شکست (امواج): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
InternetArchiveBot (بحث | مشارکت‌ها)
نجات ۲ منبع و علامت‌زدن ۰ به‌عنوان مرده.) #IABot (v2.0
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲:
'''شکست نور''' یک پدیده [[نورشناسی]] است که در آن [[نور]] رسیده از یک منبع نورانی (مانند لامپ، خورشید و ستارگان) به خاطر تغییر سرعت در دو محیط با [[ضریب شکست]] متفاوت تغییر مسیر می‌دهد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=هیجان با نور و لیزر - شکست نور (اپتیک هندسی)|نشانی=https://www.sbu.ac.ir/Laserestan/SitePages/شکست%20نور%20(اپتیک%20هندسی).aspx|وبگاه=www.sbu.ac.ir|بازبینی=2019-04-12|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160402030947/http://sbu.ac.ir/Laserestan/SitePages/%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D8%AA%20%D9%86%D9%88%D8%B1%20(%D8%A7%D9%BE%D8%AA%DB%8C%DA%A9%20%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C).aspx|archivedate=۲ آوریل ۲۰۱۶|dead-url=yes}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=شکست نور|نشانی=http://article.tebyan.net/269968/شکست-نور|وبگاه=موسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان|بازبینی=2019-04-12|کد زبان=fa|نام=|نام خانوادگی=|نویسنده=|تاریخ=}}</ref> هنگامی که شخص به این نور نگاه می‌کند گویی که نور دچار شکست شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=علت شکست نور|نشانی=http://article.tebyan.net/174354/علت-شکست-نور|وبگاه=موسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان|بازبینی=2019-04-12|کد زبان=Persian|نام=|نام خانوادگی=|نویسنده=|تاریخ=}}</ref> شکست نور تابع [[قانون اسنل]] است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=شکست نور|نشانی=https://phet.colorado.edu/en/simulation/bending-light|وبگاه=PhET (شبیه‌سازی‌های تعاملی علوم (فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی و زمین‌شناسی) و ریاضیات)|بازبینی=2019-04-12|کد زبان=fa|نویسنده=University of Colorado|تاریخ=}}</ref>
 
[[سرعت نور]] در محیط‌های شفاف مختلف یکسان نیست، بطوریکه بیشترین سرعت آن در [[خلأ]] (یا تقریباً هوا) بوده و برابر ۲۹۹٬۷۹۲٬۴۵۸ [[متر بر ثانیه]] (نزدیک ۳۰۰٫۰۰۰ کیلومتر بر ثانیه) است. در محیط‌های دیگر مثل [[آب]] و [[شیشه]] و غیره سرعت نور کمتر از این مقدار است؛ لذا هنگامی که محیط حرکت نور از نظر غلظت تغییر می‌کند سرعت آن نیز تغییر و با افزایش غلظت سرعت کاهش پیدا می‌کند و برعکس. به این ترتیب علت شکست نور تغییر سرعت آن هنگام وارد شدن به محیط شفاف دوم است. با ورود نور از محیط رقیق به غلیظ (هوا به آب)، با فرض کردن این‌که یک خط عمود بر روی مرز آب و هوا که یک طرف آن در آب و طرف دیگر در هوا هستهست، نور به خط عمود نزدیکتر می‌شود و برعکس از محیط غلیظ به رقیق باشد (شیشه به هوا) از خط عمود دور تر می‌شود؛ و اگر نور مستقیم بتابد شکستی رخ نمی‌دهد.<ref name=":0">{{یادکرد وب|عنوان=هیجان با نور و لیزر - آیا نور خمیده هم می‌شود؟ (بررسی شکست نور و تغییر مسیر آن در مایع با غلظت متغیر)|نشانی=https://www.sbu.ac.ir/Laserestan/SitePages/آیا%20نور%20خمیده%20هم%20می%20شود؟%20(بررسی%20شکست%20نور%20و%20تغییر%20مسیر%20آن%20در%20مایع%20با%20غلظت%20متغیر).aspx|وبگاه=www.sbu.ac.ir|بازبینی=2019-04-12|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190323032806/http://www.sbu.ac.ir/Laserestan/SitePages/%D8%A2%DB%8C%D8%A7%20%D9%86%D9%88%D8%B1%20%D8%AE%D9%85%DB%8C%D8%AF%D9%87%20%D9%87%D9%85%20%D9%85%DB%8C%20%D8%B4%D9%88%D8%AF%D8%9F%20(%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C%20%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D8%AA%20%D9%86%D9%88%D8%B1%20%D9%88%20%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%20%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1%20%D8%A2%D9%86%20%D8%AF%D8%B1%20%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B9%20%D8%A8%D8%A7%20%D8%BA%D9%84%D8%B8%D8%AA%20%D9%85%D8%AA%D8%BA%DB%8C%D8%B1).aspx|archivedate=۲۳ مارس ۲۰۱۹|dead-url=yes}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://elearning.roshd.ir/ph1/books/lessons.asp?SectionID=50|وبگاه=elearning.roshd.ir|بازبینی=2019-04-12|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=|عنوان=شکست نور}}</ref>
[[پرونده:Pen in water.jpg|پیوند=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Pen_in_water.jpg|بندانگشتی|بخشی از قلم که در آب فرورفته به دلیل شکست نور در سطح آب به نظر خمیده می‌آید.]]
 
== کاربردها ==
[[پرونده:Refraction animation.gif|پیوند=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Refraction_animation.gif|بندانگشتی|هرگاه موجی به محیطی رقیقتر وارد می‌شود [[جبهه موج]] فشرده می‌شود. اگر موج تغییر جهت دهد جبهه موج در یک مسیر پیوسته می‌ماند.]]
با استفاده از پدیده شکست نور می‌توان [[نور خورشید (نور سفید)|نور سفید]] یا نورهای مخلوط از چندین [[طول موج]] را به امواج تشکیل دهنده آن تجزیه نمود. اساس این پدیده متفاوت بودن سرعت نور در محیط‌های شفاف بر حسب طول موج نور است، به این ترتیب که هرچه طول موج بیشتر باشد سرعت نور در آن محیط نیز بیشتر خواهد بود؛بود<ref name=":0" />؛ بنابراین نورهای مختلف با طول موج‌های مختلف مسیرهای متفاوتی را طی کرده و دچار شکست‌های متفاوتی می‌شوند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=شکست نور|نشانی=http://danesh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=شکست+نور&SSOReturnPage=Check&Rand=0|وبگاه=danesh.roshd.ir|بازبینی=2019-04-12|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=}}</ref> نتیجه این عمل جدا شدن امواج با طول موج‌های متفاوت از یکدیگر خواهد بود. این پدیده را می‌توان به‌طور طبیعی در [[رنگین‌کمان|رنگین کمان]] مشاهده کرد. قطرات آب باران [[نور خورشید]] را به طول موج‌های مختلف تجزیه می‌کنند و رنگین کمان در آسمان مشاهده می‌شود.
با استفاده از پدیده شکست نور می‌توان [[نور خورشید (نور سفید)|نور سفید]] یا نورهای مخلوط از چندین [[طول موج]] را به امواج تشکیل دهنده آن تجزیه نمود.
 
اساس این پدیده متفاوت بودن سرعت نور در محیط‌های شفاف بر حسب طول موج نور است، به این ترتیب که هرچه طول موج بیشتر باشد سرعت نور در آن محیط نیز بیشتر خواهد بود؛ بنابراین نورهای مختلف با طول موج‌های مختلف مسیرهای متفاوتی را طی کرده و دچار شکست‌های متفاوتی می‌شوند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=شکست نور|نشانی=http://danesh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=شکست+نور&SSOReturnPage=Check&Rand=0|وبگاه=danesh.roshd.ir|بازبینی=2019-04-12|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=}}</ref> نتیجه این عمل جدا شدن امواج با طول موج‌های متفاوت از یکدیگر خواهد بود.
 
با استفاده از پدیدهٔ شکست نور می‌توان نور سفید یا نورهای مخلوط از چندین طول موج را به امواج تشکیل دهنده آن تجزیه نمود. اساس این پدیده متفاوت بودن سرعت نور در محیط‌های شفاف بر حسب طول موج نور است، به این ترتیب که هرچه طول موج بیشتر باشد سرعت نور در آن محیط نیز بیشتر خواهد بود.<ref name=":0" />
 
بنابراین نورهای مختلف با طول موج‌های مختلف مسیرهای متفاوتی را طی کرده و دچار شکست‌های متفاوتی می‌شوند. نتیجهٔ این عمل جدا شدن امواج با طول موج‌های متفاوت از یکدیگر خواهد بود. این پدیده را می‌توان به‌طور طبیعی در [[رنگین‌کمان|رنگین کمان]] مشاهده کرد. قطرات آب باران [[نور خورشید]] را به طول موج‌های مختلف تجزیه می‌کنند و رنگین کمان در آسمان مشاهده می‌شود.
 
== فرمول‌های شکست نور ==
سطر ۲۹ ⟵ ۲۳:
حاصل ضرب طول موج نور در ضریب شکست محیط مقداری ثابت است:
 
مقدار ثابت <math>landaLambda*n=</math>
 
== گالری ==