عبدالقدیر آزاد: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
نجات ۱ منبع و علامت‌زدن ۰ به‌عنوان مرده.) #IABot (v2.0 |
Mehrdad2021 (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۳:
| فعالیت‌ها = انتشار روزنامهٔ آزاد، رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت سهامی فرش ایران
}}
'''عبدالقدیر آزاد''' (۱۲۷۰<ref name="iran" /> یا ۱۲۷۲<ref name="iranica" /> [[سبزوار]] – ۱۳۵۲) روزنامه‌نگار، سیاست‌مدار و نمایندهٔ [[مجلس شورای ملی]] بود.
پدرش در سبزوار خراسان به کشاورزی اشتغال داشت. تحصیلات ابتدائی را در زادگاهش سبزوار گذراند و با ادبیات فارسی، فقه اسلامی، و ریاضیات آشنا شد. ابتدا به استخدام ادارهٔ [[وزارت پست و تلگراف|پست‌وتلگراف]] [[تربت حیدریه]] درآمد اما بعداً به [[وزارت دادگستری|عدلیه]] منتقل و برای مدتی عهده‌دار منصبی قضائی شد.
در سال ۱۳۰۲ قضاوت را به قصد منتشر کردن روزنامه ''[[آزاد (روزنامه)|آزاد]]'' در [[مشهد]] ترک کرد. در ستون سرمقاله روزنامه ''[[آزاد (روزنامه)|آزاد]]' به‌شدت حکومت و مقامات را به باد انتقاد می‌گرفت. در نهایت این روزنامهٔ را حکومت تازه تأسیس [[رضاشاه]] توقیف کرد و عبدالقدیر که دیگر با نام مستعار آزاد شناخته می‌شد، به زندان افتاد.<ref name="iranica">{{یادکرد وب |نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/azad-abd-al-qader |عنوان=ĀZĀD, ʿABD-AL-QADIR |نام خانوادگی=ʿĀqeli |نام=Bāqer |تاریخ=20 July 2002 |ناشر=Encyclopaedia Iranica |کد زبان=en}}</ref>
پس از خروج رضاشاه از کشور در شهریور ۱۳۲۰ تمامی زندانیان سیاسی آزاد شدند و عبدالقدیر آزاد نیز میان آنان بود. او دوباره مجوز انتشار روزنامه‌اش را کسب کرد و هر هفته سه شماره منتشر می‌کرد و رویکرد منتقدانهٔ پیشین خویش را ادامه داد.
در سال ۱۳۲۵ که نخست‌وزیر وقت، [[احمد قوام]]، حزب سیاسی جدیدی به نام [[حزب دموکرات ایران (دههٔ ۱۳۲۰ شمسی)|حزب دموکرات ایران]] را تشکیل داد، آزاد به عضویت آن درآمد و از حوزهٔ سبزوار به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شد. در ابتدا از جمله نمایندگانی به حساب می‌آمد که از قوام حمایت می‌کرند اما اندکی بعد به مخالفت گرایش پیدا کرد و رسماً نخست‌وزیر را به زیر پا گذاشتن قانون متهم می‌کرد.
در پی سقوط دولت قوام‌السلطنه در ۱۸ آذر ۱۳۲۶، و روی کار آمدن [[ابراهیم حکیمی|حکیم‌الملک]]، آزاد با این دولت نیز بنای مخالفت را گذاشت. پس از آن‌که [[محمد مسعود]] روزنامه‌نگار جنجالی ترور شد، آزاد همراه با [[حسین مکی]] و [[ابوالحسن حائری‌زاده (نماینده مجلس شورای ملی)|حائری‌زاده]] دولت حکیمی را استیضاح کرد و به انتقاد از عملکرد دادگستری و دخالت ارتش و شهربانی در امور کشور پرداخت. پس از طرح استیضاح، دولت حکیمی که با اکثریت قاطعی روی کار آمده بود، با اکثریتی ضعیف (۵۵ رأی موافق) توانست رأی اعتماد بگیرد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=مذاکرات جلسه ۴۹ دوره پانزدهم مجلس شورای ملی چهارم اسفند ۱۳۲۶ |نشانی=https://www.ical.ir/ical/fa/Content/4_artmajles1/%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87--49-%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3-%D8%B1%D9%88%D8%B2-3-%D8%B4%D9%86%D8%A8%D9%87-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85-%D8%A7%D8%B3%D9%81%D9%86%D8%AF-%D9%85%D8%A7%D9%87-1326}}</ref> آزاد دولت [[عبدالحسین هژیر]] را نیز که جانشین حکیمی شد، به [[استیضاح]] کشاند. همین رویکرد را در قبال [[محمد ساعد]] نیز ادامه داد.<ref name="iranica" />
عبدالقدیر آزاد در سال ۱۳۲۸ به همراه شماری از نمایندگان اپوزیسیون به رهبری [[محمد مصدق]] به دادگاه سلطنتی پناه برد و دولت را به مداخله در انتخابات مجلس آن سال متهم کرد. این اعتراض پیش‌درآمدی بر تشکیل [[جبهه ملی ایران|جبههٔ ملی]] به رهبری مصدق بود و عبدالقدیر آزاد در شکل‌گیری آن نقشی فعال و مؤثر داشت. در همان سال هژیر که ریاست وقت دادگاه سلطنتی را بر عهده داشت ترور شد و عبدالقدیر آزاد در کنار چندین و چند نفر دیگر دستگیر و زندانی شد. پس از چندی از زندان آزاد شد و دوباره به مجلس راه یافت<ref name="iranica" /> ولی این بار به عنوان نمایندهٔ حوزهٔ انتخابیهٔ تهران.<ref name="iran">{{یادکرد وب |نشانی=http://cgie.org.ir/shavadn.asp?id=391&avaid=3278 |عنوان=آزاد |نام خانوادگی=کرم‌همدانی |نام=علی |ناشر=دانشنامهٔ ایران (دائرةالمعارف بزرگ اسلامی) |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/69folyxGz |تاریخ بایگانی=۵ اوت ۲۰۱۲}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://rc.majlis.ir/fa/parliament_member/show/769080 |عنوان=عبدالقدیر آزاد |ناشر=مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی اسلامی |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/69fsKyfTh |تاریخ بایگانی=۵ اوت ۲۰۱۲}}</ref> در دورهٔ شانزدهم مجلس شورای ملی که مصدق رهبری فراکسیون اقلیت را بر عهده داشت، میزان مخالفت‌ها با نخست‌وزیر وقت، [[حاجی‌علی رزم‌آرا]]، بسیار شدت یافته بود و عبدالقدیر آزاد از جمله نمایندگانی بود که نخست‌وزیر را استیضاح کردند.<ref name="iranica" />
| |||