|
کرج در ۳۶ کیلومتری غرب [[تهران]]، در کرانهٔ غربی [[رود کرج]]<ref>{{یادکرد وب | نشانی = http://www.iranicaonline.org/articles/karaj-city| عنوان = KARAJ CITY| ناشر =[[ایرانیکا]]}}{{پایان}}</ref> و در دامنهٔ جنوبی [[رشته کوه البرز]] گسترده شده‌است. این شهرستان از شمال به [[استان مازندران]]، از شرق به [[شهرستان تهران]]، از جنوب به [[شهرستان شهریار]] و [[استان مرکزی]] و از غرب به [[شهرستان ساوجبلاغ]] و [[استان قزوین]] محدود است.{{مدرک}}
شهر کرج با طول جغرافیایی ۵۱ درجه و ۰ دقیقه و ۳۰ ثانیهٔ خاوری و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۴۸ دقیقه و ۴۵ ثانیهٔ شمالی (پل تاریخی کرج، ورودی [[جاده ۵۹ (ایران)|جادهجادۀ کرج-چالوس)]]، با ارتفاع ۱۲۹۷۱٬۲۹۷ متر از سطح دریا (ایستگاه راه‌آهن)، در فاصلهفاصلۀ ۴۸ کیلومتری غرب شمالی تهران واقع شده‌است.<ref name="KarajAtlas">[http://www.gitashenasi.com/ProductInformation.aspx?Id=213 اطلس گردشگری شهر و شهرستان کرج، مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی]</ref> این شهر با مساحتی معادل ۱۷۵/۴۱۷۵٫۴ کیلومتر مربع و حریمی به وسعت ۱۷۸/۹۱۷۸٫۹ کیلومتر مربع در دامنه رشتهدامنۀ کوهرشته‌کوه [[البرز مرکزی]] قرار دارد و مرکز [[شهرستان کرج]] می‌باشد.<ref name="shahrdary"/>
[[جلگه|جلگهٔ]] پهناور کرج با ارتفاع متوسط ۱۳۲۰۱٬۳۲۰ متر از سطح دریا در مسیر راه ارتباطی وسائل نقلیهنقلیۀ حامل کالاها وارداتی و صادراتی از مرز [[ترکیه]] و [[جمهوری آذربایجان|آذربایجان]] و به مقصد [[تهران]] و بالعکس است.
[[البرز|رشته کوه‌هایرشته‌کوه‌های البرز]] همچون دیواری بلند استان [[مازندران]] را از کرج جدا کرده‌است. دهستان کرج در میان [[دره]]ها پرپیچ و خم [[البرز]] و در اطراف [[جاده چالوس]] قرار دارند. از [[تونل کندوان]] تا روستا مراد تپه در غرب اشتهارد، حوزهحوزۀ فرمانداری کرج را تشکیل می‌دهد.
حوزهحوزۀ فرمانداری کرج در سال ۱۳۳۷ برای جمعیتی در حدود ۳۵ هزار نفر و با وسعتی در حدود ۵۸۳۰۵٬۸۳۰ کیلومتر مربع بنیاد شد.{{مدرک}} با گذشت زمان و افزایش جمعیت، شهرستان‌ها [[شهرستان طالقان|طالقان]]، [[شهرستان ساوجبلاغ|ساوجبلاغ]]، [[شهرستان نظرآباد|نظرآباد]]، [[شهرستان اشتهارد|اشتهارد]] و [[شهرستان فردیس|فردیس]] از [[شهرستان کرج]] جدا و هر کدام تبدیل به یک شهرستان مستقل شدند. شهر کرج امروزه به عنوان مرکز [[شهرستان کرج]] به حساب می‌آید.{{مدرک}}
=== آب و هوا ===
در مقیاس کلی منطقهمنطقۀ کرج همانند سایر بخش‌های استان البرز در فصول سرد سال متأثر از سیستم‌های شمالی و شمال غربی و غربی به ویژه جنوب غربی بوده و ریزش‌های جوی آن که از ماه‌های آبان و آذر آغاز و تا اواسط اردیبهشت ماه ادامه دارد، تابعی از فعالیت‌های سیستم‌های فوق می‌باشد.
از نظر ویژگی‌های خرد اقلیمی، منطقهمنطقۀ کرج از پاره‌ای جهات دارای مختصات شاخصی است که به آن‌ها اشاره می‌شود:
منطقهمنطقۀ کرج به لحاظ اقلیمی تحت تأثیر ارتفاعات البرز و درهدرۀ چالوس و رودخانهرودخانۀ کرج قرار دارد که موجب خنک و مرطوب ترمرطوب‌تر شدن این منطقه نسبت به تهران می‌گردد و این تمایز تقریباً در تمام طول سال مشاهده می‌گردد. علت اختلاف دمای کرج نسبت به تهران به خصوص در شب‌ها به سبب نزدیکی کرج به ارتفاعات شمالی و سرد شدن شبانهشبانۀ این دامنه‌ها و وزش باد کوه به دشت می‌باشد. دور بودن کرج از دشت کویر نیز موجب برودت و رطوبت بیشتر این منطقه نسبت به تهران در فصول مختلف سال، به ویژه در تابستان می‌گردد. در مورد بارندگی‌های تابستانهتابستانۀ کرج می‌توان این‌گونه بیان داشت که گاهی اوقات برخورد دو تودهتودۀ هوای گرم جنوبی و نسبتاً سرد و مرطوب شمالی که در سطوح فوقانی ناحیهناحیۀ البرز صورت می‌گیرد، موجب می‌گردد که ابرهای جوششی بسیار فعال در منطقه پدید آمده و ریزش‌های رگباری شدیدی را به‌وجود آورد که غالباً همراه با سیل است.
برخی از مشخصه‌های اقلیمی ایستگاه تحقیقات هواشناسی کشاورزی کرج در دورهدورۀ آماری ۱۳۵۰۱٬۳۵۰ تا ۱۳۸۰ به شرح ذیل می‌باشد:
میانگین بارندگی سالیانهسالیانۀ کرج حدود ۲۵۱ میلی‌متر با ضریب تغییرات ۲۴/۱۲۴٫۱ درصد و حدحداقل اقل ۸۹/۳۸۹٫۳ میلی‌متر و حد اکثرحداکثر ۳۷۴/۴۳۷۴٫۴ میلی‌متر می‌باشد. فصل زمستان با ۴۲/۳۴۲٫۳ درصد و فصل تابستان با ۱/۵۱٫۵ درصد بیشترین و کمترین سهم را در بارش سالیانه بر عهده دارند.
حداقل و حد اکثرحداکثر مطلق دما به ترتیب ۲۰- و ۴۲ درجه و میانگین سالیانه نیز ۱۴/۱۱۴٫۱ درجهدرجۀ سانتیگرادسانتی‌گراد می‌باشد. ماه تیر با میانگین ۲۶/۰۲۶٫۰ درجهدرجۀ سانتیگرادسانتی‌گراد و دی با ۱/۲۱٫۲ درجهدرجۀ سانتیگرادسانتی‌گراد به ترتیب گرمترینگرم‌ترین و سردترین ماه سال محسوب می‌شوند. میانگین تعداد روزهای یخبندان با آستانه‌های صفر، ۵- و ۱۰- به ترتیب ۷۶٬۲۴۷۶٫۲۴ و ۷ روز می‌باشد. میانگین سالیانهسالیانۀ رطوبت نسبی ۵۲ درصد و میانگین حداکثر و حداقل آن به ترتیب ۷۲ و ۳۸ درصد می‌باشد. جمع تبخیر سالیانه از تشت کلاس A بالغ بر ۲۱۸۴۲٬۱۸۴ میلی‌متر می‌باشد. دی با متوسط ۲۶ میلی‌متر و تیر با ۳۷۵ میلی‌متر به ترتیب کمترین و بیشترین مقدار تبخیر را دارا هستند. مجموع سالیانهسالیانۀ تبخیر-تعرق پتانسیل کیاه مرجع به روش پنمن مانتیث ۱۳۰۷میلی‌متر۱٬۳۰۷ میلی‌متر محاسبه گردیده‌است. میانگین ساعات آفتابی سالیانه در طی دورهدورۀ آماری برابر با ۲۸۹۹۲٬۸۹۹ ساعت به ثبت رسیده‌است.
باد غالب در کرج که بر مبنای سه نوبت دیدبانی (صبح، ظهر و عصر) محاسبه گردیده‌است، در جهت شمال غربی بوده و متوسط آن ۳/۴۳٫۴ متر بر ثانیه می‌باشد. بیشترین سرعت باد درکرجدر ۲۴/۵کرج ۲۴٫۵ متر بر ثانیه از سمت غرب و میانگین سرعت باد ۲/۲۲٫۲ متر بر ثانیه به ثبت رسیده‌است.<ref name="IRI Meteorological Org">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.alborz-met.ir/| عنوان = اداره کل هواشناسی استان البرز| تاریخ = | ناشر = IRI Meteorological Organization| تاریخ بازدید = | archiveurl = https://web.archive.org/web/20190724170741/http://alborz-met.ir/| archivedate = ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۹| dead-url = yes}}</ref>
امروزه هوای کرج به دلیل گسترش شهر و تردد زیاد وسائل نقلیه و وجود کارخانه‌ها و شهرک‌های صنعتی رو به آلودگی است به‌طوری‌که در فصل‌های پاییز و زمستان وارونگی هوا کاملاً قابل لمس بوده‌است.
| 