داروهای ضدافسردگی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Mahdiyehsalehi (بحث | مشارکت‌ها)
جز رفرنس گذاری
جز ویرایش Mahdiyehsalehi (بحث) به آخرین تغییری که Amir smt انجام داده بود واگردانده شد
برچسب‌ها: واگردانی ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
خط ۱:
{{بیشتر|داروهای روان‌پزشکی}}
'''داروهای ضد افسردگی''' (Antidepressant) به داروهایی گفته می‌شود که برای درمان [[اختلال افسردگی اساسی]] و بیماری‌هایی همچون: [[افسرده‌خویی]]، [[اختلال اضطراب|اختلالات اضطرابی]]، [[اختلال وسواس فکری-عملی]]، [[اختلال خوردن]]، درد مزمن، [[درد نوروپاتی|دردهای نوروپاتیک]] و در برخی موارد خاص ممکن است کاربردهای دیگری مثلموارد، [[قاعدگی دردناک]]، [[خروپف]]، [[میگرن]]، [[اختلال کم‌توجهی - بیش‌فعالی]]، [[اعتیاد|اختلالات اعتیاد]]اعتیاد، وابستگی و [[اختلال خواب]] داشته‌باشد.<refبه name=":0">{{Citeکار journal|last=Kaplan|first=Harold Iمی‌روند.|last2=Sadock|first2=Benjamin J.|date=1989-04|title=Synopsis of Psychiatry|url=http://dx.doi.org/10.1097/00004850-198904000-00007|journal=International Clinical Psychopharmacology|volume=4|issue=2|pages=161|doi=10.1097/00004850-198904000-00007|issn=0268-1315}}</ref> '''داروهای ضد افسردگی''' ممکن است به تنهایی یا در ترکیب با سایر داروها تجویز شود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=جزئیات کتاب درسنامه روان‌پزشکي باليني و علوم رفتاري|نشانی=https://www.arjmandpub.com/Book/1428|وبگاه=www.arjmandpub.com|بازبینی=2020-06-03}}</ref><ref>{{Cite journal|last=توزنده جانی|first=حسن|last2=عبدالهیان|first2=ابراهیم|date=1994-08-10|title=مقایسه کارایی آموزش کنترل اضطراب، دارو درمانی و ترکیب این دو روش در درمان مبتلایان به اختلال اضطراب منتشر|url=http://ijpcp.iums.ac.ir/article-1-1643-fa.html|journal=مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران|language=fa|volume=1|issue=1|pages=47–57}}</ref>
 
معمولاً از روش‌های روان درمانی نیز برای درمان انواع گوناگون [[افسردگی (حالت)|افسردگی]] استفاده می‌گردد.
این داروها را می‌توان به تنهایی یا در ترکیب با [[روان‌درمانی|رواندرمانی]] استفاده کرد.<ref>{{Cite journal|last=شادلویی|first=فلورا|date=1994-12-10|title=همراه کردن شناخت درمانی و دارودرمانی نگرشی نو در درمان نگهدارنده افسردگی|url=http://ijpcp.iums.ac.ir/article-1-1660-fa.html|journal=مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران|language=fa|volume=1|issue=2|pages=93–94}}</ref><ref name=":1">{{یادکرد وب|عنوان=اختلال افسردگی اساسی - دانشگاه علوم پزشکی ایران - دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان - انستیتوروانپزشکی تهران|نشانی=https://tip.iums.ac.ir/page.php?slct_pg_id=44504&sid=35&slc_lang=fa|وبگاه=tip.iums.ac.ir|بازبینی=2020-06-03}}</ref> درمان‌های دیگری مثل ECT ([[شوک الکتریکی|شوک درمانی]])، TMS و VNS نیز در درمان افسردگی موثر است.<ref name=":1" />
 
== انواع داروهای ضدافسردگی ==
۱. [[ضدافسردگی‌های سه‌حلقه‌ای|سه‌حلقه‌ای‌ها]] (TCA) (از این جهت سه‌حلقه‌ای نامیده می‌شوند که در ساختار شیمیایی آن‌ها سه حلقه وجود دارد) مانند [[ایمی پرامین]]، [[آمی تریپتیلین]] و [[نورتریپتیلین]]. این داروها اولین دسته از داروهای ضدافسردگی هستند که پیدایش آن‌ها تحول بزرگی را در درمان بیماران افسرده ایجاد کرد. عمل اصلی داروهای این گروه در مغز مهار بازجذب [[سروتونین]] و نوراپینفرین با بلوک نمودن عملکرد انتقال دهنده‌های سروتونین و نوراپی نفرین است؛ لذا موجب افزایش سطح مغزی [[سروتونین]] و نوراپینفرین می‌شوند. این داروها اثر بسیار کمی بر روی انتقال دوپامین دارند.
 
از محاسن این داروها اثربخشی بالا و قیمت ارزان آن‌هاست؛ ولی خواب آلودگی، افزایش وزن، خشکی دهان و تاری دید و به‌طور کلی اثرات آنتی کولینرژیک از عوارض بارز این داروهاست که باعث می‌شود برخی از بیماران نتوانند آن‌ها را تحمل کنند. همچنین این داروها ممکن است باعث کاهش فشار خون وضعیتی و طولانی شدن [[فاصله QT]] در [[نوار قلب]] شوند و به همین سبب استفاده از آن‌ها در سنین بالا و در بیماران قلبی می‌تواند مخاطره آمیز باشد. در حال حاضر این داروها به عنوان خط دوم درمان یا در موارد مقاوم به درمان استفاده می‌شوند.
* [[ضدافسردگی‌های سه‌حلقه‌ای|سه‌حلقه‌ای‌ها]] ([[ضدافسردگی‌های سه‌حلقه‌ای|TCA]]) (از این جهت سه‌حلقه‌ای نامیده می‌شوند که در ساختار شیمیایی آن‌ها سه حلقه وجود دارد) مانند [[ایمی پرامین]]، [[آمی تریپتیلین]] و [[نورتریپتیلین]]. .
 
# [[بازدارنده‌های مونوآمین اکسیداز]] (MAOI) مانند [[ترانیل سیپرومین]] و [[فنلزین]]. مصرف‌کنندگان این دسته دارویی باید از مصرف غذاهای حاوی [[تیرامین]] مانند [[پنیر]] پرورده اجتناب کنند. این داروها با مهار کردن مونوآمین اکسیداز آنزیمی که انتقال‌دهنده‌های عصبی را تخریب می‌کند، سطح سروتونین، اپینفرین، دوپامین و مونوآمین‌های دیگر را در مغز بالا می‌برند. بازدارنده‌های [[مونوآمین اکسیداز]] برای درمان افسردگی به خصوص انواع مقاوم و آتیپیک بسیار مؤثر هستند اما عوارض خطرناک و تداخلات دارویی و حتی غذایی گسترده باعث می‌شود از انتخاب‌های آخر برای درمان افسردگی باشند.
* [[بازدارنده‌های مونوآمین اکسیداز]] ([[بازدارنده مونوآمین اکسیداز|MAOI]]) مانند [[ترانیل سیپرومین]] و [[فنلزین]].
*# [[مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین]] ([[بازدارنده بازجذب سروتونین|SSRI]] مانع جذب مجدد [[سروتونین]] را در [[سیناپس]] می‌شودبازداری می‌کنند. SSRIها عوارض جانبی کم‌تری دارند مانند [[فلوکستین]]، [[سیتالوپرام]]، [[سرترالین]] و [[فلووکسامین]]. در حال حاضر به علت اثربخشی خوب، عوارض کم و در دسترس بودن این دسته از داروها خط اول درمان را تشکیل می‌دهند.
* [[مهار کننده‌های بازجذب سرتونین و نوراپی‌نفرین (SNRI)]] مانند ونلافاکسین و دلوکستین
 
شایع‌ترین عارضه این دسته از داروها عوارض جنسی است؛ مانند کاهش میل جنسی و تأخیر در رسیدن به اوج لذت جنسی. این عوارض کمتر برای آقایان مشکل آفرین است ولی در خانم‌ها نیاز به درمان مستقل پیدا می‌کند. داروی [[بوپروپیون]] می‌تواند به بهبود این عارضه کمک کند. علاوه بر [[داروهای شیمیایی]]، تعدادی از [[گیاهان دارویی]] وجود دارند که عارضه داروهای شیمیایی را ندارند. از جمله این گیاهان می‌توان به [[زعفران]]، [[گل محمدی]] و [[لیموترش]] اشاره کرد. مواد مؤثره موجود در زعفران ([[کروسین]] و [[سافرانال]]) تأثیری مشابه داروی [[فلوکستین]] داشته و از بازجذب [[دوپامین]]، [[نوراپی نفرین]] و [[سروتونین]] جلوگیری می‌کند و بدین ترتیب اثر ضد افسردگی خود را اعمال می‌نماید.<ref>Akhondzadeh, SH. , Fallah-Pour, H. , Afkham, KH. , Jamshidi, A.H. , Khalighi-Cigaroudi, F. , 2004. Comparison of Crocus sativus L. and imipramine in the treatment of mild to moderate depression: A pilot double-blind randomized trial [ISRCTN45683816]. BMC Complementary and Alternative Medicine. 4:12.</ref><ref>Noorbala, A.A. , Akhondzadeh, S. , Tahmacebi-Pour, N. , Jamshidi, A.H. , 2005. Hydro-alcoholic extract of Crocus sativus L. versus fluoxetine in the treatment of mild to moderate depression: a double-blind, randomized pilot trial. Journal of Ethnopharmacology. 97: 281-284.</ref><ref>Akhondzadeh, SH. , Tahmacebi-Pour, N. , Noorbala, A.A. , Amini, H. , Fallah-Pour, H. , Jamshidi, A.H. , Khani, M. , 2005. Crocus sativus L. in the Treatment of Mild to Moderate Depression: A Double-blind, Randomized and Placebo-controlled Trial. Phytotherapy Research. 19: 148–151.</ref><ref>Dhingra, D. , Sharma, A. , 2005. A review on anti depressant plants. Natural Product Radiance. 144-152.</ref><ref>Kamalipour, M. , Jamshidi, A.H. , Akhondzadeh, S. , 2009. Antidepressant Effect of Crocus sativus: an Evidence Based Review. Journal of Medicinal Plants. 9(6): 35-38.</ref><ref>Kamalipour, M. , Akhondzadeh, SH. , Rezazadeh, SH. , 2008. Herbal Medicines in the Treatment of Depression and Anxiety. Journal of Medicinal Plants. 7(4): 1-7.</ref><ref>Abdullaev, F. , 2006. Biological Properties and Medicinal Use of Saffron (Crocus sativus L.).</ref><ref>Wang, Y. , Han, T. , Zhu, Y. , Zheng, CH. , Ming, Q. , Rahman, KH. , Qin, L. , 2010. Antidepressant properties of bioactive fractions from the extract of Crocus sativus L. J Nat Med. 64: 24–30.</ref><ref>Dua, J. , Prasad, D.N. , Tripathi, A. , Gupta, R. , 2009. Role of traditional Medicine in Neuropsychopharmacology. Asian Journal of Pharmaceutical and Clinical Research. 2(2): 72-76.</ref> مطالعه بالینی در ۵۲ بیمار مرد نابارور در محدوده سنی ۲۱ تا ۴۸ سال، در سال ۲۰۰۷ انجام گرفت. بدین ترتیب که مایع [[منی]] ۴۸ تا ۷۲ ساعت بعد از آخرین [[سکس]] مورد آزمایش قرار گرفت و [[اسپرم]]‌ها براساس قدرت تحرک در ۴ کلاس (A, B, C, D) تعریف شده به وسیله [[سازمان بهداشت جهانی]] طبقه‌بندی و مورد بررسی قرار گرفت. سپس بیماران به مدت ۳ ماه و هر هفته ۳ بار، ۵۰ میلی‌گرم [[زعفران]] محلول در شیر دریافت کردند. پس از پایان این زمان، آزمایش مجدد مایع منی انجام گرفت و تجزیه و تحلیل داده‌ها این نتایج را نشان داد: میانگین درصد اسپرم با [[ریخت‌شناسی (زیست‌شناسی)|ریخت‌شناسی]] نرمال قبل از درمان ۴/۶ ± ۵۰/۲۶٪ بوده و پس از درمان به ۴۵/۱۰ ± ۹/۳۳٪ افزایش یافته که به معنی افزایش ۴/۷٪ اسپرم‌های با مورفولوژی نرمال پس از درمان بوده‌است. همچنین استفاده از زعفران منجر به افزایش تحرک [[اسپرم]] به میزان ۴/۶٪ در کلاس A، ۸/۷٪ در کلاس B و ۶/۵٪ در کلاس C شده‌است.<ref>Heidary, M. , Nejadi, J.R. , Delfan, B. , Birjandi, M. , Kaviani, H. , Givrad, S. , 2008. Effect of Saffron on Semen Parameters of Infertile Men. Sexual Dysfunction and Infertility. 5: 255-259.</ref> اثر ضد افسردگی [[گل محمدی]] از طریق تغییر رهاسازی [[آمین]]‌های موجود در [[نورون]]‌های پیش [[سیناپس|سیناپسی]] می‌باشد. ماده مؤثر (ژرانیول) موجود در گل محمدی اثر مهاری بر روی آنزیم مونو آمینو اکسیداز داشته و از تجزیه [[مونو آمین]]‌ها جلوگیری کرده و سبب افزایش رهاسازی مونو آمین‌ها می‌شود. این گیاه از طریق مهار بازجذب [[نوروترانسمیتر]]های مونو آمین شامل ۵-هیدروکسی [[تریپتامین]] و [[نورآدرنالین]] سبب افزایش میزان این نوروترانسمیترها شده و بدین ترتیب خاصیت ضدافسردگی خود را اعمال می‌نماید.<ref>ضرغامی، م. فرزین، د. باقری، ک. 1380. بررسی اثر ضد افسردگی قطره گل سرخ (Rosa damascena) در موش‌های آزمایشگاهی. مجله علمی-پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران. 11(33): 33-27.</ref><ref>Boskabady, M. H. , Shafei, M. N. , Saberi, Z. , Amini, S. , 2011. Pharmacological effects of Rosa damascena. Iranian Journal of Basic Medical Sciences. 14(4): 295-307.</ref> با توجه به اینکه [[تحریک جنسی]] سبب رهاسازی گاز [[نیتریک اکسید]] (NO) از [[اعصاب پاراسمپاتیک]] می‌شود، "NO" به [[عروق خونی]] بافت اسفنجی نفوذ کرده و آنزیم گوانیلات سیکلاز را که باعث تبدیل "GTP" به "cGMP" می‌شود فعال می‌کند. همچنین "cGMP" سبب افزایش خون رسانی به بافت می‌شود. کاهش "cGMP" توسط آنزیم فسفو دی استراز ۵ موجب کاهش خون رسانی می‌شود. مواد مؤثر (ژرانیول) گل محمدی با مهار آنزیم فسفو دی استراز ۵ سبب افزایش و تداوم خون رسانی و در نتیجه افزایش [[میل جنسی]] می‌گردد.<ref>Dolati, K. , Rakhshandeh, H. , Shafei, M. N. , 2011. Evaluation of antidepressant effect of ethanolic extract of Rosa damascena using forced swimming test. Avicenna Journal of Phytomedicine. 2(1): 46-51.</ref> طبق مطالعات انجام شده با استفاده از [[آنتاگونیست|آنتاگونیست‌]]ها و [[آگونیست|آگونیست‌]]های گیرنده‌های مختلفی مانند گیرنده‌های [[بنزودیازپین|بنزودیازپینی]]، [[سروتونین|سروتونینی]]، [[آدرنالین|آدرنالینی]] و [[دوپامین|دوپامینی]] و نیز با استفاده از تست‌های رفتاری نشان داده‌است که تأثیر ضد افسردگی اسانس [[لیموترش]] اساساً به مسیر [[سروتونرژیک|سروتونرژیکی]] خصوصاً گیرنده "5-HT1A" مربوط می‌شود. علاوه بر این آنالیز میزان نوروترنسمیترها در نواحی مختلف مغزی نشان داده‌است که اسانس لیموترش احتمالاً از طریق تغییر سیستم‌های [[دوپامینرژیک]] و سروتونرژیکی فعالیت ضدافسردگی خود را اعمال می‌کند.<ref>Komiya, M. , Takeuchi, T. , Harada, E. , 2006. Lemon oil vapor causes an anti-stress effect via modulating the 5-HT and DA activities in mice. Behav Brain Res. 172: 240-249. </ref><ref>Hao, C.W. , Lai, W.S. , Ho, C.T. , Sheen, L.Y. , 2013. Antidepressant-like effect of lemon essential oil is through a modulation in the levels of norepinephrine, dopamine, and serotonin in mice: Use of the tail suspension test. Journal of Functional Foods. 5: 370-379. </ref>
* [[بوپروپیون]]
* [[میرتازاپین]]
* [[ترازودون]]<ref>{{Cite journal|last=FIGUEROA|first=GUSTAVO|date=2002-07|title=Kaplan & Sadock's Comprehensive Textbook of Psychiatry. Seventh Edition Editores: Benjamin J. Sadock, Virginia A. Sadock|url=http://dx.doi.org/10.4067/s0717-92272002000300011|journal=Revista chilena de neuro-psiquiatría|volume=40|issue=3|doi=10.4067/s0717-92272002000300011|issn=0717-9227}}</ref>
 
== عوارض جانبی داروهای ضدافسردگی ==
عوارضاصولاً داروهایاغلب ضدافسردگیاین بستهداروها به دسته‌یدلیل داروییاثر متفاوتبر است.روی میانجی‌های عصبی مختلف عارضه دار هستند معمولاولی عوارض جانبی داروهای ضدافسردگی معمولاً با گذشت زمان به تدریج کاهش می‌یابد. اینمعمولاً کمترین عوارض شایعرا است:[[مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین]] دارند و بیشترین عوارض را [[بازدارنده‌های مونوآمین اکسیداز]].
 
* [[عوارض جنسی]] مانند [[کاهش میل جنسی]] و [[آنورگاسمی|تأخیر در رسیدن به اوج لذت جنسی]]
* عوارض گوارشی مانند تهوع، اسهال، یبوست، بی‌اشتهایی
* افزایش وزن
* سردرد
* اضطراب
* مشکلات خواب مانند بی‌خوابی، خواب‌آلودگی،کابوس‌های شبانه
* تعریق
* خشکی دهان<ref name=":0" />
 
== کاربرد داروهای ضدافسردگی ==
اگرچه داروهای ضد افسردگی برای درمان [[افسردگی (حالت)|افسردگی]] ساخته شده‌اند، اما در درمان اختلالات گوناگون دیگردیگری نیزمانند موثر[[اضطراب]]، است[[اختلال هراس]] و [[اختلال وسواس فکری-عملی]] هم مؤثر هستند.
 
{| class="wikitable"
* [[اختلالات اضطرابی]] مانند [[اختلال پانیک]] و [[اختلال اضطراب منتشر]]
| نام ژنریک || گروه || نام ژنریک به انگلیسی || نام تجاری || تشخیص
* [[اختلال وسواس فکری-عملی|اختلال وسواسی-جبری]]
|-
* [[اختلال اضطراب پس از سانحه|اختلال استرس پس از سانحه]]
| [[ایمی پرامین]] || TCA || Imipramine || Tofranil || [[اختلال پانیک]]، [[اختلال اضطراب فراگیر]]
* اختلال خوردن مانند [[بی‌اشتهایی عصبی]]
|-
* [[اختلال درد مزمن]]
| [[کلومیپرامین]] || TCA || Clomipramine || Anafranil || [[اختلال وسواس فکری-عملی]]
|-
| [[فنلزین]]|| MAOI|| Phenelzine|| Nardil || [[اختلال پانیک]]، [[جمع‌هراسی]]
|-
| [[ترانیل سیپرومین]] || MAOI|| Tranylcypromine|| Parnate || [[اختلال پانیک]]، [[هراس اجتماعی]]
|-
| [[ایزوکربوکسازید]]|| MAOI|| Isocarboxazid|| Marplan || [[اختلال پانیک]]، [[جمع‌هراسی]]
|-
| [[بوپروپیون]]|| DRI|| Bupropion|| Zyban|| [[اختلال پانیک]]،
|-
* | [[اختلالات اضطرابیسرترالین]]|| مانندSSRI|| Sertraline|| Zoloft|| [[اختلال پانیک]] و، [[اختلال اضطراب منتشرفراگیر]]
|-
| [[فلووکسامین]]|| SSRI|| Fluvoxamine || Luvox || [[اختلال وسواس فکری-عملی]]
|-
| [[فلوکستین]]|| SSRI || Fluoxetine || Prozac || [[اختلال اضطراب فراگیر]]، [[اختلال پانیک]]، [[جمع‌هراسی]]، [[اختلال فشار روانی پس آسیبی]]
|-
| [[سیتالوپرام]]|| SSRI|| Citalopram || Celexa || [[اختلال اضطراب فراگیر]]، [[اختلال پانیک]]، [[جمع‌هراسی]]، [[اختلال فشار روانی پس آسیبی]]
|-
| [[ونلافاکسین]]|| SNRI || Venlafaxine || Effexor || [[اختلال اضطراب فراگیر]]
|}
 
== جستار‌های وابسته ==