خاقانات ترک غربی: تفاوت میان نسخه‌ها

در ابتدا سیاست ترک‌هایی که [[آسیای میانه]] را اشغال کرده بودند از سیاست [[هیتالیان]] تفاوت قابل ملاحظه‌ای نداشت یعنی آنان به حاکمان محلی باج و مالیات می‌بستند. خاندان سلطنتی پیشین و قواعد و موازینی که در ایامروزگار گذشته، هنوز در محلات متداول بود، تغییر نپذیرفت ولی تدریجاً وضعیت تغییر کرد و ترک‌ها در آسیای میانهآسیای‌میانه نظام ادارهٔ امور را فرا گرفتند. اعیان و اشراف ترک در حرص و طمع افتادند و والی ناحیهٔ [[چاچ]] ([[تاشکند]] کنونی) را کشته، به جای او «داله» نام ترک را نشاندند.

گرفتاری‌های [[خسرو پرویز]] شاه ساسانی و پیکارهای او در غرب و مقاومت شدید دولت [[روم شرقی]] سبب شده بود که وی نتواند چنان‌کهچنانکه باید به اقدام‌های لازم در امور مرزهای شرقی دست زند. بدین روال طی سال‌های ۶۲۰ تا ۶۳۰ میلادی، مرزهای شرقی ایران بی‌دفاع ماند.<ref>ایران و ترکان در روزگار ساسانیان، ص ۱۴۲</ref> آنچه در مآخذ آورده‌اند که تونشخو فارس را اشغال کرد به همین معنی می‌باشد. سپس تونشخو جنوب [[افغانستان]] را تسخیر کرد و به همین ترتیب تمام شمال و غرب [[پاکستان]] معاصر به تصرف ترک‌ها درآمد یا حداقل به ترک‌ها مطیع گردید. تونشخو در سال [[۶۳۰ (میلادی)|۶۳۰ میلادی]] وفات یافت. بعدپس از مرگ او وضعیت خاقانی غربی ترک بی‌ثبات شد و جنگ و جدال، آشوب و فتنه بینمیان اشراف بر سر نواحی زراعتزراعت‌پرور پرور آسیای میانهآسیای‌میانه فلاکت بسیاری آورد و تاراج و غارت و تاخت و تاز ابعاد گستردهگسترده‌ای پیدا کرد،کرد؛ مثلاً والی [[فرغانه]] کشته شد و در شمال [[فرغانه]] والیان ترک به سر کار آمدند. به سبب اوضاع داخلی و خارجی سیاسی، خاقانات غربی ترک به‌طور کامل منقرض گردیدند.<ref name="تاجیکان، ص ۳۴۲"/>

در سال [[۶۵۹ (میلادی)|۶۵۹ میلادی]]، خاقانات غربی، توسط امپراتور چین از بینمیان رفته و دیگر هرگز سر برنیفراشت<ref>ایران و ترکان در روزگار ساسانیان. ص ۲۰۳</ref>