تالش (شهر): تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
برچسب: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر |
|||
خط ۶۱:
[[پرونده:کاخ سردار امجد تالش.jpg|بندانگشتی|کاخ سردار امجد]]
در مرکز شهر فعلی کاخی بنام اطاقسرا یا سردار امجد با هشت در بزرگ وجود داشته و از آنجائیکه در [[زبان تالشی]] در را «بًر» می‌گویند، منطقه را هشتبر نام نهادند که به مرور زمان و بر اثر تکرار به هشتپر معروف شد و تغییر نام پیدا کرد و در سال‌های اخیر این نام نیز عوض شد و آن را «تالش» نامیدند ولی مردمان بومی و منطقه همچنان این شهر را هشتپر می نامند.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.gilanmiras.ir/talesh.htm |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۲۹ اکتبر ۲۰۱۷ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080919095338/http://www.gilanmiras.ir/talesh.htm |archivedate=۱۹ سپتامبر ۲۰۰۸ |dead-url=yes }}</ref> بخاطر بازار کرگانرود که در گذشته نام منطقه و نام بندری در نزدیکی شهر هشتپر بوده اکثر خاندان بزرگ در تالش پسوندهای کرگانرودی دارند.
== نام تالش ==
در اسناد و منابع پیش از اسلام کلمۀ تالش دیده نشده است. برخی از پژوهشگران، تالش را با قوم «کادوس» که از آن بارها در منابع یونان و روم باستان یاد شده است، یکی می‌دانند.<ref>{{پک|حسن پیرنیا|۱۳۶۶|ک=ایران باستان|ص=۱۱۲۹}}</ref> <ref>{{پک|عنایت الله رضا|۱۳۶۰|ک=آذربایجان و اران ج۱|ص=۱۶}}</ref>
در منابع سده‌های نخست هجری از این قوم با نام «طیلسان» یاد کرده‌اند. یاقوت ذیل مادۀ طیلسان، به نقل از اصمعی می‌گوید که طیلسان با تالشان یکی است.<ref>{{پک|یاقوت بن عبدالله حموی|۱۳۹۱|ک=معجم الادبا ج۳|ص=۵۷۱}}</ref>
واژۀ طیلسان ظاهراً از اواسط سدۀ ۷ق متروک، و به جای آن کلمۀ «تالش» تدریجاً وارد منابع تاریخی و جغرافیایی ایران شد. نام طیلسان معرب واژه تالشان (طالشان)می باشد.<ref>{{پک|عبدالله حافظ ابرو|۱۳۱۷|ک=ذیل جامع التواریخ رشیدی به کوشش خانبابا بیانی|ص=۷۳}}</ref>
سرزمین بَبَر در اواخر دوره ساسانی و اوایل دوره اسلامی ، میان گیلان و تالش از یک سو و تالش و دیلم از سوی دیگر قرار داشت. نیز آن را نزدیک دیلم، گیلان، تالش و مغان آورده اند. سرزمین بَبَر محدوده ی خلخال و منطقه مرزی تالش و گیلان را شامل می شود.<ref>{{پک|احمد بلاذری|۱۳۶۴|ک=فتوح البلدان ج ۲ ترجمه آذرتاش آذرنوش |ص=۳۱۴}}</ref>
<ref>{{پک|تئودور نولدکه|۱۳۵۸|ک= تاریخ ایرانیان و عربها در زمان ساسانیان ج۱ ترجمه عباس زریاب|ص=۷۳۳}}</ref>
برخی واژه «تالش» را برگرفته از طَیلَسان به معنی روپوش بلند پشمی می‌دانند و بر این باورند که مردم تالش را به دلیل جامه شان این چنین نامیده اند. طَیلَسان معرَّب تالسان ، نوعی از ردا كه مردم بر دوش اندازند.
به نظر میرسد واژه «تالش» كه تالشان آن را تِوِلِـش یا تِـوِلیش تلفظ میكنند ، از واژه ی « تول » و « تِـوِل » به معنی «گِـل» گرفته شده. مارسل بازن فرانسوی می‌گوید : «واژه تالش كه خود آن را تالیش یا تِـوِلِش تلفظ میكنند، هم برای نامیدن دامنه خاوری رشته كوه و هم مردمانی به همین نام به كار میرود».
واژه تُول tūl و تِوِل tevel در زبان تالشی به معنی گِل می باشد و در زبان مازندرانی واژه تیل til به معنای گِل می باشد و در زبان گیلکی واژه گیل gil به معنای گِل می باشد. واژه طیلسان معرب واژه تالشان و تولشان می باشد.
دکتر محمد معین با ارجاع به كسروی مینویسد : « تالش به قول برخی مبدَّل و محرَّف «كادوس» است و آن قومی بود كه در زمان باستان بس انبوه بودند و در كوهستان شمال غربی ایران جایگاه داشتند و چون بارها به گردنكشی برخاستند و با پادشاهان هخامنشی از در نافرمانی درآمدند از اینجا نام ایشان در تاریخ آمده و امروز مترجمان «كادوش» را كه تلفظ صحیح آن است، «كادوس» نویسند. جایگاهی كه برای « كادوشان» در تاریخ یاد كرده‌اند امروز منطبق با جایگاه تالشان می‌باشد. »
دکتر سیداحمد كسروی بر این باور است كه بی گمان تالشان امروزی فرزندان و بازماندگان همان كادوسان می‌باشند و واژه «تالش» از «كادوس» است . او می‌گوید: « نخست باید دانست كه رویه درست و ایرانی نام كادوس، كادوش یا كادِش می‌بوده كه گادوش یا گادش نیز می‌گفته‌اند. چرا که می‌دانیم كه یونانیان همچون تازیان واژه‌هایی را كه می‌گرفتند ، دیگر می‌گردانیده‌اند و از جمله «ش» ها را در آخر نامها «س» می‌كردند همچون کاسی که اصل ان کاشی است.
== مردم ==
| |||