خاقانات ترک غربی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''خاقانات غربی ترک''' یا '''خاقان‌نشین غربی''' خاقاناتی بودند در [[آسیای میانه]] که در اثر منشعب شدنمنشعب‌شدن [[خاقانات گوک‌ترک]]، در قرنسدۀ هفتم میلادی به وجود آمدند. تأسیس این خاقانات در سال [[۶۰۰ (میلادی)|۶۰۰ میلادی]] و انقراض آن در سال [[۶۵۹ (میلادی)|۶۵۹ میلادی]] بود.

در سدهٔ پنجم میلادی، پانصد خانواده از [[خاندان آشینا]]<ref>Peter B. Golden, ''An Introduction to the History of the Turkic Peoples'', O. Harrassowitz, 1992, p. 121-122</ref>، در شمال [[چین]] با هم متحد شدند. در آغاز زبان [[مغولی]] را به عنوان زبان مشترک خویش برگزیدند ولی تا اواسط سدهٔ ششم میلادی، افراد قبایل آشینا به زبان [[ترکی]] سخن می‌گفتند. چینیان اتباع خانهایخان‌های «آشینا» را «تو-کیو» (tu-kiu) می‌گفتند. با توجه به اینکه چینیان در زبان خود مخرج «ر» ندارند، این نام بعدها از سوی یک دانشمند فرانسوی پلیو به صورت تورکیوت (tur-kiut) خوانده شد که در واقع تلفظ درست‌تر واژهواژۀ تو-کیو است که با مخرج «ر» همراه شده‌است. این قبایل طی اتفاقاتی به جنوب [[رشته‌کوه آلتای]] پناه بردند و در آنجا سکنی گزیدند.

این قبایل چنان در طولدرازای زمان با هم جوش خوردند که صد سال بعد به سال ۵۶۴ میلادی، مجموعهٔ واحدی را تشکیل دادند. ترکان در مدتی کوتاه سرزمین وسیعی را به تصرف درآوردند و تا مرزهای [[ایران]] پیش تاختند.<ref>رضا، عنایت الله. ایران و ترکان در روزگار ساسانیان. ص ۳۱-۲۹</ref>

به سبب اختلافاتی که بینمیان خاقانات ترک به وجود آمد در جنگی که از سال ۶۰۰ تا ۶۰۳ میلادی بطولبه‌طول انجامید، خاقانات ترک به دو خاقانات غربی و شرقی بخش شدند.

اندکی بعد رقابت و دشمنی میان دو خاقانات شرقی و غربی پدید آمد. امپراتوری چین که [[خاقانات ترک شرقی]] را دشمنی خطرناک می‌شمرد، راه اتحاد با خاقانات ترک غربی را در پیش گرفت. همچنین خاقانات ترک غربی روابط دوستانه‌ای با امپراتوری [[بیزانس]] داشت و دشمن [[ساسانیان]] بشماربه‌شمار می‌آمد.<ref>ایران و ترکان در روزگار ساسانیان. ص ۴</ref>