کارنامه اردشیر بابکان: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش |
ئەمە ڕەسەن ترە |
||
خط ۳۳:
| پیش از =
}}
'''''کارنامهٔ اردشیر بابکان''''' ([[فارسی میانه]]: [[پرونده:Kārnāmag ī Ardaxšīr ī Pābagān.png|180px]] kārnāmag ī Ardaxšīr ī Pābagān) کتابی بهزبان کوردی [[پارسی میانه|
این اثر نثری کوتاه با سبکی ساده است که احتمالاً در اواخر روزگار ساسانی در [[پارس]] نوشته شدهاست.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ادبیات فارسی میانه|نام خانوادگی=میرفخرایی|نام=مهشید|ناشر=دائرةالمعارف بزرگ اسلامی|سال=۱۳۹۳|شابک=|جلد=۵|مکان=تهران|صفحات=۳۵۱|فصل=ادبیات فارسی میانه|پیوند نویسنده=مهشید میرفخرایی|عنوان=[[تاریخ جامع ایران]]}}</ref> از بافت این اثر چنین پیداست که [[موبد|موبدان]] در تدوین آن نقش زیادی داشتهاند و سنجش آن با بخش مرتبط در [[شاهنامه|''شاهنامهٔ'']] فردوسی نشان میدهد که ویراستاری [[رونویسی|رونویسان]] مسلمان تا چه اندازه در حذف عناصر زردشتی از این داستان مؤثر بودهاند.<ref name=":1">{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Boyce|نام=Mary|پیوند نویسنده=مری بویس|عنوان=Middle Persian Literature|ژورنال=Handbuch der Orientalistik|سری=1.4.2.1|ناشر=|تاریخ=1968|صفحه=31-66|زبان=en|شاپا=|doi=|پیوند=https://archive.org/details/MiddlePersianLiterature1968|تاریخ دسترسی=}}</ref>
''کارنامهٔ اردشیر بابکان'' که در وهلهٔ نخست رُمانی تاریخی محسوب میشود، دربردارندهٔ مطالب جغرافیایی (نام شهرهایی که اردشیر ساختهاست، مانند رامشاردشیر، بوختاردشیر، و اردشیرخوره)، نجوم و ستارهشناسی، تعبیر خواب (خواب بابک و تولد اردشیر)، پیشگویی (تولد هرمزد)، اسطوره و افسانه (همراهشدن فرهٔ ایزدی بهشکل قوچ با اردشیر) نیز هست.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ادبیات فارسی میانه|نام خانوادگی=میرفخرایی|نام=مهشید|ناشر=دائرةالمعارف بزرگ اسلامی|سال=۱۳۹۳|شابک=|جلد=۵|مکان=تهران|صفحات=۳۵۳|فصل=ادبیات فارسی میانه|پیوند نویسنده=مهشید میرفخرایی|عنوان=[[تاریخ جامع ایران]]}}</ref> محیط کلی این کتاب محیطی داستانی و رمانتیک است.
== نسخهها ==
تنها نسخهٔ دستنویس از این متن که تاکنون شناسایی شده، نسخهٔ MK است که توسط مهربان کیخسرو در سال ۱۳۲۲ در [[گجرات]] استنساخ شدهاست. این نسخه شامل تعدادی متن غیر مذهبی مهم شامل ''[[یادگار زریران|ایادگار زریران]]''، ''[[شهرستانهای ایرانشهر (کتاب)|شهرستانهای
نسخهٔ دستنویس دیگری بهنام JJ نیز در دست است که از روی نسخهٔ MK استنساخ شدهاست.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ادبیات فارسی میانه|نام خانوادگی=میرفخرایی|نام=مهشید|ناشر=دائرةالمعارف بزرگ اسلامی|سال=۱۳۹۳|شابک=|جلد=۵|مکان=تهران|صفحات=۳۵۴|فصل=ادبیات فارسی میانه|پیوند نویسنده=مهشید میرفخرایی|عنوان=[[تاریخ جامع ایران]]}}</ref>
خط ۴۷:
== درون مایه ==
در آغاز، پس از شرح کوتاهی دربارهٔ وضع ایران پس از مرگ [[اسکندر]] و حکومت ملوکالطوایفی اشکانیان، آمدهاست که اردوان چهارم آخرین پادشاه اشکانی، بر سپاهان و
اردوان از خود فرزندی نداشت و ساسان که از نسل دارای
در دنبالهٔ داستان، شرح نبردهای اردشیر با دیگر شاهان محلی مانند شاه کُردان مادی، کرم هَفتواد، که سپاهیان او به راهزنی دریایی در نواحی جنوبی میپرداختند، و مهرگ، از فرمانروایان پارس، آمدهاست.
|