زبانهای هندواروپایی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بلططظظ |
Vahid98990 (بحث | مشارکتها) به نسخهٔ 29042201 ویرایش Lak-room برگردانده شد. (توینکل) برچسب: خنثیسازی |
||
خط ۴۶:
{{legend|#FFD000|[[زبان هلندی]]}}]]
'''زبانهای هندواروپایی''' (زبانهای هندی، ایرانی و اروپایی) (Indo-European languages) یک خانوادهٔ زبانی متشکل از چند صد [[زبان]] و [[گویش]] همریشه است و بیشتر
شمار گویشوران آن در سراسر [[دنیا]] به حدود ۳٫۴ میلیارد نفر میرسد. نزدیک به ۴۴۶ زبان زنده در این خانواده بزرگ زبانی وجود دارد که بیش از دوسوم آنها (۳۱۳ تا) زیرشاخهٔ [[زبانهای هندوآریایی]] (آریاییانِ هند) هستند.<ref>{{cite web|url=https://www.ethnologue.com/subgroups/indo-european}}</ref> به این ترتیب، آنان سخنوران بزرگترین خانوادهٔ زبانی شناختهشده در دنیای امروزند.
خط ۶۰:
سرانجام، [[مارکوس زوئریوس وان بوکس هورن]]، استاد [[دانشگاه لیدن]]، زبانی مشترک را که نیای زبانهای [[زبان هلندی|هلندی]]، [[زبان یونانی|یونانی]]، [[زبان لاتین|لاتین]]، [[زبان فارسی|فارسی]] و [[زبان آلمانی|آلمانی]] بود را شناسایی نمود و آن را [[زبان سکایی باستان|سکایی]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Marcus Zuerius van Boxhorn|نشانی=https://artsandculture.google.com/entity/marcus-zuerius-van-boxhorn/m072cn3|وبگاه=Google Arts & Culture|بازبینی=2019-12-16|کد زبان=en}}</ref> خواند. سپس زبانهای [[زبانهای اسلاوی|اسلاوی]]، [[زبانهای سلتی|سلتی]] و [[زبانهای بالتیک|بالتی]] را به این خانواده افزود. او زبانهایی همچون [[زبان عبری|عبری]] را از این خانواده جدا میدانست.
از دیگر کسانی که در دسته بندی این خانواده زبانی نقش داشتند، [[ویلیام جونز (واژهشناس)|ویلیام جونز]] ، زبانشناس و خاورشناس [[انگلستان|انگلیسی]] بود. وی با اشاره به شباهتهای زبانهای [[سانسکریت]]، [[زبان یونانی|یونانی]]، و [[زبان لاتین|لاتین]] به یکدیگر نتیجه گرفت که آنها بایستی از یک زبان مشترک منشأ گرفته باشند که زبانهای [[پشتو]] ، [[دری]] ، [[فارسی]]، [[زبان آلمانی|آلمانی]] هم از همان زبان ریشه منشعب شدهاند.<ref>ابولقاسمی، محسن، تاریخ [[زبان فارسی]]، سازمان سمت، ۱۳۷۳. (ص ۸ و ۹)</ref>
Lyle Campbell & others, canterbury university,New Zealand,p258-9,21 May 2018</ref> شاید از جمله دلایل حذف نام ایران در نامگذاری این خانواده زبانی همین بوده باشد.
خانوادهٔ زبانهای هندواروپایی یکی از خانوادههای زبانیِ جهان و گستردهترین و پرگویشورترین آنهاست. بیشتر مردم جهانِ امروز، بهعنوان [[زبان مادری]] یا [[زبان دوم]]، میتوانند به یکی از زبانهای این خانواده سخن بگویند.
==خلاصه دسته بندی==
سطر ۱۱۶ ⟵ ۱۱۹:
بخشی از این سخنرانی چنین است:{{سخ}}«[[زبان سانسکریت]] پیشینهٔ باستانیاش هرچه باشد ساختاری شگفتانگیز دارد، پیشرفته تر از [[زبان یونانی|یونانی]] است، سترگتر از [[زبان لاتین|لاتین]] است و آراسته تر از هر دوی آنهاست؛ بااینهمه، هر دو، هم در ریشههای فعل و هم در ساختهای دستوری، همسانی و نزدیکی بسیار بیشتر از آن دارد که تنها وابسته به بخت بتواند بودهباشد؛ شباهتی چندان نزدیک و چنان قوی که هیچ واژه شناس تاریخی نمیتواند به سنجش و آزمونِ [[سانسکریت]] و [[زبان یونانی|یونانی]] و [[زبان لاتین|لاتین]] بپردازد و آنگاه بدین نکته باور نیاورد که این هر سه میباید از سرچشمهای یگانه برخاسته باشند؛ سرچشمهای که شاید دیگر اکنون موجود نباشد. نشانه های دیگری هم هست، هرچند نه بدان محکمی، که براساس آن میتوان چنین فرض کرد که زبانهای [[گوتیک]] و [[سلتی|سِلتی]] و [[فارسی]] نیز خاستگاهی یگانه با [[سانسکریت]] دارند.»
گفتار جونز بر خویشاوندی زبانهای [[سانسکریت]]، [[زبان لاتین|لاتین]]، [[زبان یونانی|یونانی]] و [[زبانهای ژرمنی]]، [[سلتی|سِلتی]] و [[زبان فارسی]]، روش تازهای را در بررسیهای [[زبانشناسی]] پدیدآورد؛ گرچه حذف آگاهانه [[زبان هندوستانی]]، [[زبانهای اسلاوی]] و [[زبان پارسی میانه|پهلوی]]، رده بندی [[زبان اوستایی|اوستایی]] همچون لهجه ای از سانسکریت یا پراکریت و جای دادن زبانهای [[زبانهای چینی|چینی]]، [[زبان ژاپنی|ژاپنی]] و [[زبانهای مصری|مصری]] در خانواده هندواروپایی، امروزه همچنان شگفتی هر زبانشناسی را برمیانگیزد.<ref name="cronfa.swan.ac.uk"
پیش از او نیز انگاره [[برج بابل]] بخوبی اندیشه یگانگی زبانها پیش از توفان نوح را به شنونده میرساند. بر پایه این افسانه که در [[سفر پیدایش|سِفر پیدایش]] تورات آمدهاست زبانها ریشه مشترک داشته و بابل (در میانرودان) جایی از جهان بود که زبانهای گوناگون از آنجا سرچشمه میگرفت و تیرههای مختلف مردمان به جاهای دیگر زمین مهاجرت نمودهاند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Tower of Babel {{!}} mythological tower, Babylonia|نشانی=https://www.britannica.com/topic/Tower-of-Babel|وبگاه=Encyclopedia Britannica|بازبینی=2019-12-11|کد زبان=en}}</ref> براستی شاید این نظریه چندان هم بیراه نباشد؛ چرا که بابل بر سر یکی از راههای مهاجرت بشر از قاره آفریقا قرار است.
|