قرقیزستان: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
نجات ۳ منبع و علامت‌زدن ۱ به‌عنوان مرده.) #IABot (v2.0 |
Fatranslator (بحث | مشارکت‌ها) جز افزودن ناوباکس ۷.۶> الگو:حماسه‌های منظوم جهان (درخواست کاربر:Salarabdolmohamadian)+املا+تمیز+ |
||
خط ۱۳۴:
در اوایل سدهٔ ۱۹ میلادی، قرقیزستان تحت حکومت [[خانات خوقند]] درآمد. در سال ۱۸۷۶ قرقیزستان به امپراتوری روسیه ضمیمه شد که باعث برخی از تنش‌ها و شورش‌ها شد. در طول تسلط روسیه بسیاری از قرقیزها به چین و افغانستان مهاجرت کردند.
در ۱۹۱۸ اتحاد شوروی در این منطقه برقرار و در ۱۹۲۴ قرقیزستان بخشی از منطقه خودمختار کارا – قرقیز شناخته شد. در ۱۹۲۶ این نام به جمهوری شوروی سوسیالیستی خودمختار قرقیز تغییر یافت و دوباره در سال ۱۹۳۶ به نام [[جمهوری سوسیالیستی قرقیزستان|جمهوری شوروی سوسیالیستی قرقیزستان]] و به عنوان بخشی از جمهوریهای متحده شوروی به رسمیت شناخته شد.<ref name="رواق‌الحجاج">[http://www.hajij.com/fa/islamic-countries-and-sects/islamic-countries/item/1914-1393-04-01-06-34-47 رواق‌الحجاج] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305132847/http://www.hajij.com/fa/islamic-countries-and-sects/islamic-countries/item/1914-1393-04-01-06-34-47 |date=۵ مارس ۲۰۱۶
در دوران تسلط شوروی، قرقیزستان از نظر اقتصادی و اجتماعی توسعه یافت. در ۱۹۲۴ الفبای جدید عربی به رسمیت شناخته شد که بعدها در سال ۱۹۲۸ به لاتین و در ۱۹۴۱ به [[سیرلیک]] تغییر یافت.<ref name="رواق‌الحجاج"/>
خط ۱۵۸:
پس از ناآرامی‌های خشونت‌بار قرقیزستان که موجی از نگرانی را در کشورهای منطقه از اوج‌گیری جریان‌های خشونت‌بار قومی و قبیله‌ای در آسیای مرکزی پدیدآورده بود، کمتر کسی گمان می‌برد که به فاصله‌ای اندک از این رویدادهای در نوع خود خشن و پرتلفات، در سازوکاری دموکراتیک، اولین و تنها نظام پارلمانی در آسیای میانه شکل گیرد؛ بنابراین قرقیزستان در سال‌های اخیر در عرصه [[دموکراسی]] بیش از سایر جمهوریهای آسیای میانه پیشرفت و دستاورد داشته‌است.<ref name="A">[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2015/01/150110_an_eurasia_russia اتحادیه اوراسیا؛ آغازی دشوار، آینده‌ای مبهم] بی‌بی‌سی فارسی، ۲۰ دی ۱۳۹۳</ref>
در فوریه ۲۰۱۷ (اسفند ۹۵) سرویس امنیتی دولتی قرقیزستان اعلام کرد که «[[عمربک تکبایف]]» سیاست‌مدار مخالف دولت را به اتهام فساد و اختلاس بازداشت کرده‌است. این اقدام ممکن است منجر به حذف این گزینه احتمالی از انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده شود. تکبایف که ۵۸ سال سن دارد، [[فراکسیون]] مجلس حزب آتا مکن را رهبری می‌کند و یکی از اصلی‌ترین منتقدان «[[الماس‌بیگ آتامبایف]]» رئیس‌جمهوری پیشین این کشور محسوب می‌شد. دفتر دادستان عمومی قرقیزستان نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد که این منتقد دولت مظنون به دریافت یک میلیون دلار [[رشوه]] از یک سرمایه‌گذار روسیه در سال ۲۰۱۰ است.<ref>"رهبر مخالفان قرقیزستان بازداشت شد". 2017. خبرگزاری ایلنا. Accessed November 9 2017. [http://www.ilna.ir/بخش-بین-الملل-8/463773-رهبر-مخالفان-قرقیزستان-بازداشت-شد]{{پیوند مرده|date=فوریه ۲۰۲۰ |bot=InternetArchiveBot
== اقتصاد ==
خط ۱۶۹:
عضویت قرقیزستان در [[اتحادیه اوراسیا]] هم از سوی روسیه بدون پاداش نمانده‌است. روسیه یک صندوق توسعه با سرمایه‌ای معادل یک میلیارد دلار برای این کشور ایجاد کرده که برابر یک ششم تولید ناخالص ملی قرقیزستان است.
بر اساس آمارهای سال [[۲۰۱۶]] روسیه با واردات ۹۱۴ میلیون دلاری به قرقیزستان در جایگاه اول واردکنندگان قرار دارد و قزاقستان با واردات ۵۹۳ میلیون دلاری در جایگاه دوم قرار دارد. در عین حال قزاقستان بعد از [[سوئیس]] دومین مقصد صادراتی قرقیزستان است که در سال ۲۰۱۶ میلادی ۲۷۴ میلیون دلار محصولات خود را به این کشور صادر کرد. اگر در نظر بگیریم که قرقیزستان ۵۰۰ میلیون دلار طلا به سوئیس صادر می‌کند، نقش قزاقستان در تجارت خارجی قرقیزها نقش زیادی دارد. علاوه بر این، در اوایل سال جاری ۱۲۵ هزار مهاجر کاری قرقیز در قزاقستان کار می‌کردند.<ref>"خبرگزاری فارس - تاشکند خواستار حل اختلافات مرزی قرقیزستان و قزاقستان". 2017. خبرگزاری فارس. Accessed November 9 2017. [http://9day.farsnews.com/newstext.php?nn=13960808001173] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171110005138/http://9day.farsnews.com/newstext.php?nn=13960808001173 |date=۱۰ نوامبر ۲۰۱۷
== مردم ==
[[پرونده:Pyramide Kirghizistan.PNG|thumb]]
جمعیت این کشور حدود ۶ میلیون نفر است که حدود ۶۹ درصد آن را قرقیزها، ۱۴ درصد را ازبکها و ۹ درصد را روسها تشکیل می‌دهند.<ref>[http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/kg.html آمار سازمان سیا]</ref> اقلیتهای کوچک دیگری نیز از قبیل ۲٫۸ درصد اوکراینی، ۲٪ تاتار، ۱٫۱٪ آلمانی و جمعیت کوچکی از قزاق‌ها، آذربایجانی‌ها، تاجیکها و [[اویغور]]ها هم در این کشور زندگی می‌کنند.<ref>(''کشورهای مستقل مشترک‌المنافع و جمهوریهای بالتیک، ''1379، ص97)</ref>
بنابر آمار سال [[۱۹۹۹ (میلادی)|۱۹۹۹]] درصد جمعیت ازبکها از جمعیت روسها فزونی یافته‌است و ازبکها ۱۳٫۸٪ و روسها ۱۲٫۵٪ جمعیت کل قرقیزستان رادر آن سال تشکیل می‌دادند.<ref>(اطلس جامع گیتاشناسی، 1386، ص90)</ref>
باشندگان در آسیای میانه بیشتر از ۷۰ قوم و ملیت هستند و این منطقه پتانسیل لازم برای درگیری‌های قومی و نژادی دارد.<ref>مدارا و تساهل در آسیای میانه
[http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/27310/269/text] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191220142419/https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/27310/269/text |date=۲۰ دسامبر ۲۰۱۹
== دین ==
سطر ۲۳۴ ⟵ ۲۳۲:
{{پایتخت‌های آسیا}}
{{حماسه‌های منظوم جهان}}
[[رده:قرقیزستان]]
[[رده:ایالات و نواحی بنیان‌گذاری‌شده در سال ۱۹۹۱ (میلادی)]]
| |||