باربد: تفاوت میان نسخه‌ها

دربارهٔ زندگی این هنرمند اطلاعات اندک و افسانه آمیزی در کتاب‌های [[فارسی]] و [[عربی]] آمده استآمده‌است. منابع کهن‌تر او را اهل [[مرو]] دانسته‌اند ولی منابع تازه‌تر زادگاه او را [[جهرم]] یاد کرده‌اند<ref>[http://www.encyclopaediaislamica.com/ ''دانشنامه جهان اسلام'']. سرواژه: باربد</ref> همچنین مسعودی از گفته [[ابن خردادبه]] او را اهل [[ری]] نام برده استبرده‌است.<ref name="ستش باربد">ستایشگر، ۸۱–۷۹</ref>

از اشعار حکیم ابوالقاسم فردوسی بر می آیدمی‌آید که باربد از اهالی جهرم بودهبوده‌است است چنانکهچنان‌که در بیتی این چنین می فرماید می‌فرماید:

زجهرم بیامد سوی طیسفون *** پر از آب مژگان و دل پر ز خون

... و همانا ازينازین افتاده استافتاده‌است که باربد جهرميجهرمی که استاد بربطيبربطی بود بناء لحون و اغانياغانی خويشخویش در مجلس خسروپرويزخسروپرویز که آنرا خسروانيخسروانی خوانند با آنک سربسر مدح و آفرينآفرین خسرو است بر نثر نهاده استنهاده‌است و هيچهیچ از کلام منظوم در آن بکار نداشته . (المعجم فيفی معاييرمعاییر اشعار العجم چ 1۱ طهران ص 150۱۵۰).

{{نقل قول|او از مردم [[ری]] بود و با سخنانی موزون به همراه [[بربط]]، برای خسرو آهنگ‌هایی می‌ساخت که در آن، حوادثی را که دیگران جرأت بازگفتن آن را نداشتند، با زبان موسیقی و شعر بیان می‌نمود، که از آهنگ‌های باربد در ستایش پادشاه ۷۵ آواز بوده استبوده‌است.}}

در مورد سرنوشت باربد بین منابع اختلاف هست. [[ابومنصور عبدالملک ثعالبی|ثعالبی]] نوشته که باربد توسط موسیقی‌دان دیگری در دربار خسرو پرویز با نام «سرکش» مسموم و کشته شد. ابن‌خردادبه برعکس این روایت را نقل کرده‌است. فردوسی نیز در شاهنامه چنین می‌نویسد که زمانی که خسرو پرویز توسط پسرش [[شیرویه]] از سلطنت به زیر کشیده شد، باربد در نهایت پریشانی به زندان رفت و در آنجا آهنگی حزن‌آلود نواخت، سپس چهار انگشت خود را برید و به منزل رفت و تمام آلات موسیقی خود را به آتش کشید. در بین نوازندگان کرمانشاه داستانی هست که سالیان پیش در روزی از هفته همه نوازندگان در جایی جمع میشدندمی‌شدند و ساز مینواختندمی‌نواختند و میخواندند،می‌خواندند، تعداد اندکی از آنان دلیل این کار را میدانستندمی‌دانستند و پس از سالها بین تمام نوازندگان پخش میشودمی‌شود که جایی که نوازندگان جمع میشوندمی‌شوند قبر باربد است و با باخبر شدن حکومت آن زمان که صفویه هاصفویه‌ها بوده قصد تخریب آن مکان را داشتند که اهالی موسیقی کرمانشاه تصمیم میگیرندمی‌گیرند آنجا را قبر سیده فاطمه اعلام کنند و در سال ۱۰۶۵ ق آن مکان بازسازی و به نام سیده فاطمه ثبت شد و مردم به زیارت آن میروندمی‌روند.<ref>{{پک|صفوت|۱۳۵۰|ک=پژوهشی کوتاه|ص={{چر}}۱۰-۱۱۱۰–۱۱}}</ref>

اختراع اغلب نغمات و ترانه‌های موسیقی را به وی نسبت می‌دهند. گویند حوادث و اتفاقات مهم را باربد به‌صورت نغمات نغز و نواهای دل‌فریب درآورده به سمع [[خسروپرویز]] می‌رسانیده، مثلاً تلف شدن [[شبدیز]] اسب ویژه پرویز را که دیگران یارای اظهار آن نداشتند وی به قالب نوای موسیقی ریخته و به عرض خسرو رسانید که هم اکنونهم‌اکنون این موسیقی را که از مقامات سرنا و دهل میباشدمی‌باشد، ،لرهایلرهای لرستان و کرمانشاه (لرهای لک) به نام "«چَمَه ری"» که به معنای "«چشم به راه"» میباشدمی‌باشد میشناسند و در مراسم ختم آن را می نوازندمی‌نوازند. باربد چون شنید که [[خسروپرویز]] در یاری رامشگران و نوازندگان می‌کوشد، خواست خویشتن را به درگاه پرویز رساند، ولی سرکش (رامشگر خاص پرویز) سالار بار را محرض آمد که از راه جستن باربد به دربار جلوگیری نماید، ولی باربد با رساندن نغمه‌های خود به گوش شاه او را شیفته آواز خود ساخت.

{{پانویس|۲}}