌کاری]] آن از دیگر پل‌های [[زاینده رود]] مشهورتر است. این پل که در دوران صفوی یکی از زیباترین پل‌های جهان به‌شمار می‌رفت، بیشتر به منزله سد و بند بوده‌است. در میان هریک از دو ضلع شرقی و غربی پل ساختمانی بنا شده که شامل چند اتاق مزین به [[نقاشی]] است. این ساختمان که -شاه نشین- نامیده می‌شودمی‌شود، در آن دوره جایگاه بزرگان و امیرانی بوده که برای تماشای مسابقات [[ورزش شنا|شنا]] و [[قایقرانی]] بر روی دریاچه مصنوعی به این مکان فراخوانده می‌شدند. یک نیمکت سنگی تمام چیزی است که از صندلی پادشاه باقی‌مانده‌است. به سخن پروفسور اپهام پوپ و ژان شاردن، پل خواجو «یک اثر تاریخی اوج معماری پل فارسی و یکی از جالب‌ترین پل‌هایی است که وجود دارند … که در کل آن ضرباهنگ و شرافت و عزت و ترکیب شادترین قوام، ابزار، زیبایی، و تفریح و سرگرمی وجود دارد».{{مدرک}}

در کتاب '''دانشنامهٔ تخت فولاد''' جلد دوم<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دانشنامه تخت فولاد اصفهان، منتظرالقائم، اصغر، ناظر ،کریم پور، ناصر، ویراستار ، ناشر: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان.۱۳۸۹}}</ref> در بخش معرفی شیرهای سنگی، به نقل از استاد جلال الدین همایی ذکر شده که تعداد شیرهای سنگی اصفهان دوازده عدد هستند . این شیرها در محله های [[دروازه درب کوشک اصفهان|درب کوشک]]، آب بخشان، درب امام، امام زاده احمد، امام زاده حمزه ،گلستانه ،خواجه علی شاه ، امام زاده اسماعیل، طوقچی و تخت فولاد هستند. استاد جلال الدین همایی در مورد اصالت تاریخی و مکان اولیه این شیرها چنین نقل می کنند که :« در تخت فولاد هم دو عدد شیر سنگی بود نزدیک آب انبار قدیمی اوایل تخت فولاد، مابین تکیه شهشهان و تکیه سید محمد ترک. در تغییراتی که در زمان پهلوی داده شد، این دو شیر را از محل خود نقل مکان کرده دو طرف پل خواجو قرار دادند و اکنون آنجاست.» در تکمیل این موضوع بر اساس شنیده ها استاد چنین می گویند که: « از مردم محلی شنیده یکی از این شیرها سابق در محل دروازه طوقچی قرار داشته است و بعد از تخریب دروازه تاریخی طوقچی، آن را به پل خواجو می‌آورند.»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سفرنامه و تاریخ اصفهان، تألیف عبدالحسین خان ملک المورخین ، انتشارات دکتر محمود افشار یزدی ، تهران: ۱۳۹۲}}</ref>. لذا هیچگونه ارتباطی بین این شیرهای سنگی با موضوعی خاص و مکان فعلی آنها وجود ندارد و اکثراً نشانی از اماکن مذهبی، امامزاده ها و یا دروازه ها (ورودی) محله های شهر بوده است؛ ولی حسب تغییرات و دستورها از مکان اولیه خود جابجا شده اند. برخی دلیل این نقل مکان را خواسته عباس بهشتیان، از محققین و اصفهان پژوهان، جهت حفظ و نگهداری بهتر آنها می دانند. <ref>{{یادکرد وب|عنوان=همشهری استان ها {{!}} راز شیرهای سنگی اصفهان|نشانی=http://ostani.hamshahrilinks.org/Ostan/Iran/Isfahan/Contents/راز-شیرهای-سنگی-اصفهان|وبگاه=ostani.hamshahrilinks.org|بازبینی=2019-08-26|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190130171723/http://ostani.hamshahrilinks.org/Ostan/Iran/Isfahan/Contents/%D8%B1%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86|archivedate=۳۰ ژانویه ۲۰۱۹|dead-url=yes}}</ref> <ref>{{یادکرد وب|عنوان=چه می‌خواهید از جان شیرهای سنگی خواجو؟ {{!}} یادداشت دبیر|نشانی=http://www.gardeshgarmag.com/یادداشت-دبیر/چه-می‌خواهید-از-جان-شیرهای-سنگی-خواجو؟|وبگاه=www.gardeshgarmag.com|بازبینی=2019-08-26|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190619163552/http://www.gardeshgarmag.com/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1/%DA%86%D9%87-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D8%AC%D8%A7%D9%86-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%88%D8%9F|archivedate=۱۹ ژوئن ۲۰۱۹|dead-url=yes}}</ref>

نحوه مرمت این پل مورد انتقاد قرار گرفته‌استگرفته‌است، چون دست‌اندرکاران جمهوری اسلامی در سال ۱۳۸۸ با زیرپا گذاشتن اصل حفظ اصالت و سندیت طرح و ماده تشکیل‌دهنده اثر و تعویض سنگ‌های قدیمی پله‌ها با سنگ‌های جدید به اصلیت این بنای اصیل ایرانی آسیب زدند.<ref>روحانی، بیژن [http://zamaaneh.com/rohani/2009/07/post_269.html مرمت پرسش‌برانگیز پل خواجو] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090721154506/http://zamaaneh.com/rohani/2009/07/post_269.html |date=۲۱ ژوئیه ۲۰۰۹ }}، تاریخ انتشار: ۲۸ تیر ۱۳۸۸. بازدید: ژوئیه ۲۰۰۹.</ref>