سده ۶ (پیش از میلاد): تفاوت میان نسخه‌ها

* آغاز [[فلسفه یونانی]]؛فلسفه یونانی در [[سده ۵ (پیش از میلاد)]] شکوفاشد.

* [[فرهنگ هالشتات]] پایانی در مرکز و خاور [[اروپا]]؛[[عصر برنز]] پایانی در اروپای شمالی

* [[فلسفه چینی]] کیش [[چین|چینیان]] شد. [[کنفوسیوس‌گرایی]]،[[دائوئیسم]]،[[قانون‌پرستی]](لگالیسم) و [[موئیسم]] در [[دوره بهار و پاییز]] چین شکوفاشدند.

* پیدایش [[زرتشتی‌گری]] و فلسفه [[دوگرایی]] در [[ایران]]. به بند کشیدن [[یهود|یهودیان]] در [[بابل]].

* در [[هندوستان]] [[بودا]] و [[مهاویرا]] [[بودایی‌گری]] و [[جینیسم]] را پایه‌ریزی کردند و [[هندوئیسم]] و سامانه کاستی را به چالش‌کشیدند.

* خمودگی تمدن [[اولمک]] در [[قاره آمریکا]].

* میانه سده؛پی‌ریزی [[نیایشگاه زئوس المپی]] در [[آتن]].

* [[۵۹۸ (پیش از میلاد)]]؛[[یهویاقیم]] پادشاه [[یهودا]] شد.

* [[۱۶ مارس]][[۵۹۷ (پیش از میلاد)]]؛[[بابل|بابلیان]] [[اورشلیم]] را گرفتند و به جای یهویاقین [[صدقیا]] را به فرمانروایی آن سامان گماردند.

* [[۵۹۵ (پیش از میلاد)]]؛[[پسام‌مه‌تیخوس دوم]] [[فرعون]] [[مصر باستان]] شد.

* [[۵۹۴ (پیش از میلاد)]]؛[[سولون]] سرپرست آتن شد و اصلاحات [[مردمسالاری|مردمسالارانه‌ای]] را در آنجا پایه‌ریخت.

* [[۵۸۹ (پیش از میلاد)]]؛[[آپریس]] فرعون مصر شد.

* [[۵۸۸ (پیش از میلاد)]]؛محاصره اورشلیم به دست [[نبوکدنصر دوم]].

* [[۵۸۷ (پیش از میلاد)|۵۸۷]]/[[۵۸۶ (پیش از میلاد)]]؛اورشلیم به دست بابلی‌ها افتاد،پادشاهی [[یهودا]] سرنگون‌شد،نیایشگاه اورشلیم ویران‌شد و بازمانده یهودیان به بابل رانده‌شدند.

* [[۲۸ مه]][[۵۸۵ (پیش از میلاد)]]؛رخداد [[خورشیدگرفتگی]]،این خورشیدگرفتگی را که پیشتر [[طالس]] پیشبینی‌کرده‌بود در هنگام [[جنگ خورشیدگرفتگی]] میان [[هوخشتره]] و [[آلیات دوم]] رخ‌داد و سبب‌ساز پایان جنگ میان [[ماد]] و [[لیدی]] شد.

* ۵۸۵/[[۵۸۴ (پیش از میلاد)]]؛[[ایشتوویگو]] جانشین [[هوخشتره]] پادشاه [[ماد]] شد.

* ۵۸۵؛[[جیان]] پادشاه چین شد.

* [[۵۸۲ (پیش از میلاد)]]؛بازی‌های پوتی در [[دلفی]].

* [[۵۸۰ (پیش از میلاد)]]؛[[کمبوجیه یکم]] جانشین [[کورش یکم]] پادشاه [[انشان]] و سردودمان [[هخامنشی]] شد.

* ۵۸۰؛پیدایش [[بازی‌های تنگه‌ای]] در [[کورنیت]].

* [[۵۷۹ (پیش از میلاد)]]؛[[سرویوس تولیوس]] پادشاه [[روم]] شد.

* [[۵۷۲ (پیش از میلاد)]]؛مرگ [[جیان]] پادشاه چین.

* [[۵۷۱ (پیش از میلاد)]]؛[[لینگ]] پادشاه چین شد.

* [[۵۷۰ (پیش از میلاد)]]؛[[آماسیس دوم]] فرعون مصر شد.

* [[۵۶۸ (پیش از میلاد)]]؛[[آمتالقا]] پادشاه [[کوش]] شد.

* [[۵۶۲ (پیش از میلاد)]]؛[[آمل‌مردوک]] پادشاه [[بابل]] شد.

* [[۵۶۰ (پیش از میلاد)]]؛[[نریگلیسر]] پادشاه بابل شد.

* ۵۶۰/[[۵۶۱ (پیش از میلاد)]]؛[[کرزوس]] پادشاه [[لودیه]] شد.

* ۵۶۰؛[[پیزیستراتوس]] [[آکروپولیس]] را به چنگ آورد،وی در همان سال کنار گذاشته‌شد.

* [[دهه ۵۵۰ (پیش از میلاد)]]؛[[کارتاژ]] [[سیسیل]]،[[ساردین]] و [[کورسیکا]] را گشود.

* [[۵۵۹ (پیش از میلاد)]]؛[[کمبوجیه یکم]] مرد و [[کورش بزرگ]] جانشینش شد.

* [[۵۵۸ (پیش از میلاد)]]؛[[هگسیاس]] از سرپرستی [[آتن]] کنارگذاشته‌شد.

* ۵۵۸؛در [[چین]] [[ایالت جین]] بر [[ایالت چین]] چیره‌شد.

* [[۵۵۶ (پیش از میلاد)]]؛تبعید پیریستراتوس از آتن.

* ۵۵۶؛[[لاباشی‌مردوک]] پادشاه بابل شد.

* ۵۵۶/[[۵۵۵ (پیش از میلاد)]]؛[[نبونید]] پادشاه بابل شد.

* [[۵۵۰ (پیش از میلاد)]]؛[[تراکیه|تراکیه‌ای‌ها]] [[آبدرا]] را ویران کردند.

* ۵۵۰؛سرنگونی [[ایشتوویگو]] به دست [[کورش بزرگ]] و پایه ریزی شاهنشاهی ایران.

* [[۵۴۷ (پیش از میلاد)]]؛شکست [[کرزوس]] از [[کورش بزرگ]] در کنار [[رود هالیس]].

* [[۵۴۶ (پیش از میلاد)]]؛چیرگی کامل [[لودیه]] به دست کورش بزرگ و گزیدن [[پاسارگاد]] در جایگاه پایتخت ایران.

* [[۵۴۴ (پیش از ایران)]]؛پادشاهی [[جینگ]] در چین.

* [[۵۴۳ (پیش از میلاد)]]؛تازش [[ویجایا]] شاهزاده هندی به [[سیلان]].

* [[۵۴۰ (پیش از میلاد)]]؛پیدایش شهر یونانی‌نشین [[ولیا]] در جنوب [[ایتالیا]].

* ۵۴۰؛[[ایران]] شهر [[زانتوس]] در جنوب [[ترکیه]] کنونی را گشود.

* [[۵۳۹ (پیش از میلاد)]]؛چیرگی [[کورش بزرگ]] بر [[بابل]] با شکست [[نبونید]] پادشاه آن کشور.

* [[۵۳۸ (پیش از میلاد)]]؛بازگشت [[یهود]] از [[بابل]] به [[اسرائیل]].

* [[۵۳۴ (پیش از میلاد)]]؛[[لوسیوس تارکینیوس سوپربوس]] پادشاه [[روم]] شد.

* [[۵۳۰ (پیش از میلاد)]]؛[[کمبوجیه دوم]] جانشین [[کورش بزرگ]] شد.

* [[۵۲۸ (پیش از میلاد)]]؛پیدایش [[بودایی‌گری]] در [[هندوستان]] به دست [[گواتاما بودا]].

* [[۵۲۶ (پیش از میلاد)]]؛[[پسام‌مه‌تیخوس سوم]] فرعون مصر شد.

* [[۵۲۵ (پیش از میلاد)]]؛[[کمبوجیه دوم]] [[پسام‌مه‌تیخوس سوم]] را شکست داد و [[مصر باستان]] را گشود. اینگونه دودمان بیست‌وششم پادشاهی این کشور به پایان رسید.

* [[۵۲۲ (پیش از میلاد)]]؛در [[ایران]] [[گئوماتای مغ]] به نام [[بردیا]] جانشین [[کمبوجیه دوم]] شد.

* ۵۲۲؛[[بابل]] بر شاهنشاهی ایران شورید.

* [[۵۲۱ (پیش از میلاد)]]؛[[داریوش بزرگ]] شاه ایران شد.

* ۵۲۱؛سرکوبی شورش بابل.

* [[۵۲۰ (پیش از میلاد)]]؛[[دائو (پادشاه چین)|دائو]] پادشاه [[چین]] شد.

* ۵۲۰؛[[کلومنس یکم]] پادشاه [[اسپارت]] شد.

* [[۵۱۹ (پیش از میلاد)]]؛[[جینگ]] از [[دودمان ژو]] پادشاه چین شد.

* [[۱۲ مارس]][[۵۱۵ (پیش از میلاد)]]؛ساخت [[نیایشگاه اورشلیم]] به پایان رسید.

* [[۵۱۴ (پیش از میلاد)]]؛[[هلو (پادشاه چین)]] شهر [[سوشو]] را پایتخت کشور چین نمود.

* [[۵۱۳ (پیش از میلاد)]]؛[[داریوش بزرگ]] در جنگ با [[سکاها]] خاور [[تراکیه]] و [[داکیه]] را رام خود ساخت.

* [[۵۱۰ (پیش از میلاد)]]؛[[آتن|آتنی‌ها]] با یاری [[اسپارت]]،[[هیپیاس]] فرمانروای خودکامه خود را بیرون‌راندند.

* ۵۱۰؛پایان پادشاهی [[لوسیوس تارکینیوس سوپربوس]] بر [[روم]].

* ۵۱۰؛[[دماراتوس]] پادشاه [[اسپارت]] شد.

* [[۱۳ سپتامبر]][[۵۰۹ (پیش از میلاد)]]؛نیایشگاه [[ژوپیتر]] در [[روم]] وقف [[عید سپتامبر]] شد.

* [[۵۰۸ (پیش از میلاد)]]؛پیدایش دفتر [[پنتیفکس ماکسیموس]] در [[رم]].

* [[۵۰۷ (پیش از میلاد)]]؛[[کلیستن]] اصلاح‌طلب [[یونان|یونانی]] در [[آتن]] بر سر کار آمد.

* [[۵۰۶ (پیش از میلاد)]]؛[[جنگ بای‌جو]] در چین.

* [[۵۰۵ (پیش از میلاد)]]؛نخستین [[کنسول|کنسول‌های]] [[روم]] گزیده شدند.

* [[۴ دسامبر]][[۵۰۲ (پیش از میلاد)]]؛[[خورشیدگرفتگی]] در [[مصر باستان]].

* ۵۰۲؛شکست [[اتروسکن‌ها]] از [[لاتین‌ها]]ی همپیمان.

* ۵۰۲؛شورش [[ناگزوس]] بر [[ایران]] آتش شورش [[یونیه]] را روشن‌شاخت.

* [[۵۰۱ (پیش از میلاد)]]؛اصلاحات [[مردمسالاری|مردمسالارنه]] [[کلیستن]] در [[آتن]].

* ۵۰۱؛ایران به ناگزوس لشکرکشید.

* ۵۰۱؛در واکنش به تهدید [[سابین]]،[[روم]] به [[دیکتاتوری]] گرایید.

* ۵۰۱؛[[کنفوسیوس]] به فرمانداری [[چونگ‌تو]] گمارده‌شد.

* ۵۰۱؛[[کارتاژ]] بر [[کادیز]] چیره‌شد.

* [[۵۰۰ (پیش از میلاد)]]؛مردمان [[بانتو]] از باختر به جنوب غربی [[اوگاندا]] کوچیدند.

* ۵۰۰؛پناهندگان [[تئوس|تئوسی]] به [[آبدرا]] پناه‌بردند.

* ۵۰۰؛[[داریوش بزرگ]] [[زبان آرامی]] را زبان رسمی نیمه باختری شاهنشاهی ایران اعلام‌کرد.

* ۵۰۰؛پایان [[عصر برنز نوردیک]] و آغاز [[عصر آهن پیشارومی]].

* ۵۰۰؛پیدایش نخستین [[جمهوری]] در [[وایشالی]] [[هندوستان]].

* [[دهه ۵۰۰ (پیش از میلاد)]]؛آغاز پیدایی قبیله‌های [[گوتایی]] در میانه و جنوب [[آفریقا]].

* به قدرت رسیدن [[ایران|ایرانیان]] در جهان.

* چیرگی ایران بر بخش خاوری [[مدیترانه]].

* لشکرکشی‌های [[کورش بزرگ]] و [[داریوش یکم]] به [[فرارود]].

* چیرگی آرام [[کارتاژ]] بر بخش باختری [[مدیترانه]].

* نگارش [[تائو‌ته‌چینگ]].

* قاعده‌بندی سامانه اخلاقی [[کنفوسیوسی]] از سوی [[کنفوسیوس]]،آیین او در [[چین]] بسیار فراگیر شد.

* کوچ [[سینهالسه]] به [[سری‌لانکا]].

* پیدایش کتاب سروده‌های دینی.

* کوچ دسته‌هایی از [[یونان|یونانیان]] به [[آبخاز]].

* کوچ [[سلت‌ها]] به [[بریتانیا]] و [[ایرلند]] و جزیره‌های بریتانیا.

* فرهنگ [[نیاژرمنی]] [[فرهنگ یاستورف|یاستورف]].

* نیایشگاه B در [[سلینوس]] [[سیسیل]] ساخته‌شد.

* [[مهاویرا]] بنیادگذار [[جینیسم]].

* [[نبوکدنصر دوم]] پادشاه [[بابل]].

* [[آناکسیمنس ملطی]] فیلسوف [[یونان|یونانی]].

* [[فیثاغورث]] ریاضی‌دان یونانی.

* [[کورش یکم]].

* [[کورش بزرگ]].

* [[عزرا]] و [[نحمیا]] رهبران [[یهود]] در بازگشت از تبعیدشان از [[بابل]] به [[اورشلیم]].

* [[گواتاما بودا]].

* [[شهبانو مایا]] مادر گواتاما بودا.

* [[پیزیستراتوس]] خودکامه [[آتن|آتنی]].

* [[سولون]] یکی از هفت فرزانه یونان.

* [[ایتوکو]] امپراتور [[ژاپن]].

* [[استسیخوروس]] شاعر [[سیسیل|سیسیلی]].

* [[کنفوسیوس]].

* [[تالس]] ریاضی‌دان یونانی.

* [[داریوش بزرگ]].

* [[کرزوس]].

* [[آناکسیماندر]] فیلسوف یونانی.

* [[لینگ]] پادشاه [[چین]].

* [[آمونتاس یکم]] پادشاه [[مقدونیه]].

* [[نبونید]] واپسین شاه [[بابل]].

* [[هراکلیتوس]] فیلسوف یونانی.

* [[آشیلوس]] نویسنده یونانی.

* [[پسام‌مه‌تیخوس سوم]] واپسین [[فرعون]] مصر از دودمان بیست‌وششم.

* [[پینداروس]] شاعر یونانی.

* [[کمبوجیه دوم]].

* [[گئوماتای مغ]].

* [[بردیا]].

* [[خشایارشا]].

* [[اپیمنیدس]] پیشگوی [[کرت|کرتی]].

* [[سون تسی]] نویسنده کتاب [[هنر جنگیدن]].

* نخستین بررسی‌های [[باستانشناسی|باستانشناسانه]] از سوی [[نبونید]] پادشاه بابل در [[شبه‌جزیره عربستان]].

* نویسندگان ویکی‌پدیای انگلیسی،[http://en.wikipedia.org/wiki/6th_century_BC 6th century BC]. (نسخه ۷ مه ۲۰۰۷)