|
}}
{{مردم آذری}}
'''آذربایجان''' {{ترکی آذربایجانی|آذربایجان}} {{به پارسی میانه|آتورپاتَکان|ʾtwrpʾtkʾnآتورپاتَکان، آذَرباذَگان، آذَربایَگان}} {{به پارسییونانی باستان|آذَرباذَگان/ آذَربایَگانآتروپاتینی|Ατροπατήνη}} {{به ارمنی|آتْرپاتاکان|Ատրպատական}} {{به سریانی|اَذوربٰیْغان|ܐܕܘܪܒܝܓܐܢ}} نام ناحیه ای جغرافیایی و تاریخی در انتهای شمال‌غربی [[ایران]] است که آن را '''آذرباد'''، '''آذربادگان'''، '''آذرباذگان'''، '''آذربایگان'''، '''آذربیجان''' و '''اَذْرَبیجان''' نیز نامیده‌اند.<ref>Minorsky, V. ; Minorsky, V. "Ādharbaydjān (Azarbāydjān)." [[''دانشنامۀ اسلام''|Encyclopaedia of Islam]]. Edited by: P.Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2007. Brill Online. <http://www.encislam.brill.nl/subscriber/entry?entry=islam_COM-0016%7B%7Bپیوند{{پیوند مرده|date=نوامبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot}}{{پیوند مرده|date=ژوئن 2020 |bot=InternetArchiveBot }}{{پیوند مرده|date=ژوئن 2020 |bot=InternetArchiveBot }}{{پیوند مرده|date=ژوئن 2020 |bot=InternetArchiveBot }}{{پیوند مرده|date=مه 2020 |bot=InternetArchiveBot}}{{پیوند مرده|date=مه 2020 |bot=InternetArchiveBot}}{{پیوند مرده|date=مه ۲۰۲۰ |bot=InternetArchiveBot}}{{پیوند مرده|date=مه ۲۰۲۰ |bot=InternetArchiveBot}}{{پیوند مرده|date=آوریل ۲۰۲۰ |bot=InternetArchiveBot}}{{پیوند مرده|date=آوریل ۲۰۲۰ |bot=InternetArchiveBot}}<nowiki> مرده|date=سپتامبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot}}
“ called in Middle Persian Āturpātākān, older new-Persian Ād̲h̲arbād̲h̲agān, Ād̲h̲arbāyagān, at present Āzarbāyd̲j̲ān, Greek ᾿Ατροπατήνη, Byzantine Greek ᾿Αδραβιγάνων, Armenian Atrapatakan, Syriac Ad̲h̲orbāyg̲h̲ān. The province was called after the general Atropates (“protected by fire”), who at the time of Alexander's invasion proclaimed his independence (328 B.C.) and thus preserved his kingdom (Media Minor, Strabo, xi, 13, 1) in the north-western corner of later Persia (cf. Ibn al-Muḳaffaʿ, in Yāḳūt, i, 172, and al-Maḳdisī, 375: Ād̲h̲arbād̲h̲ b. Bīwarasf).</nowiki></ref><ref name="ReferenceA">Tadeusz Swietochowski, Brian C. Collins, Historical Dictionary of Azerbaijan, Scarecrow Press, 1999 (P66).</ref><ref name="M. Behrooz page 27">M. Behrooz, Rebels With A Cause: The Failure of the Left in Iran, I. B. Tauris; 2000 (see page 27).</ref>
بر اساس توصیف تاریخ نویسان و جغرافیاجغرافی دانان، این سرزمین از شمال به [[رود]] [[ارس]]، [[جمهوری آذربایجان]] و [[ارمنستان]]، از جنوب به استاناستانهای [[استان کردستان|کردستان]] و [[زنجان]]، از شرق به استان [[استان گیلان|گیلان]] و [[دریای خزر]] و از غرب به [[ترکیه]] و [[عراق]] محدود شده‌است و شامل سه استان [[استان آذربایجان شرقی|آذربایجان شرقی]]، [[استان آذربایجان غربی|آذربایجان غربی]]، [[استان اردبیل|اردبیل]] است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Azerbaijan {{!}} region, Iran|نشانی=https://www.britannica.com/place/Azerbaijan-region-Iran|وبگاه=Encyclopedia Britannica|بازبینی=2020-03-30|کد زبان=en}}</ref><ref name=":1"/> جغرافیادانانجغرافی دانان قدیمی، زنجان را عموماً در [[ناحیه جبال]] قرار داده‌اند یا برخی مواقع به عنوان مرز با آذربایجان ذکر کرده‌اند.<ref name=":1">{{یادکرد کتاب|عنوان=The Encyclopaedia of Islam, Volume XI (Brill Publishers, Leiden, 2002). Article: "Zandjan", page 446}}</ref>
در گذشته، آذربایجان به سرزمینی گفته می‌شده که از شمال به [[اران]]، از جنوب‌غرب به [[آشور]]، و از غرب به [[ارمنیه]] محدود می‌شده و [[پایتخت]] آن شهر «[[گانزک|گنجک]]» در ([[تخت سلیمان|تخت سلیمان کنونی]]) در نزدیکی [[تکاب]] بوده که [[مردم عرب|اعراب]] آن را «کزنا» و [[یونان|یونانیان]] «گازا» می‌نامیده‌انداست.<ref>[http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-ea9b24bb1e294fa2bf5d069cf7a7d4ca-fa.html ''لغت‌نامۀ دهخدا'']</ref>
== نام ==
|
