حسنعلی فرمند: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Mehrdad2021 (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۷:
| office1 = وزیر کشاورزی ایران
| monarch1= [[محمدرضا شاه پهلوی]]
| primeminister1= [[حسین علاء]] و [[محمد مصدق]]
| term_start1 =
| term_end1 = ۱۳۳۰
|predecessor1 = [[ابراهیم مهدوی]]
| successor1 =
| office2 =
| primeminister2=
| predecessor2 =
| successor2 =
خط ۳۵:
|footnotes =
}}
'''حسنعلی خان ضیاءالملک قراگوزلو''' با نام خانوادگی '''فرمند''' (
== پیشینه خانوادگی و تحصیلات ==
حسنعلی خان قراگوزلو پسر امیرتومان حسینعلی خان (ضیاءالملک دوم) پسر سرتیپ حسین‌قلی خان (ضیاءالملک اول) پسر حاج امان‌الله خان بهاءالملک بود که مالکان بیشتر روستاهای همدان و خوانین طایفه قراگوزولو بودند. پدرش او را در سال ۱۲۸۴ خورشیدی برای تحصیل (احتمالا در رشته کشاورزی) به [[سویس]] فرستاد
پس از بازگشت، ابتدا به رسیدگی به املاک و فوج همدان پرداخت که هر دو همچون لقب ضیاءالملک از پدر به او رسید. <ref name=":0">{{یادکرد ژورنال |نام خانوادگی۱=اذکائی |نام۱=پرویز |عنوان=قراگوزلوهای همدان - بهره سوم |ژورنال=مجله آینده |تاریخ=آذر - اسفند ۱۳۶۷ |شماره=۹ - ۱۲ |صفحات=۶۰۳ - ۶۰۴ |پیوند=http://ensani.ir/file/download/article/20120426125402-3092-1035.pdf}}</ref> سپس حسب الامر دایی و پدرزنش [[ابوالقاسم ناصرالملک|ابوالقاسم خان ناصرالملک قراگوزلو]] که نایب‌السلطنه احمد شاه قاجار بود، به مدت یک سال و نیم متصدی گارد نیابت سلطنت شد.
ضیاءالملک عضو لژ فراماسونری <ref name=":0"/> و دوست نزدیک و محرم اسرار [[حسن پیرنیا|مشیرالدوله پیرنیا]] بود. <ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی۱=مکی |نام۱=حسین |عنوان=تاریخ بیست ساله ایران - جلد اول |تاریخ=۱۳۶۱ |ناشر=ناشر |مکان=تهران |صفحه=۷۳}}</ref> خوش‌خدمتی‌هایی هم به مشیرالدوله نشان می‌داد. یک بار که [[حسن وثوق|وثوق‌الدوله]] هنگام دفاع از پیشینه خود و عقد [[قرارداد ۱۹۱۹]] در مجلس شورای، خودش را کسی خواند که مانند خیلی‌های دیگر در شرایط سخت، کنار نمی‌کشد و مسئولیت می‌پذیرد و بدنامی را به جان می‌خرد، ضیاءالملک در پاسخ او به تمجید از مشیرالدوله پرداخت و در حالی که نمایندگان همهمه و اعتراض می‌کردند و حرفهایش را خارج از دستور می‌دانستند، مشیرالدوله را به عنوان سیاسمتداری مهم و فداکار ستود که «در مواقع سخت، مسئولیت مملکت را قبول نموده» و گفت: ▼
== ورود به سیاست ==
▲ضیاءالملک عضو
{{نقل قول بزرگ}}
«بعداز این که آقای وثوق‌الدوله تشریف بردند، آقای مشیرالدوله مسئولیت امور مملکتی را قبول کردند و آن یک موقع فوق‌العاده خطرناکی بود که از طرف شمال یک تحریکات شدیدی درایران می‌شد [نهضت جنگل]. در آن زمان هم بنده در شهر تهران بودم. افکار شهر تهران فوق‌العاده انقلابی و بر له آن انقلابیون ایران [نهضت جنگل و نهضت خیابانی در آذربایجان] و بر علیه دولت آقای مشیرالدوله و شخص مشیرالدوله بود و آقایانی که درتهران بودند مخصوصا آقای مدرس مسبوقند که ایشان در آن موقع لغت متجاسر را از کتاب لغت بیرون آوردند و با کمال جدیت بر ضد افکار عمومی با انها جنگ را شروع کردند و در ضمن با کمال سیاست‌دانی، حل بعضی قضایا را به دست آقای [[علیقلی مسعود انصاری|مشاور‌الممالک]] کردند که خود آن سیاست، اسباب رنجش‌های فوق‌العاده در منابع سیاسی دیگر شده بود که اگر خاطر اقایان مسبوق باشد، [[لرد کرزن]] هم عصبانی شده بود و گفته بود سیاست ابلهانه مشیرالدوله کارها را خراب کرده». <ref name=":1">{{یادکرد وب |عنوان=مذاکرات جلسه دوازدهم دوره ششم مجلس شورای ملی ۳۱ شهریور ۱۳۰۵ |نشانی=https://mashruteh.org/wiki/index.php?title=%D9%85%D8%B0%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%84%DB%8C_%DB%B3%DB%B1_%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B1_%DB%B1%DB%B3%DB%B0%DB%B5_%D9%86%D8%B4%D8%B3%D8%AA_%DB%B1%DB%B2}}</ref>
{{پایان نقل قول بزرگ}}
ضیاءالملک در دوره پنجم مجلس شورای ملی به نمایندگی همدان انتخاب شد. نماینده دیگر همدان در آن دوره، سید عبدالوهاب رضوی از روحانیون شهر بود. مجلس پنجم در نهم آبان ۱۳۰۴ به انقراض سلطنت قاجار رأی داد و قدرت را به رضاشاه انتقال داد. در مجلس موسسان که در آذر آن سال برپا شد و با تغییراتی در قانون اساسی، سلطنت پهلوی را رسمیت بخشید، ضیاءالملک عضویت داشت.
در انتخابات دوره ششم که پس از به سلطنت رسیدن رضا شاه برگزار شد، میان ضیاءالملک و سید عبدالوهاب رضوی رقابت در گرفت. ضیاءالملک از پشتیبانی نظامیان برخوردار بود که قدرت بلامنازع شده بودند. او که به انتخاب شدن خودش اطمینان داشت، برای اینکه سید عبدالوهاب رضوی رأی نیاورد و نماینده دوم نشود، بخشی از آرای خود را نصیب [[حسن مخبر فرهمند]] نامزد دیگر انتخابات کرد که رئیس پست و تلگراف همدان بود. در نتیجه، او و مخبر فرهمند هر دو به نمایندگی همدان به مجلس رفتند و رضوی کرسی‌اش را از دست داد. <ref>{{یادکرد وب |عنوان=مذاکرات جلسه پنجم دوره ششم مجلس شورای ملی ۲۵ امرداد ۱۳۰۵ |نشانی=https://mashruteh.org/wiki/index.php?title=%D9%85%D8%B0%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%84%DB%8C_%DB%B2%DB%B5_%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%DB%B1%DB%B3%DB%B0%DB%B5_%D9%86%D8%B4%D8%B3%D8%AA_%DB%B5}}</ref>
پس از پایان دوره ششم، فرمند دیگر به مجلس نرفت تا اینکه در پی شهریور ۱۳۲۰ و سقوط رضاشاه و اشغال ایران، در نخستین انتخاباتی که برگزار شد (دوره چهاردهم) در سال ۱۳۲۲ بار دیگر به نمایندگی همدان به مجلس رفت.▼
== وزارت کشاورزی ==▼
حسنعلی فرمند در اسفند ۱۳۲۹ در کابینه [[حسین علاء]]، وزیر کشاورزی شد و همین سمت را در کابینه [[محمد مصدق]] که پس از علاء در اردیبهشت ۱۳۳۰ به نخست وزیری رسید به مدت چند ماه حفظ کرد.▼
== تجارت عتیقه و آثار باستانی ==
خط ۶۴:
«شهر تهران دو قسمت است، یک قسمت بازار و آن پایین شهر است که روی بازار هم پوشیده است که آفتاب نمی‌گیرد و معدن میکروب است، یک قسمت هم بالای شهر است که اتومبیلها آنجاها را ملوث می‌کنند. [تهران] بدبختانه آبش که محلول کثافت است، نانش هم که همیشه تلخ است و یک مواد عجیب غریبی دارد که برای معده فوق‌العاده بداست، فقط یک هوائی دارد که آن را هم اتومبیلها واتوبوسها خراب می‌کنند». <ref name=":2"/>
{{پایان نقل قول بزرگ}}
▲== وزارت کشاورزی ==
▲پس از پایان دوره ششم، فرمند دیگر به مجلس نرفت تا اینکه در پی شهریور ۱۳۲۰ و سقوط رضاشاه و اشغال ایران، در نخستین انتخاباتی که برگزار شد (دوره چهاردهم) در سال ۱۳۲۲ بار دیگر به نمایندگی همدان به مجلس رفت.
▲حسنعلی فرمند در اسفند ۱۳۲۹ در کابینه [[حسین علاء]]، وزیر کشاورزی شد و همین سمت را در کابینه [[محمد مصدق]] که پس از علاء در اردیبهشت ۱۳۳۰ به نخست وزیری رسید به مدت چند ماه حفظ کرد.
== آثار ==
کتاب صد صفحه‌ای همت (یا دوازده درس) اثر یوریتومو تاشی با ترجمه حسنعلی فرمند در دهه بیست خورشیدی در ایران به چاپ رسید.
سطر ۷۶ ⟵ ۸۱:
{{ویکی‌انبار-رده|حسنعلی فرمند}}
{{ترتیب‌پیش‌فرض:
[[رده:اهالی همدان]]
[[رده:زادگان ۱۲۶۹]]
| |||