آذربایجان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خنثی‌سازی ویرایش 29213181 از احمد.صفی (بحث)
برچسب: خنثی‌سازی
خنثی‌سازی ویرایش 29214283 از Tiny5Time (بحث)مطلب منبع دار از مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی را حذف کردید.حذف مطالب و منابع معتبر بر خلاف سیاست های ویکی پدیاست
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۲۲۲:
 
=== زبان ===
{{اصلی|زبان آذری|زبان ترکی آذربایجانی}}مردم آذربایجان به گویش‌های مختلفی صحبت می‌کرده‌اند. به استناد [[شمس‌الدین مقدسی]]، به ۷۰ گویش در اطراف [[اردبیل]] صبحت می‌شد.<ref>"ADHARBAYDJAN",THE ENCYCLOPAEDIA OF ISLAM,vol.1</ref> مورخین، جغرافی‌دانان و سفرنامه‌نویسانی همچون [[ابن مقفع]] (د ۱۴۲ق/۷۵۹م)، [[علی بن حسین مسعودی|مسعودی]] (د ۳۴۶ق/۹۵۷م)، [[حمزه اصفهانی]] (د بعد از ۳۵۰ق/۹۶۱م)، [[ابن حوقل|ابوالقاسم محمدبن حوقل]] (د بعد از ۳۷۸ق/۹۸۸م)، [[اصطخری|ابواسحاق ابراهیم اصطخری]] (د ۳۴۰ ق/۹۵۱م)، [[حمداللّه مستوفی]] (تألیف در ۷۴۰ق/۱۳۳۹م) و [[یاقوت حموی]] (د ۵۷۴ ق ۱۱۷۹ م) زبانِ مردمِ آذربایجان را فارسی، پهلوی (الفهلویه) و [[زبان آذری|آذری]] به عنوان یکی از زبان‌های ایرانی ذکر کرده‌اند.<ref name=":2">{{یادکرد وب|عنوان=دائرة المعارف بزرگ اسلامی:آذری(آذربایجان)|نشانی=https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/27262|وبگاه=www.cgie.org.ir|بازبینی=2020-05-30}}</ref><ref>منبع یکم:
{{اصلی|زبان آذری|زبان ترکی آذربایجانی}}
زبان روزمرهٔ گفتاری در بیشتر مناطق آذربایجان ایران، [[زبان ترکی آذربایجانی|ترکی آذربایجانی]] است. همچنین در برخی از مناطق به زبان‌های [[زبان‌های کردی|کردی]]، [[زبان ارمنی|ارمنی]] و [[زبان تاتی|تاتی]] سخن گفته می‌شود.<ref>https://www.britannica.com/place/Azerbaijan/Cultural-life#ref481438</ref><ref name="Britannica" />
 
مردم آذربایجان به گویش‌های مختلفی صحبت می‌کرده‌اند. به استناد [[شمس‌الدین مقدسی]]، به ۷۰ گویش در اطراف [[اردبیل]] صبحت می‌شد.<ref>"ADHARBAYDJAN",THE ENCYCLOPAEDIA OF ISLAM,vol.1</ref> مورخین، جغرافی‌دانان و سفرنامه‌نویسانی همچون [[ابن مقفع]] (د ۱۴۲ق/۷۵۹م)، [[علی بن حسین مسعودی|مسعودی]] (د ۳۴۶ق/۹۵۷م)، [[حمزه اصفهانی]] (د بعد از ۳۵۰ق/۹۶۱م)، [[ابن حوقل|ابوالقاسم محمدبن حوقل]] (د بعد از ۳۷۸ق/۹۸۸م)، [[اصطخری|ابواسحاق ابراهیم اصطخری]] (د ۳۴۰ ق/۹۵۱م)، [[حمداللّه مستوفی]] (تألیف در ۷۴۰ق/۱۳۳۹م) و [[یاقوت حموی]] (د ۵۷۴ ق ۱۱۷۹ م) زبانِ مردمِ آذربایجان را فارسی، پهلوی (الفهلویه) و [[زبان آذری|آذری]] به عنوان یکی از زبان‌های ایرانی ذکر کرده‌اند.<ref name=":2">{{یادکرد وب|عنوان=دائرة المعارف بزرگ اسلامی:آذری(آذربایجان)|نشانی=https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/27262|وبگاه=www.cgie.org.ir|بازبینی=2020-05-30}}</ref><ref>منبع یکم:
شهاب الدین عبدالله یاقوب الحموی، مجمع البلدان - داراصلدر بیروت - ۱۹۸۴
 
سطر ۲۳۷ ⟵ ۲۳۴:
(= اما فهلوی منسوب است به فهله که نام نهاده شده‌است بر پنج شهر: اصفهان و ری و همدان و ماه نهاوند و آذربایجان؛ و دری لغت شهرهای مداین است و درباریان پادشاه بدان زبان سخن می‌گفتند و منسوب است به مردم دربار و لغت اهل خراسان و مشرق و لغت مردم بلخ بر آن زبان غالب است. اما فارسی کلامی است که موبدان و علما و مانند ایشان بدان سخن گویند و آن زبان مردم اهل فارس باشد. اما خوزی زبانی است که ملوک و اشراف در خلوت و مواضع لعب و لذت با ندیمان و حاشیت خود گفتگو کنند. اما سریانی آن است که مردم سواد بدان سخن رانند).</ref>
 
از قرن چهارم هجری/یازدهم میلادی به بعد، با هجوم و استقرار دودمان‎‌های ترک‌زبان در ایران‌زمین و بویژه در آذربایجان – مانند [[دودمان سلجوق|سلجوقیان]]، [[قراقویونلو]]، [[آق‌قویونلو]]، [[صفویان]]، [[افشاریان]] و [[قاجاریان]]– به مرور زمان، زبان ایرانیانِ آذربایجان به ترکی تغییر پیدا کرده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Minorsky, V (1986). "Ādharbaydjān". Encyclopaedia of Islam. 1 (2nd ed ed.). Leiden: Brill. p. 188-191.}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=AZERBAIJAN vii. The Iranian Language of Azerb – Encyclopaedia Iranica|نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/azerbaijan-vii|وبگاه=www.iranicaonline.org|بازبینی=2020-05-30}}</ref><ref name=":2" /> از این رو، امروزه زبان روزمرهٔ گفتاری در بیشتر مناطق آذربایجان ایران، [[زبان ترکی آذربایجانی|ترکی آذربایجانی]] است. همچنین در برخی از مناطق به زبان‌های [[زبان‌های کردی|کردی]]، [[زبان ارمنی|ارمنی]] و [[زبان تاتی|تاتی]] سخن گفته می‌شود.<ref>https://www.britannica.com/place/Azerbaijan/Cultural-life#ref481438</ref><ref name="Britannica" />
 
=== دین ===