ایل پازوکی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
ایل پازوکی در گذر زمان |
||
خط ۸:
}}
پازوکی از کاپادوکی که یک منطقه در ترکیه است سر چشمه گرفته، پازوکی را در مناطق مختلف با نام‌های (پازُکی، پیزُکی، بازوکی، پازیکی، بیزوکی) تلفظ می‌کنند. پازوکی همسان با کلمه‌های ترکی، بزوکی، بوزوک، بوزوکی، پیزوک، بیزیک است. همچنین واژه بوزوک در ترکی نام یکی از تقسیمات ایلی، ترکان اوغوز بوده، ایل بزرگ پازوکی از تبار ترکمان آناتولی ریشه دارد که از ترکان سنی فاصله گرفته و به طرف شیعیان کرد آمدند و به مرور زمان کرد زبان شده‌اند<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بدلیسی، شرف‌خان، شرفنامه}}</ref> ، این ایل به دلیل فراز و نشیب‌های تاریخ به مناطق مختلفی مهاجرت کرده و زبان‌های متعددی را پذیرفته است ولی زبان مادری این ایل ترکی بوده که اکثریت این ایل، این زبان را فراموش کرده‌اند. ایل پازوکی را می‌توان با ترکمان‌های عراق و سوریه مرتبط دانست که با اقوام کرد، هم زیست بودند. این ایل یکی از شعبات بزرگ ایل کرد را در کردستان ترکیه تشکیل داده‌اند (بعد از کرد زبان شدن). ایل پازوکی بیش از یک سده در مناطق شمالی دریاچه وان در کردستان ترکیه حکومت کرده است و بر کردان کرمانج حکومت کرده‌اند و هم اکنون نیز در کردستان ترکیه به زبان کردی کرمانجی تکلم دارند. این ایل را یک ایل کرد می‌خوانند. اصالت اصلی ایل پازوکی کاپادوکیه در مرکز ترکیه هست<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=شرف نامه ، بدلیسی}}</ref>. قسمتی از ایل پازوکی چون شیعه بودند در سال ۱۵۰۱ میلادی وقتی شاه اسماعیل صفوی مذهب شیعه را در تبریز اعلام می‌کند قسمتی از ایل پازوکی از آزار و اذیت عثمانی به ایران و آذربایجان مهاجرت می‌کنند و این قسمت از پازوکی‌ها آذربایجانی زبان می‌شوند. قسمتی از پازوکی‌ها در استانبول و آنکارا، قارص و ازمیر ترکی استانبولی صحبت می‌کنند و عده ای هم از آنان در ایروان به ارمنی تکلم دارند؛ و عده ای هم از آنان در افغانستان که جز امیران و فرماندهان هرات به شمار می‌آمدند به زبان پشتو صحبت می‌کنند. عبدالله اوجالان رهبر کردها راجع‌به ایل پازوکی می‌گوید ایلی ترکمان هستند که مانند صدها عشیره ترکمان وقتی به کردستان ترکیه مهاجرت کردند به مرور زمان کرد زبان شدند و فرهنگ ترکی را از دست دادند<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=سایت بی تاوان|کد زبان=|تاریخ=1399|وبگاه=https://bitawan.com/اوجالان-من-نیز-از-عشیره-ی-بازوکی-هستم-ک/|نشانی=https://bitawan.com/اوجالان-من-نیز-از-عشیره-ی-بازوکی-هستم-ک/|عنوان=https://bitawan.com/اوجالان-من-نیز-از-عشیره-ی-بازوکی-هستم-ک/}}</ref>، قابل ذکر است که گفته شود ، ترکمان ها با ترکمن های ترکمنستان متفاوت هستند و ترکمان های آناتولی که ایل پازوکی از آن ریشه دارد ، با مردمان ترکیه هم ریشه هستند که امروزه بخشی از آنان در سوریه ، عراق وجود دارند. پازوکیان امروزه به چندین زبان صحبت می‌کنند و حتی بیشتر پازوکیان، از ریشه خود بی آگاه هستند این به دلیل سکونت چند صد ساله پازوکیان در مناطق مختلف است.
روند گذشت زبان‌های ایل پازوکی در گذر زمان:
۱:ترکی: ایل پازوکی که اصالتاً از ترکمان آناتولی بوده و زبان مادریشان ترکی بود که به مرور زمان این زبان را کلا ایل پازوکی فراموش کرده و از میان ایل پازوکی خارج شد.
۲: کردی: از آنجا که ایل پازوکی ترک بودن بعد از مهاجرت به کردستان ترکیه زبانشان کردی شد و امروزه در کردستان ترکیه و در خراسان نیز قسمتی از ایل پازوکی به کردی کرمانجی تکلم دارند.بدلیسی در شرفنامه پازوکی ها از جمله اقوام سببی کرد دانسته.
۳:ترکی استانبولی: قسمتی از ایل پازوکی از کردستان ترکیه مهاجرت کرده و به سمت قارص، ازمیر و آنکارا و استانبول آمدند و زبانشان ترکی استانبولی شد و دارای مذهب اهل سنت هستند.
۴: ارمنی: قسمتی از پازوکی‌ها از کردستان ترکیه به ایروان در مرکز ارمنستان رفته و به زبان ارمنی تکلم می‌کنند.
۵: پشتو: مهاجرت قسمتی از پازوکی‌های کرد زبان خراسان به هرات باعث شد زبانشان پشتو شود.
۶: ترکی آذربایجانی: مهاجرت قسمتی از ایل پازوکی از کردستان ترکیه به آذربایجان به علت جنگ‌های شیعه، سنی عثمانی و صفویه و پناه بردن ایل پازوکی به دربار صفوی که موجب شد، ایل پازوکی به زبان ترکی آذربایجانی روی بیاورد.
۷: فارسی: قسمتی از ایل پازوکی از آذربایجان به مرکز ایران از جمله گرمسار و استان تهران مانند پایتخت و ورامین و پاکدشت آمدند و زبانشان فارسی شد؛ و امروزه در استان فارس نیز بخشی پازوکی سکونت دارند که به فارسی تکلم می‌کنند.
۸: مازنی و گیلکی: تبعید این ایل به مازندران و گیلان موجب شد، این ایل به گویش‌های مازنی و گیلگی هم روی بیاورد.
۹: زازا: در بخش‌هایی در کردستان ترکیه، ایل پازوکی به زبان زازا صحبت می‌کنند. .
امروزه بسیاری از ایلات ترکمان در شرق ترکیه در فرهنگ کردی حل شده و هویت آنان در زیر پوشش کردی محو وشده است.
== منابع ==
سطر ۱۹ ⟵ ۳۹:
[[رده:عشایر ترک ایران]]
[[رده:قبیله‌های جمهوری آذربایجان]]
[[رده:
[[رده:ترکمان‌های عراق]]
| |||