ویکی‌پدیا

علی بن مهزیار اهوازی: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
با فرض حسن نیت ویرایش M.fhdd (بحث) خنثی‌سازی شد: لقب اضافه نکنید. (توینکل)
برچسب: خنثی‌سازی
ابرابزار
خط ۱:
{{Infobox scholar
'''علی‌ابن مهزیار اهوازی (دورقی / اهوازی)'''، ( سده سوم هـ. ق )، از فقها، محدثان و دانشمندان معروف شیعه.
| image =Ali mahziar.JPG
| image_size =
| alt =
| caption = حرم اهوازی در اهواز
| name = علی ابن مهزیار
| other_names =
| birth_date =
| birth_place = [[اهواز]]
| death_date = دورهٔ امام [[حسن عسکری)]]
| death_place = [[اهواز]]، [[ایران]]
| region = دانشمند [[شیعه]]
| school_tradition =
| main_interests =
| notable_ideas =
| major_works = [[کتاب المثالب]]، [[کتاب المزار]] و چندین اثر دیگر
| influences =
| influenced =
}}
وی'''علی‌ابن مهزیار اهوازی (دورقی / اهوازی)'''، (سده سوم هـ. ق)، از فقها، محدثان و دانشمندان معروف شیعه و از اصحاب [[علی بن موسی الرضا]]،<ref>رجال برقی، ص ۵۴.</ref>، [[محمد تقی|محمد بن علی التقی]] ، [[علی النقی|علی بن محمد النقی]]،<ref>رجال برقی، ص ۵۵ و ۵۸.</ref>، و [[حسن عسکری|حسن بن علی العسکری]] بوده و احکام دینی را نزد آن‌ها فراگرفته و در برخی از مناطق، به‌ویژه در [[اهواز]] به عنوان نماینده او بوده‌است.▼
 
شیخ طوسی در رجال او را از یاران علی بن موسی الرضا می داندمی‌داند و می گویدمی‌گوید: دانشمندی موثق و دارای اعتقادی درست بود<ref>رجال شیخ طوسی، ص ۳۸۱.</ref> و از یاران پیشوای نهم و دهم شیعیان نیز محسوب می‌شود.<ref>رجال شیخ، ص ۴۰۳ و ۴۱۷</ref>▼
▲وی از اصحاب [[علی بن موسی الرضا]]<ref>رجال برقی، ص ۵۴.</ref>، [[محمد تقی|محمد بن علی التقی]] ، [[علی النقی|علی بن محمد النقی]]<ref>رجال برقی، ص ۵۵ و ۵۸.</ref>، و [[حسن عسکری|حسن بن علی العسکری]] بوده و احکام دینی را نزد آن‌ها فراگرفته و در برخی از مناطق، به‌ویژه در اهواز به عنوان نماینده او بوده‌است.
 
و در «فهرست» می نویسدمی‌نویسد: «علی بن مهزیار اهوازی رحمت‌الله علیه دانشمندی جلیل القدر، دارای روایات فراوان و ثقه است. اوراست سی و سه کتاب، مانند کتب حسین بن سعید با زیادت کتاب حروف القرآن، کتاب الانبیاء، کتاب البشارات.▼
▲شیخ طوسی در رجال او را از یاران علی بن موسی الرضا می داند و می گوید: دانشمندی موثق و دارای اعتقادی درست بود<ref>رجال شیخ طوسی، ص ۳۸۱.</ref> و از یاران پیشوای نهم و دهم شیعیان نیز محسوب می‌شود.<ref>رجال شیخ، ص ۴۰۳ و ۴۱۷</ref>
 
علی علم فقه و شناخت احکام دینی را آموخت، و از [[علی بن موسی الرضا]] و [[محمد تقی|محمد بن علی التقی]] روایت کرده استکرده‌است و از اصحاب خاص محمد بن علی التقی بشمار می رفت،می‌رفت، و از جانب حضرت وکالت داشت. بدین گونه در نزد آن حضرت مقامی بس بزرگ یافت، و نیز از اصحاب [[علی النقی|علی بن محمد النقی]] هم بود، و در بعضی از نواحی وکیل [[علی النقی|علی بن محمد النقی]] بود.▼
▲و در «فهرست» می نویسد: «علی بن مهزیار اهوازی رحمت‌الله علیه دانشمندی جلیل القدر، دارای روایات فراوان و ثقه است. اوراست سی و سه کتاب، مانند کتب حسین بن سعید با زیادت کتاب حروف القرآن، کتاب الانبیاء، کتاب البشارات.
 
راجع به او توقیعاتی مشتمل بر خوبی هایخوبی‌های وی از جانب [[محمد تقی|محمد بن علی التقی]] و [[علی النقی|علی بن محمد النقی]] خطاب به شیعیان صادر شده استشده‌است. او در نقل روایاتش موثق بود. هیچ دانشمندی از وی نکوهش نکرده استنکرده‌است. اعتقادی درست داشت، و کتاب‌های مشهوری تصنیف نموده استنموده‌است.▼
▲علی علم فقه و شناخت احکام دینی را آموخت، و از [[علی بن موسی الرضا]] و [[محمد تقی|محمد بن علی التقی]] روایت کرده است و از اصحاب خاص محمد بن علی التقی بشمار می رفت، و از جانب حضرت وکالت داشت. بدین گونه در نزد آن حضرت مقامی بس بزرگ یافت، و نیز از اصحاب [[علی النقی|علی بن محمد النقی]] هم بود، و در بعضی از نواحی وکیل [[علی النقی|علی بن محمد النقی]] بود.
 
▲راجع به او توقیعاتی مشتمل بر خوبی های وی از جانب [[محمد تقی|محمد بن علی التقی]] و [[علی النقی|علی بن محمد النقی]] خطاب به شیعیان صادر شده است. او در نقل روایاتش موثق بود. هیچ دانشمندی از وی نکوهش نکرده است. اعتقادی درست داشت، و کتاب‌های مشهوری تصنیف نموده است.
 
براساس برخی روایات وی در زمان حسن بن علی العسکری درگذشته‌است. بنابر روایات تاریخی هنگامی که [[مأمون]] [[خلیفه عباسی]] دستور داد تا [[علی بن موسی الرضا]] به عنوان [[ولیعهد]] او از [[مدینه]] عازم [[خراسان]] شود [[علی بن موسی الرضا]] در مسیر حرکت خود در روز شانزدهم صفر سال ۲۰۱ هـ. ق وارد اهواز شد و چند روزی در این شهر توقف نمود. بعداً در محل اقامت امام مسجدی به نام مسجدالرضا بنا گردید که علی‌ابن مهزیار وصیت کرد پس از مرگ او را در مسجد مذکور دفن کنند. در قسمت غربی بقعه وی و پیوسته به مقبره سالنی وجود دارد که احتمالاً همان مسجدی است که به آن اشاره شد.
 
او از سوی [[علی بن موسی الرضا]] جانشین «عبدالله بن جندب»، وکیل امام [[جعفر صادق|جعفر بن محمد الصادق]] و امام [[موسی کاظم|موسی بن جعفر الکاظم]] شد و توقیعاتی از جانب امام [[محمد تقی|محمد بن علی التقی]] و امام [[علی نقی|علی بن محمد النقی]] به او رسید.<ref>{{cite book |page=102 |title=The Divine Guide in Early Shi'ism: The Sources of Esotericism in Islam |first=Mohammad Ali|last=Amir-Moezzi |others=Translated by David Streight |publisher=SUNY Press |year=1994 |isbn=9780791494790978-0-7914-9479-0}}</ref>
 
== دانش ==
مهزیار اهوازی از مفسران قرن سوم هجری است و بیش از سی کتاب و رساله در زمینه‌های مختلف معارف اسلامی دارد.<ref>فهرست، شیخ طوسی، ص ۸۸</ref> نام وی در اسناد حدود ۴۳۷ روایت آمده‌است.<ref>معجم رجال الحدیث، ج۱۲، ص۱۹۴</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.iqna.ir/fa/News/1388686|عنوان= آستان علی‌بن مهزیار اهوازی؛ از تخریب تا بازسازی|زبان = فارسی |ناشر = خبرگزاری قرآن |تاریخ بازبینی = ۷ مرداد ۱۳۹۴}}</ref>
[[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] از مناظره ابن مهزیار با [[علی بن اسباط]] که [[فطحیه|فطحی مذهب]] بوده، سخن به میان آورده استآورده‌است که سرانجام آن دو مسائل مورد بحث خود را پیش [[محمد تقی]] بردند که این امر، با بازگشت علی بن اسباط از عقیده باطل خود، خاتمه یافت.<ref>مهدی موعود، ترجمه بحار الأنوار،متن،صالأنوار، متن، ص:۹۴۷</ref><ref>حیات فکری و سیاسی ائمه، جعفریان،صجعفریان، ص:۴۹۲</ref>
 
== آثار ==
مهزیار اهوازی دو کتاب به نام‌های تفسیر<ref name="اعیان الشیعه، ص۲۲۶">اعیان الشیعه، ص۲۲۶</ref> و حروف القرآن<ref name="اعیان الشیعه، ص۲۲۶"/> با موضوع قرآن داشته‌است.
 
وی در تاریخ نیز کتاب‌هایی دربارهٔ زندگینامۀزندگینامهٔ [[پیامبران]] تألیف کرده‌است.<ref>الذریعة، آغا بزرگ الطهرانی،ج۲،صالطهرانی، ج۲، ص:۳۵۶</ref> [[سید بن طاووس]] از [[کتاب ملاحم]] وی نیز یاد می‌کند.<ref>التشریف بالمنن، ابن طاوس،صطاوس، ص:۳۰</ref>
 
بیشتر کتاب‌های علی بن مهزیار اهوازی فقهی است. وی مقالاتی در اشربه، بازرگانی و پیشه‌وری داشته<ref>مجالس المؤمنین، ص۱۸۱</ref> کتاب الوضوء، کتاب الصلاة، کتاب الزکاة، کتاب الصوم، کتاب الحج، کتاب الطلاق، کتاب الحدود، کتاب الدیات، کتاب التفسیر، کتاب الفضائل، کتاب العتق و التدبیر، کتاب التجارات و الاجارات، کتاب المکاسب<ref name="رجال نجاشی">رجال نجاشی</ref> به رشته تحریر در آوردهدرآورده بود.
 
[[کتاب المثالب]]، کتاب الدعاء، کتاب التجمل و المروة و [[کتاب المزار]] از دیگر آثار وی است.<ref name="رجال نجاشی"/>
 
== زندگی خانوادگی ==
پدر وی به نام مهزیار، مسیحی بود که اسلام آورد سپس در یکی از روستاهای اهواز سکنی گزید. علی بن مهزیار نیز همراه پدرش، در همان دوران نوجوانی به دین اسلام گروید.<ref>زرگلی،جزرگلی، ج ۵ ص ۱۷۸</ref>
نجاشی در رجال خود از وی این چنین یاد می‌کند: «ابوالحسن علی بن مهزیار اهوازی او از مردم دورق بود، و از موالی است. پدرش نصرانی بود و اسلام آورد.آورد؛ و گفته اندگفته‌اند که علی نیز در صغر سن نصرانی بود ولی بعد مسلمان شد، و خدا با شناخت اسلام و مذهب تشیع بر وی منت نهاد.
برخی معتقدند که وی اهل [[هندیجان]] است.<ref>جال نجاشی، ص۱۷۷؛ اختیار معرفةالرجال (فهرست طوسی)، ج۲، ص۸۲۵.</ref> در دوره‌های گذشته «هندیجان» از شهرهای دورق قدیم یا شادگان امروزی - محسوب می‌شد.
 
سطر ۴۸ ⟵ ۶۵:
 
== شاگردان ==
ابوالقاسم خوئی در کتاب رجالی خویش نام بیش از بیست نفر از شاگردان علی بن مهزیار اهوازی را ذکر کرده‌است. از آن جمله [[احمد بن محمد بن خالد برقی]]، ،ابراهیمابراهیم بن هاشم قمی هستند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/4180/4201/27007/علی-بن-مهزیار-اهوازی|عنوان= علی بن مهزیار اهوازی |زبان = فارسی |ناشر = پایگاه اطلاع رسانیاطلاع‌رسانی حوزه |تاریخ بازبینی = ۷ مرداد ۱۳۹۴}}</ref>
 
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
* سایه خورشیدخورشید، ،زندگینامهزندگینامه علی بن مهزیار اهوازی مسعود منفرد، قم، عصرجوان، ۲ تیر ۱۳۸۸
* [[علی دوانی]]، با تلخیص از کتاب مفاخر اسلام، جلد ۱، صفحهصفحهٔ ۱۰۷.
* آقابزرگ تهرانی، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، اسماعیلیان، قم.
* احمدی، رضا، «علی بن مهزیار اهوازی یا جاجرمی» مجلهٔ زائر (ویژه نامهٔ جواد الائمه)، شمارهٔ هشتم، آبان ماه ۱۳۷۷، مشهد، ص ۵۴
* زرگلی،خیرزرگلی، الدین،بیروت،خیر الدین، بیروت، چاپ سوم.
* سید بن طاووس(۶۶۴ق)، التشریف بالمنن فی التعریف بالفتن، صاحب الأمر، قم، ۱۴۱۶ ق، چاپ اوّل.
* شریعتی، علی، راهنمای خراسان، ۱۳۶۳، مشهد: انتشارات الفبا، چاپ دوم.
* شیخ طوسی، رجال الطوسی،افستالطوسی، قم،چاپافست قم، چاپ اول.
* باقر شریف قرشی، حیاة الإمام الرضا علیه‌السلام، ناشر سعید بن جبیر، قم، ۱۳۸۰ ش، چاپ دوم.
* باقر شریف قرشی، تحلیلی از زندگانی امام هادی علیه‌السلام، مترجم محمدرضا عطایی، آستان قدس رضوی، مکان مشهد، ۱۳۷۱ش.
* مجلسی، بحار، اسلامیه، تهران، ۱۳۶۳ش.
* مجلسی، مهدی موعود ترجمه جلد۱۵بحار، مترجم علی دوانی، اسلامیه، تهران، ۱۳۷۸ش.
* مخلصی، محمد علی، «توضیحی بر مقالهٔ مسجد جامع جاجرم» مجلهٔ اثر، شماره ۱۸ و ۱۳۶۹،۱۹،۱۳۶۹٬۱۹، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
* یاقوت حموی (م۶۲۶)، معجم البلدان، بیروت،داربیروت، دار صادر، ط الثانیة، ۱۹۹۵.
{{شاگردان برجسته امامان شیعه}}{{علی بن موسی الرضا}}
 
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/علی_بن_مهزیار_اهوازی»