شهرستان بوکان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:
خط ۱۰:
|نام‌های‌قدیمی=
|سال‌شهرستان‌شدن=اسفند ۱۳۶۸
|جمعیت = ۲۵۱٬۴۰۹ نفر(۱۳۹۵)<ref>[http://www.ziryan.ir/NewsDetail.aspx?itemid=17890 جمعیت و خانوار شهرهای استان آذربایجان غربی براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170317055049/http://www.ziryan.ir/NewsDetail.aspx?itemid=17890 |date=۱۷ مارس ۲۰۱۷ }}. بازبینی شده در ۱ سپتامبر ۲۰۱۲</ref>
|رشدجمعیت=۲٬۲۸(۱۳۹۵)
|تراکم‌جمعیت=۱۰۰
خط ۲۰:
|میانگین‌بارش‌سالانه=۴۰۰ الی ۴۵۰ میلی‌متر
|شمارروزهای‌یخبندان=۱۰۰ روز
|فرماندار=
 
|پیش‌شماره=۰۴۴۴، ۶۲٬۶۳٬۶۵
|وبگاه= [http://www.bookan-ag.ir/ فرمانداری بوکان]
سطر ۲۹ ⟵ ۲۸:
'''شهرستان بوکان''' سومین شهرستان مهم و پرجمعیت [[مردم کرد|کردنشین]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=شهرداری بوکان|ناشر=سازمان آمار و فناوری اطلاعات شهرداری ارومیه|نشانی=http://www.urmiafava.org/sub/4/|تاریخ بازدید=۲۷ مارس ۲۰۱۰|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100209075553/http://www.urmiafava.org/sub/4/|archivedate=۹ فوریه ۲۰۱۰|dead-url=yes}}</ref> ایران واقع در [[استان آذربایجان غربی]] است. این شهرستان بر سر جاده ترانزیتی غرب و در منطقه تقریباً کوهستانی و معتدل قرار گرفته که از جهت شمال به [[شهرستان میاندوآب]] و از جنوب به [[شهرستان سقز]] و از شرق به [[شهرستان شاهین‌دژ]] و از غرب با [[شهرستان مهاباد]] و از جنوب غرب [[شهرستان سردشت]] (شهر[[ربط]]) همسایه‌است.
 
مرکز این شهرستان شهر [[بوکان]] است. شهر بوکان در ۳۶ درجه و ۳۱ دقیقه عرض شمالی و ۴۶ درجه و ۱۲ دقیقه طول شرقی نسبت به نصف النهار گرینویچ قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دریای آزاد ۱۳۷۰ متر می‌باشد،<ref>http://www.bookan-ag.ir {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100628213739/http://www.bookan-ag.ir/ |date=۲۸ ژوئن ۲۰۱۰ }} سایت رسمی فرمانداری بوکان</ref>شهرستان بوکان حدود ۳۰۰٬۰۰۰ نفر جمعیت دارد، اما بر اساس [[سرشماری]] سال ۱۳۹۵ جمعیت شهرستان بوکان بالغ بر ۲۵۱٬۴۰۹ نفر بوده‌است، که از این تعداد ۱۹۳٬۵۰۱ نفر ساکن در شهر [[بوکان]] و شهر[[سیمینه]] با ۱٬۳۴۵ نفر جمعیت و تعداد ۵۶٬۵۶۳ نفر در نقاط روستایی ساکن می‌باشند.
 
شهرستان بوکان (شهر بوکان و توابع آن) سومین شهرستان [[استان آذربایجان غربی]] از لحاظ جمعیت بعد از شهرستان‌های [[شهرستان ارومیه|ارومیه]] و [[شهرستان خوی|خوی]] است.<ref>{{یادکرد وب |url=http://world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&geo=-1904&srt=1pnn&col=abcdefghinoq&msz=1500&pt=c&va=&srt=1pnn |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۲۸ آوریل ۲۰۱۳ |archiveurl=https://archive.is/20130428165739/http://world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&geo=-1904&srt=1pnn&col=abcdefghinoq&msz=1500&pt=c&va=&srt=1pnn |archivedate=۲۸ آوریل ۲۰۱۳ |dead-url=no }}</ref><ref name="archive.is">{{یادکرد وب |url=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&geo=-106&srt=1pnn&col=abcdefghinoq&msz=1500&pt=c&va=&srt=1pnn |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۵ ژانویه ۲۰۱۳ |archiveurl=https://archive.is/20130105080941/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&geo=-106&srt=1pnn&col=abcdefghinoq&msz=1500&pt=c&va=&srt=1pnn |archivedate=۵ ژانویه ۲۰۱۳ |dead-url=no }}</ref><ref name="archive.is" /><ref name="آمار">{{یادکرد وب |url=http://www.amar.org.ir/portal/faces/public/census85/census85.natayej/census85.abadipage |title=پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران |accessdate=۲۹ ژوئیه ۲۰۰۷ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090805171526/http://www.amar.org.ir/portal/faces/public/census85/census85.natayej/census85.abadipage |archivedate=۵ اوت ۲۰۰۹ |dead-url=yes }}</ref> همچنین این شهر ۵۱ امین شهر پرجمعیت ایران<ref>{{یادکرد وب |url=http://world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&geo=-106&srt=1pnn&col=abcdefghinoq&msz=1500&pt=c&va=x&srt=1pnn |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۲۸ آوریل ۲۰۱۳ |archiveurl=https://archive.is/20130428153851/http://world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&geo=-106&srt=1pnn&col=abcdefghinoq&msz=1500&pt=c&va=x&srt=1pnn |archivedate=۲۸ آوریل ۲۰۱۳ |dead-url=no }}</ref> و ۲۴۲۳ امین شهر پرجمعیت جهان است.<ref>[http://www.mongabay.com/cities_pop_03.htm World's Largest Cities &#91;rank: 2001-3000&#93;<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>[http://www.mongabay.com/cities_urban_03.htm 2002 World's Largest Urban Areas &#91;rank: 2001+&#93;<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
 
شهرستان بوکان دارای ۲۰۱ روستا است که از این تعداد ۲۵ روستای آن متروکه است.
سطر ۴۷ ⟵ ۴۶:
به گفته [[ابراهیم افخمی]]، بوکان را ابتدا [[شهر کهنه]] خوانده‌اند و آن شهر در جنوب غربی فعلی شهر بوکان واقع شده‌است و در اثر زلزله ویران گردیده و در آن محل که نیزار و چشمه سار بوده بعدها بوکان را بنا کرده‌اند.<ref>{{پک|ابراهیم افخمی|۱۳۶۴|ک=تاریخ و فرهنگ ادب مکریان|ص=۱۸}}</ref> اما نظریه عامیانه و قالب بر روی نام این شهر چنین است که بوکان بر سر چند راه مهم بوده که هرگاه مردم مناطق دیگر از آن عبور می‌کردند به دلیل طبیعت بکر و چشمه آن، در کنار آن چشمه به پای کوبی و رقص پرداخته و بیشتر مراسم عروسی را در آنجا برپا کرده و در فرهنگ [[زبان کردی]] نیز واژه بوک به معنی عروس، که به مرور زمان این مکان بوکان (بوک+ ان) نام گرفته‌است که به معنی عروسان است.<ref>{{پک|ابراهیم افخمی|۱۳۶۴|ک=تاریخ و فرهنگ ادب مکریان|ص=۱۹}}</ref>
 
شهرستان بوکان از دیرباز محل سکونت اقوام ساکن در سلسله جبال زاگرس بوده و آثار فراوانی از آنان باقی مانده‌است. قدیمی‌ترین آثاری که تاکنون در این منطقه شناسایی شده‌است، بقایای دوره‌های نئولتیک، دالما و کالکوتیک می‌باشد که آثار فوق در تپه‌های قره گویز (دالما ۴۸۰۰–۴۱۰۰ قبل از میلاد) تپهٔ ترکماکندی (نئولتیک- کالکوتیک)، تپهٔ ناچیت و قره کند (عصر برنز)، گردشین (هخامنشی)، گردتپه (اشکانی و ساسانی) یافت شده‌است. گسترهٔ آثار این شهرستان تا قرون ۳ و ۴ هجری و دورهٔ قاجار ادامه می‌یابد.<ref>{{پک|حسن‌زاده، یوسف|۱۳۸۶|ک= یادگارهای ایزیرتو بوکان|ص=۳}}</ref> تعداد 94۹۴ اثر تاریخی شهرستان بوکان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.chtn.ir/news/ID/158152/%D9%85%D8%B3%D9%8A%D9%88%D9%84مسيول-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AFجدید-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8Cنمایندگی-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%8Cمیراثفرهنگی،-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8Cگردشگری-%D9%88و-%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8Cصنایعدستی-%D8%A8%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%86بوکان-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8Cمعرفی-%D8%B4%D8%AFشد |عنوان=در بوکان 94 اثر ثبت ملی وجود دارد | ناشر =میراث آریا |تاریخ =۱۲ تیر ۱۳۹۹ |تاریخ بازبینی=۱۲ تیر ۱۳۹۹ }}</ref>
 
== ویژگی‌های طبیعی و جغرافیایی و سیاسی ==
سطر ۵۴ ⟵ ۵۳:
 
=== موقعیت جغرافیایی ===
شهرستان بوکان در منطقه تقریباً کوهستانی و معتدل قرار گرفته که از جهت شمال به شهرستان میاندوآب و از جنوب به شهرستان سقز و از شرق به شهرستان شاهین‌دژ و از غرب با شهرستان مهاباد و از جنوب غرب با شهرستان [[سردشت]] و منطقه ایل [[گورک]] همسایه‌است.<ref>[http://www.fallingrain.com/world/IR/01/2/Bukan.html مختصات جغرافیای شهر]{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }}</ref> شهرستان بوکان با بانه ۱۷٫۲، سردشت ۹٫۸، شاهین دژ ۱۴۷٫۳، مهاباد ۸۶٫۶، سقز ۱۴۳٫۲ و میاندوآب ۳۰٫۱ کیلومتر دارای مرز مشترک است.
 
{{موقعیت جغرافیایی
سطر ۷۶ ⟵ ۷۵:
 
==== تقسیمات کنونی ====
شهرستان بوکان دارای ۲ بخش به نام‌های مرکزی و سیمینه‌است و ۷ دهستان دارد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.amar.org.ir/portal/faces/public/census85/census85.natayej/census85.abadipage |عنوان=آمار |ناشر=سازمان آمار ایران |تاریخ= |تاریخ بازبینی=چهاردهم تیر ۱۳۹۲ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090805171526/http://www.amar.org.ir/portal/faces/public/census85/census85.natayej/census85.abadipage |archivedate=۵ اوت ۲۰۰۹ |dead-url=yes }}</ref> تقسیمات کشوری این [[شهرستان]]، بنابرآنچه در نتایج آمارگیری سرشماری سال ۱۳۸۵ کل کشور آمده‌است، بر حسب [[بخش (تقسیمات کشوری)|بخش]]، [[شهر]]، [[دهستان]] و [[روستا]] به شرح زیر است:<ref name="آمار" />
 
==== بخش‌ها ====
سطر ۱۰۰ ⟵ ۹۹:
== مردم ==
=== اقلیت‌های قومی و مذهبی ===
از جمعیت این شهرستان، طبق آنچه که فرمانداری بوکان ارائه کرده‌است، در سال ۱۳۹۲ بیش ۹۳ درصد و در نقاط شهری ۹۲ درصد و در نقاط روستایی ۹۷ درصد را مسلمانان تشکیل می‌دهند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.bookan-ag.ir/tabid/936/Default.aspx?PageContentID=87 |عنوان=جغرافیایی انسانی-دین و مذهب |ناشر=روابط عمومی فرمانداری شهرستان بوکان |تاریخ= |تاریخ بازبینی=پنجم آبان ۱۳۹۳ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150923193850/http://www.bookan-ag.ir/tabid/936/Default.aspx?PageContentID=87 |archivedate=۲۳ سپتامبر ۲۰۱۵ |dead-url=yes }}</ref> در شهرستان بوکان، تاکنون هیچ گونه آماری از اقلیت‌های قومی و مذهبی آن در دسترس عموم قرار نگرفته‌است.
 
== جغرافیای اقلیمی و زیستی ==
سطر ۱۲۱ ⟵ ۱۲۰:
 
==== میش مرغ ====
پرندهٔ نادری به نام [[میش‌مرغ]] در دشت‌های سوتا و سه‌کانیان و در این منطقه زیست می‌کند و در تمام فصول سال دیده می‌شود و مرحله حساس تخم‌گذاری را نیز در این منطقه می‌گذرانند و تعداد قابل توجهی از آن حدود ۱۵۰قطعه در این شهرستان هستند که با توجه به موقعیت منطقه و افزایش جمعیت در چند سال اخیر قابل ملاحظه می‌باشد و از طرف [[محیط‌زیست]] کاملاً تحت‌حفاظت قرار دارد. پرندگان شکاری و لاشخورها و انواع پرندگان سبک‌بال، کبک‌معمولی و چیل در سطح شهرستان زیست می‌نمایند ولی تعداد جمعیت و تنوع گونه‌ای پرندگان آبزی با مقایسه با پرندگان خشک‌زی کمتر بوده و پرندگان آبزی فقط در مسیر رودخانه سیمینه‌رود و زرینه‌رود در محدوده این شهرستان دیده می‌شود. از عمده‌ترین زیستگاه‌های چیرگ در [[ایران]] می‌توان به دشت‌های اطراف بوکان ([[دشت سوتا|دشت سوتاو]] حمامیان، دشت اینگیجه و آلبلاغ، دشت قازلیان و دشت سه‌کانیان) اشاره کرد که بیشترین جمعیت تولید مثل‌کننده و زمستان گذران میش‌مرغ در ایران را در خود جای داده‌اند. بوکان آخرین پناهگاه این‌گونه با ارزش در ایران می‌باشد و [[میش مرغ]] یکی از مهم‌ترین آثار طبیعی ملی در شهرستان بوکان به‌شمار می‌رود.<ref>{{یادکرد وب |url=http://anthropology.ir/node/4545 |title=انسان‌شناسی و فرهنگ |accessdate=۳۱ دسامبر ۲۰۱۳ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140104194804/http://anthropology.ir/node/4545 |archivedate=۴ ژانویه ۲۰۱۴ |dead-url=yes }}</ref>
 
==== سمندر کردستانی ====