محسن صدر: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶۸:
'''سید محسن صدرالاشراف''' (۱۲۵۰ [[محلات]] – ۲۷ مهر ۱۳۴۱ [[تهران]]) قاضی و سیاستمدار، [[فهرست نخست‌وزیران ایران|نخست‌وزیر ایران]] و رئیس [[مجلس سنای ایران|مجلس سنا]] بود. در دوران نخست‌وزیری او ایران با امضای منشور ملل متحد از دولت‌های پایه‌گذار سازمان ملل شد.
 
== زندگی‌نامهآغاز کار ==
پدرش سید فخرالذاکرین، روحانی و مالک در [[محلات]] بود. در مدرسه حاج ابوالفضل معمار اصفهانی ([[صنیع‌الملک|صنیع الملک]]) تحصیل کرد و برای ادامه تحصیلات دینی به تهران رفت. عمویش او را به دربار [[قاجاریان|قاجار]] وارد کرد. ابتدا معلم یکی از پسران [[ناصرالدین‌شاه قاجار|ناصرالدین‌شاه]] شد <ref name="bazigar">بازیگران سیاسی عصر رضاشاهی و محمدرضاشاهی. ناصر نجمی. انتشارات انیشتین. ۱۳۷۳ تهران</ref> و هنگامی که این پسر حاکم [[همدان]] شد، او را نیز به‌عنوان دستیار خود به همراه برد.
 
== قضاوت ==
صدرالاشراف در سال ۱۲۸۶ وارد عدلیه شد و به‌ [[قضاوت]] پرداخت. پس از [[به‌توپ‌بستن مجلس|به توپ بستن مجلس]] عده‌ای از [[جنبش مشروطه ایران|مشروطه خواهان]] را محاکمه و مجازات کرد، اگرچه خود مدعی بود که به نجات بسیاری از آنان کمک کرده‌است ولی بسیاری معتقدند که او با اعدام و [[دار زدن]] آزادیخواهان، قساوت زیادی از خود نشان داد. <ref name="bazigar" /> صدرالاشراف بعدها در کنار کسانی چون [[سید نصرالله اخوی]] و [[محمدکاظم عصار|سید محمد کاظم عصار]] و میرزا رضا ایروانی به نگارش [[قانون مدنی ایران|قانون حقوق مدنی ایران]] پرداخت. او همچنین از دوستان [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] بود.
 
== وزارت ==
محسن صدر در سال ۱۳۱۰ مدعی‌العموم کل دیوان عالی تمیز (دادستان کل کشور) شد. <ref>دانشنامهٔ جهان اسلام، درایهٔ «محسن صدر»</ref> در ۲۶ شهریور ۱۳۱۲ محمدعلی فروغی او را به عنوان وزیر عدلیه کابینه خود به مجلس شورای ملی معرفی کرد. از مهمترین اقدامات او در دوران وزارتش، به تصویب رساندن قانون وکالت بود که نظم و سیاق تازه‌ای به پیشه وکالت دادگستری در ایران بخشید و کسب پروانه وکالت را نظام‌مندتر کرد، کانون وکلا را که پیش از آن، نهادی صنفی و مستقل بود، زیر پوشش وزارت عدلیه برد و مقرر کرد که رئیس کانون وکلای هر محل را این وزارتخانه تعیین کند اما استقلال مالی کانون وکلا بر جای خود باقی ماند.
 
== مغضوبیت ==
در مهر ۱۳۱۵ پس از آنکه هیئت عمومی دیوان تمییز [[علی منصور]] وزیر پیشین طرق (راه) را از اتهام فساد مالی تبرئه کرد، رضا شاه از این حکم خشمگین و ناراضی شد و صدر نیز ناچار به استعفا شد. <ref name=":0">{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی۱=عاقلی |نام۱=باقر |عنوان=رضاشاه و قشون متحدالشکل |تاریخ=۱۳۸۶ |ناشر=نشر نامک |مکان=تهران |شابک=964-6895-05-0 |صفحات=۴۷۰ - ۴۷۴}}</ref> او سال بعد به نمایندگی از کمره، خمین و محلات به [[مجلس شورای ملی]] رفت و سه دوره نماینده بود (دوره‌های یازدهم، دوازدهم و سیزدهم).
 
== بازگشت به صحنه ==
پیش از به پایان رسیدن دوره سیزدهم، علی سهیلی نخست وزیر که از سویی با فشار مطبوعات و از سوی دیگر با ناامنی گسترده در کشور روبرو بود، نیاز داشت که تصدی دادگستری را به فردی مشهور به کوبندگی و قاطعیت بسپارد. او در دوازدهم امرداد ۱۳۲۲ صدرالاشرراف را به عنوان وزیر دادگستری به مجلس معرفی کرد.
 
== نخست وزیری ==
در خرداد ۱۳۲۴ که مجلس به کابینه [[ابراهیم حکیمی|حکیم‌الملک]] رأی اعتماد نداد، ۶۸ نفر از نمایندگان مجلس به صدرالاشراف رأی تمایل دادند و او مأمور تشکیل دولت شد و هیئت وزیران خود را در ۲۲ خرداد به شاه معرفی و کار دولت خود را آغاز کرد. اینکه او پیش از معرفی کابینه‌ به مجلس و کسب رأی اعتماد، کار خود را آغاز کرده، در مجلس اعتراض آفرید، بویژه آنکه بلافاصله به عزل و نصب‌هایی در وزارت‌خانه‌ها و همچنین توقیف برخی مطبوعات پرداخت.<ref name=":1">{{یادکرد وب |عنوان=مذاکرات جلسه ۱۳۰ دوره چهاردهم مجلس شورای ملی ۲۹ خرداد ۱۳۲۴ |نشانی=https://www.ical.ir/ical/fa/Content/4_artmajles1/%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87-130-%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D9%85%D8%B0%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%B3%D9%87%D8%B4%D9%86%D8%A8%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%D9%86%D9%87%D9%85-%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D8%A7%D9%87-1324}}</ref>