مغول: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←‏نژاد مغول: اصلاح متن نژادپرستانه
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
...
برچسب‌ها: حذف حجم زیادی از مطالب منبع‌دار ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۱:
{{تمیزکاری}}
{{Infobox ethnic group
|group=مغول‌ها{{سخ}}<!-- According to GPB (Georgian Public Broadcasting) -->
|native_name=Монголчууд{{Plain list}}''Mongolchuud''{{Plain list}}{{MongolUnicode|ᠮᠣᠩᠭᠣᠯᠴᠤᠳ}}
|native_name_lang=ru
|image=MONGOLS.jpg
|caption=خانوادهٔ مغول، اواخر قرن نوزدهم
|pop='''۹٫۵–۱۰ میلیون''' (۲۰۱۰)
|region2={{پرچم|مغولستان داخلی}}
|pop2=۵٬۹۸۱٬۸۴۰ (۲۰۱۰)
|ref2=
|popplace={{پرچم|مغولستان}}{{nbsp|6}}۲٬۹۲۱٬۲۸۷
|region5={{پرچم|روسیه}}
|pop5=۶۴۷٬۴۱۷
|ref5=
|region6={{پرچم|کره جنوبی}}
|pop6=۳۴٬۰۰۰
|ref6=
|region7={{پرچم|ایالات متحده آمریکا}}
|pop7=۱۵٬۰۰۰–۱۸٬۰۰۰
|ref7=
|region8={{پرچم|قرقیزستان}}
|pop8=۱۲٬۰۰۰
|ref8=
|region9={{پرچم|جمهوری چک}}
|pop9=۷٬۵۱۵
|ref9=
|region10={{پرچم|ژاپن}}
|pop10=۵٬۴۰۱
|ref10=
|region11={{پرچم|کانادا}}
|pop11=۵٬۳۵۰
|ref11=
|region12={{پرچم|آلمان}}
|pop12=۳٬۸۵۲
|ref12=
|region13={{پرچم|کانادا}}
|pop13=۳٬۷۰۱
|ref13=
|region14={{پرچم|فرانسه}}
|pop14=۲٬۸۵۹
|ref14=
|region15={{پرچم|ترکیه}}
|pop15=۲٬۶۴۵
|ref15=
|region16={{پرچم|قزاقستان}}
|pop16=۲٬۵۲۳
|ref16=
|region17={{پرچم|اتریش}}
|pop17=۱٬۹۵۵
|ref17=
|region18={{پرچم|مالزی}}
|pop18=۱٬۵۰۰
|ref18=
|langs=[[زبان مغولی]]
|rels=غالباً [[بودیسم تبتی]]، پیشینهٔ [[شمن‌باوری]]{{سخ}}اقلیت‌های: [[اسلام سنی]]، [[کلیسای ارتدکس شرقی]]، [[تائوئیسم]]، [[مذهب بون)|بون]] و [[پروتستانتیسم]].
|related-c=[[پروتو مغول]]، [[ختای]]
}}
{{حق تکثیر مشکوک|تاریخ=اکتبر ۲۰۱۶}}
'''مُغول''' قومی از [[نژاد زرد]] است که سرزمین مادری آنان [[مغولستان]] می‌باشد. جمعیت کنونی مغول‌ها حدود ۱۰ میلیون تن است که بیشتر در مغولستان (۲٫۷ میلیون)، [[چین]] (۵٫۸ میلیون) و [[روسیه]] (۱ میلیون) زندگی می‌کنند. البته به دلیل جنگاوری و مهاجرت‌های آنان در سده‌های پیش، ردپای آنان به نقاط مختلف [[آسیا]] و حتی شرق [[اروپا]] (به‌ویژه [[قفقاز شمالی]]) هم کشیده شده‌است. بیشتر مغولان پیرو آیین‌های [[بودیسم تبتی|بودایی تبتی]] و [[شمنیسم]] هستند و عدهٔ کمی از آنها [[مسیحی]] و [[مسلمان]] [[سنی مذهب]] هستند و به [[زبان مغولی]] تکلم می‌کنند.
 
بنا به نظر [[هارولد لمب]] در کتاب زندگی‌نامهٔ چنگیزخان مغول، در سده‌های اخیر این اشتباه به وجود آمد که [[مردمان ترک|ترک‌ها]] نیز از نژاد مغول هستند. او معتقد است که چنین نیست و مغول‌ها و ترک‌ها دو قوم کاملاً متفاوت هستند. اما در مغولستان بسیاری از ترک‌ها و مغول‌ها در کنار هم می‌زیستند. بر طبق گفتهٔ کتاب زندگی‌نامهٔ چنگیزخان مغول نوشتهٔ هارولد لمب ترجمهٔ رشید یاسمی صفحه ۱۵ در پاورقی ۲: «باید به یاد آورد که مغول‌ها در اصل از قوم تونگوزیا (ریشه اصلی) بود و تدریجاً با ایرانیان و ترکان آمیخته بودند. امروز این نژاد را [[اورال آلتایی]] می‌نامند و [[یونانیان|یونانی]]ها همین چادرنشینان آسیای شرقی را [[اسکوچا]] می‌گفته‌اند»
[[هارولد لمب]] در کتاب زندگی‌نامه چنگیزخان مغول (ترجمه رشید یاسمی صفحه ۳۳) مغول نامیدن تاتارها را اشتباه دانسته‌است.
 
زمامداری ۵۰۸ سالهٔ [[خلفای عباسی]] [[سقوط بغداد (۱۲۵۸)|با غارت و تسخیر بغداد]] توسط مغولان به پایان رسید.<ref>[http://www.iranicaonline.org/pages/chronology-1 CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1:1258 Hülegu sacks Baghdad and kills the caliph Mostaʿṣam; end of the Abbasid caliphate.] ''iranicaonline.org''</ref>
 
== خاستگاه مغولان ==
دربارهٔ خاستگاه نخستین مغول‌ها، مطالب و افسانه‌های گوناگونی نوشته شده‌است. برخی از پژوهشگران عقیده دارند که مغول‌های حقیقی از [[تایگا]] یا جنگل‌های [[سیبری]] آمده‌اند که جایگاه حیوانات خزپوش مانند خرس و کفتار و روباه و سنجاب بوده‌است.{{نیازمند منبع}}