ماه‌دوران خاتون: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
{{Infobox royalty|name=ماه‌دوران سلطان|image=Mahidevran Turbesi3.jpg|caption=نگاره‌ای از آرامگاه ماه‌دوران سلطان|reign=|birth_date=حدود ۱۵۰۰|birth_place=[[آلبانی]] یا [[قفقاز]]|death_date=۳ فبریه ۱۵۸۰۱۵۸۱ (۸۰۸۱ سال)|death_place=[[بورسا]]، [[امپراتوری عثمانی]]|spouse=[[سلیمان قانونی]]|issue=[[شاهزاده مصطفی]]
|father=|mother=|religion=[[اسلام]]|place of burial=[[مرادیه]]، [[بورسا]]}}
 
'''ماه‌دوران سلطان،''' که با نام '''گل‌بهار''' هم شناخته می‌شود (زاده:زادهٔ ۱۵۰۰ [[آلبانی]]درگذشت:درگذشتهٔ ۳ فوریه ۱۵۸۰ [[بورسا]]۱۵۸۱) یکی از سوگلی‌های [[سلیمان قانونی]] و مادر [[شاهزاده مصطفی]] بود.
 
== نام‌شناسی ==
ماه‌دوران، با تلفظ ترکی ماهی‌دوران {{به ترکی|Mahidevran}}، به معنای کسی است که همیشه زیبا است و یا کسی که هیچ‌زمان زیبایی‌اش تمام نمی‌شود و یا کسی که زیبای‌ همه زمان‌ها است. برخی منابع نام او را گلبهار ذکر کرده‌اند به‌معنای کسی که مانند گل همیشه بهار است.<ref>{{cite book|last1=Leslie P.|first1=Peirce|title=The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire|chapter=Wives and Concubines: The Fourteenth and Fifteenth Centuries|publisher=Oxford University Press|date=1993|location=198 Madison Avenue, New York, New York 10016-4314|pages=55|accessdate=2012-04-10|isbn=978-0-19-508677-5}}</ref>
 
== مبدامبدأ ==
درباره مبدامبدأ ماه‌دوران سلطان اختلاف است. به گفته سفیران ونیزی او اصالتی [[چرکس|چرکسی]] داشته است.<ref>Dr Galina I Yermolenko, Roxolana in European Literature, History and Culture, pg.2, citing Navagero ("la circassa"), Trevisano ("una donna circassa") in Eugenio Alberi, ed. Relazioni degli ambasciatori veneti al Senato, ser. 3: Relazioni degli stati ottomani, 3 vols (Firenze [Florence: Società editrice fiorentina], 1840–1855), 1: 74–5, 77; 3: 115.</ref> نام پدر ماه‌دوران در اسناد معاصر عبدالله ذکر شده است که نشان می‌دهد او برده‌ای بوده که مسلمان شده‌ است.<ref>Uluçay, M. Çağatay (2011). ''Padişahların Kadınları ve Kızları''. Ötüken Neşriyat. P62</ref> به گفته منابع دیگر ماه‌دوران دختر یک تاجر [[آلبانیایی]] بوده است.<ref>''The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire Studies in Middle Eastern History''. Author: Leslie P. Peirce. Edition illustrated. Publisher Oxford University Press, 1993 {{ISBN|0-19-508677-5|en}}, 9780195086775 p. 55 "...a slave concubine of disputed origin — possibly Albanian or Circassian — Mahidevran appears among the..."</ref><ref>''Inside the Seraglio: private lives of the sultans in Istanbul''. Author: John Freely. Edition illustrated, reprint Publisher Penguin, 2001 p. 51 "..The only concubine whose name is known was Mahidevran, identified variously as an Albanian or Circassian, who in 1515 gave birth to a son, Mustafa..."</ref>
 
== زندگی‌‌نامه ==
خط ۲۴:
تا سال ۱۵۴۴ سه پسر دیگر سلیمان دارای پست استانی شدند و همه آن‌ها برای رسیدن به تاج تخت با یکدیگر رقابت کردند و ماه‌دوران تا پایان عمر پسرش تلاش کرد از او در مقابل رقیبان سیاسی محافطت کند. در نهایت شاهزاده مصطفی به دسیسه‌های خرم سلطان و [[رستم پاشا]] متهم به شورش علیه سلیمان شد و به فرمان او اعدام شد. بعد از مرگ شاهزاده مصطفی ماه‌دوران همراه با عروسان و نوادگانش به بورسا تبعید شد.<ref>Peirce 1993, p. 61.</ref>
== مرگ ==
ماه‌دوران سلطان در طی چندین سال پس از اعدام مصطفی زندگی آشفته‌ای داشت. وی برای آماده شدن آرامگاه پسرش در بورسا تمام دارایی خود را استفاده کرد و در فقر شدید زندگی می‌کرد. ۱۳ سال بعد از مرگ مصطفی، در سال ۱۵۶۶ سلطان سلیمان درگذشت و پسر خرم سلطان، [[سلیم دوم]] به پادشاهی رسید. با این که ماه‌دوران زمان طولانی در فقر به سر برد اما چند سال آخر عمرش بهتر سپری شد، زیرا سلطان سلیم برای وی حقوقی در نظر گرفت. ماه‌دوران در زمان پادشاهی [[مراد سوم]] در ۳ فوریه ۱۵۸۰۱۵۸۱ درگذشت و در کنار قبر پسرش دفن شد.<ref>Lord Kinross: The Ottoman Centuries, (Trans. by Nilifer Epçeli) Altın Kitaplar, İstanbul, 2008, {{ISBN|978-975-21-0955-1|en}} p. 233.</ref>
 
== منابع ==
خط ۳۹:
[[رده:بردگان عثمانی]]
[[رده:خاندان عثمانی]]
[[رده:درگذشتگان ۱۵۸۰۱۵۸۱ (میلادی)]]
[[رده:زادگان دهه ۱۵۰۰ (میلادی)]]
[[رده:زنان امپراتوری عثمانی]]