جرم سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
تغییرمسیر به بزه حذف شد برچسب: تغییرمسیر حذف شد |
||
خط ۱:
در [[جرم‌شناسی|جُرم‌شناسی]] '''جُرم سیاسی''' به اعمالی گفته می‌شود که انجام آن‌ها با منافع یک دولت یا ساختار سیاسی حاکم، در تضاد است و به‌این دلیل [[بزه|جُرم]] انگاشته می‌شوند. جرم سیاسی مقوله‌ای متفاوت از [[جرم دولتی]] است که به قانون‌شکنی دولت‌ها در قبال [[حقوق کیفری|قوانین کیفری داخلی]] یا [[حقوق بین‌الملل|بین‌المللی]] اشاره می‌کند.
== در ایران ==
در [[دوران پهلوی]] جرم سیاسی تعریف مشخصی نداشت و اتهام‌هایی که ماهیت سیاسی داشتتند در دادسرای نظامی رسیدگی می‌شدند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=زندانی سیاسی و جرم سیاسی: بررسی وضعیت زندانیان سیاسی در دو رژیم از دید چند کارشناس |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/294158.html |وبگاه=radiofarda.com |ناشر=[[رادیو فردا]] |تاریخ بازبینی=۱۷ خرداد ۱۳۹۹ |زبان=فارسی |تاریخ=۱۸ بهمن ۱۳۸۳}}</ref> بلاتکلیفی جرم‌های سیاسی تا ۳۷ سال پس از روی‌کار آمدن [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] هم ادامه داشت<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=دارایی‌زاده |نام۱=بهنام |عنوان=سرنوشت 'جرم سیاسی' در ایران |نشانی=https://www.bbc.com/persian/blogs/2016/05/160529_l44_nazeran_political_offence |وبگاه=bbc.com/persian |ناشر=[[بی‌بی‌سی فارسی]] |تاریخ بازبینی=۱۷ خرداد ۱۳۹۹ |زبان=فارسی |تاریخ=۹ خرداد ۱۳۹۵}}</ref> تا این‌که در بهمن ۱۳۹۴ [[مجلس شورای اسلامی|مجلس ایران]] برای اولین بار پس از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب ۱۳۵۷]]، قانون جُرم سیاسی را در شش ماده تصویب کرد<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=صیامی |نام۱=شهریار |عنوان=تصویب طرح جرم سیاسی در مجلس ایران |نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran/2016/01/160124_l93_political_crime_iran |وبگاه=bbc.com/persian |ناشر=[[بی‌بی‌سی فارسی]] |تاریخ بازبینی=۱۷ خرداد ۱۳۹۹ |تاریخ=۴ بهمن ۱۳۹۴}}</ref> و در اردیبهشت ۱۳۹۵ [[شورای نگهبان]] با اصلاحاتی مصوبهٔ مجلس را تأیید کرد.<ref name="dw1">{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=شجاعی |نام۱=میترا |عنوان=تصویب قانون جرم سیاسی؛ نقد عملکرد حاکمیت، جرم سیاسی است |نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/تصویب-قانون-جرم-سیاسی-نقد-عملکرد-حاکمیت-جرم-سیاسی-است/a-19268957 |وبگاه=dw.com |ناشر=[[بخش فارسی دویچه وله]] |تاریخ بازبینی=۱۷ خرداد ۱۳۹۹ |زبان=فارسی |تاریخ=۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۵}}</ref>
طبق این قانون مواردی مانند توهین یا افترا به رؤسای [[قوای سه‌گانه ایران|سه قوه]] و [[مجمع تشخیص مصلحت نظام]] و نمایندگان مجلس، به این شرط که «با انگیزهٔ اصلاح امور کشور و بدون ضربه زدن به اصل نظام» صورت گرفته باشند جرم سیاسی هستند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=تعیین مصادیق جرم سیاسی؛ آیا دیگر ابهامی باقی نمانده؟ |نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran/2016/01/160125_iran_political_offence_kar |وبگاه=bbc.com/persian |ناشر=[[بی‌بی‌سی فارسی]] |تاریخ بازبینی=۱۷ خرداد ۱۳۹۹ |زبان=فارسی |تاریخ=۵ بهمن ۱۳۹۴}}</ref> از نکات مثبت این طرح این است که مقرر کرده متهمان سیاسی نه در [[دادگاه انقلاب]] که در دادگاه‌های عمومی محاکمه شوند.<ref name="dw1"/> با این وجود از زمان تصویب این قانون و ابلاغ آن، تاکنون هیچ پرونده‌ای با عنوان «جرم سیاسی» تشکیل و رسیدگی نشده‌است.<ref name="RF1">{{یادکرد وب |عنوان=بخشنامه تکراری قوه قضاییه درباره جرایم سیاسی؛ «توهین به رهبر و مقدسات» جرم امنیتی است |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/30656120.html |وبگاه=radiofarda.com |ناشر=[[رادیو فردا]] |تاریخ بازبینی=۱۷ خرداد ۱۳۹۹ |زبان=فارسی |تاریخ=۱۷ خرداد ۱۳۹۹}}</ref> در ایران معمولا متهمان دارای جرم‌های سیاسی را «امنیتی» تلقی می‌کنند و مواردی مانند [[کفرگویی|توهین به مقدسات]] یا اهانت به [[رهبر جمهوری اسلامی ایران|رهبر ایران]] جُرم امنیتی محسوب می‌شوند.<ref name="RF1"/>
== منابع ==
{{پانویس|۱}}
== پیوند به بیرون ==
* [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/968421 متن قانون «جرم سیاسی» ایران]
[[رده:جرایم سیاسی]]
| |||