تاریخ پیدایش شهر بوکان و هسته اولیه آن هنوز به‌درستی مشخص نیست و تحقیقات زیادی در مورد آن صورت نگرفته‌است. براساس کتاب «تاریخ فرهنگ و ادب مکریان» نوشتهٔ [[ابراهیم افخمی]]، بوکان را ابتدا [[شهر کهنه]] خوانده‌اند و آن شهر در جنوب غربی فعلی شهر بوکان واقع شده بود که در اثر زلزله ویران شده‌است. بعدها در آن محل که [[نی‌زار]] و چشمه سار بوده، بوکان را بنا کرده‌اند.<ref>{{پک|ابراهیم افخمی|۱۳۶۴|ک=تاریخ و فرهنگ ادب مکریان|ص=۱۸}}</ref> بوکان و حومه آن، منطقه‌ای مورد اختلاف میان اُمرای مکری و [[ایل‌های کرد ایران|ایل‌های کرد]] بوده‌است.<ref group="یادداشت">در کتاب ایل فراموش شده (خلکی نامه) نوشته محمد بهرام بیگی، بارها به درگیری اُمرا و قدرتمندان مکری ساوجبلاغ با مالکین و ایل‌های مستقر در بوکان اشاره شده‌است بخصوصبه‌خصوص اختلافات عزیزخان مکری با رئیس قبایلی که اصرار برماندن در بوکان را داشته‌اند.</ref> بوکان از اواسط [[سدهٔ ۱۹ میلادی|سده ۱۹ (میلادی)]] مورد توجه و کانون ایل‌های مکری و امرای آن‌ها بوده‌است. در نقشه‌های قدیمی راهنمای مسیر و شهرهای مهم ایران به زبان [[انگلیسی]] در سال ۱۹۲۲ میلادی نام این شهر به صورت Bukan قید شده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://commons.wikimedia.org/wiki/پرونده:Persia(IRAN)1922_Azerbijan.jpg |عنوان=Persia. The Edinburgh Geographical Institute, John Bartholomew & Co. "The Times" atlas. (London: The Times, 1922) | ناشر = |تاریخ =۱۹۲۲ لندن |تاریخ بازبینی=۱۷ مارس ۲۰۱۸}}</ref>
=== پیش از اسلام ===
خط ۴۱۵:
; بازی‌های محلی
در کنار آداب و رسوم کُردها و بخصوصبه‌خصوص منطقهٔ بوکان [[سرگرمی]] و بازی‌های گوناگونی وجود دارد که به بازی دامه (یک نوع [[شطرنج]] ابداعی اما کاملاً متفاوت با بازی فکری شطرنج کنونی؛ برگرفته از «دامیهٔ» [[زبان فرانسوی|فرانسوی]]: damier)، بازی جورابن (جوراب‌بازی)، بازی [[عروس باران|بوکه بارانه]]، میشین ([[تیله بازی|تیله‌بازی]]) و بازی خوزین (چوگان‌بازی) اشاره کرد. جورابن یا در اصطلاح [[فارسی]] جوراب‌بازی، نوعی بازی گروهی است که در آن، ۱۰ عدد [[جوراب]] مردانهٔ بزرگ از جنس پشم را به‌صورت دهانه‌باز در دو ردیف پنج‌تایی می‌چینند و یک تیله به نام «مازو» را در کنار آن‌ها می‌گذارند و بازیکنان در دو گروه، طرفین جوراب‌ها می‌نشینند. این بازی هم‌اکنون رایج‌ترین بازی و سرگرمی جوانان و نوجوانان کُرد است که به‌طور عمده در شب‌های طولانی و سرد [[زمستان]] یا در ماه [[رمضان]] اجرا می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.aftabedel.com/index.php/component/content/article/263-یادداشت/1867-کردستان-مهد-بازی-های-بومی-و-سنتی= |عنوان=کردستان مهد بازی‌های بومی و سنتی| ناشر =آفتاب دل |تاریخ =۵ دی ۱۳۹۲|تاریخ بازبینی= ۷ بهمن ۱۳۹۳| پیوند بایگانی =http://web.archive.org/web/20150916130223/http://aftabedel.com/index.php/component/content/article/263-یادداشت/1867-کردستان-مهد-بازی-های-بومی-و-سنتی= | تاریخ بایگانی =۲۴ شهریور ۱۳۹۴}}</ref> هرساله مسابقات بزرگ جورابین (جورابن) با شرکت تیم‌های از سایر شهرستان‌های [[مناطق کردنشین ایران]] در شهر بوکان برگزار می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.kurdpress.com/Fa/NSite/FullStory/News/?Id=22513%23Title=بوکان%20قهرمان%20مسابقات%20جورابین%20شد |عنوان=بوکان قهرمان مسابقات جورابین شد | ناشر =کردپرس |تاریخ =۲۹ بهمن ۱۳۹۰ |تاریخ بازبینی= ۷ بهمن ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی =http://web.archive.org/web/20150216145203/http://www.kurdpress.com/Fa/NSite/FullStory/News/?Id=22513 | تاریخ بایگانی =۲۴ شهریور ۱۳۹۴}}</ref>
