کلده: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
خط ۱:
'''کَلده''' یا '''کلدان''' (به [[اکدی]]: '''māt Kaldu''') نام یکی از بخش‌های [[تمدن بابل]] است که درسلسله هزارهیازدهم اولپادشاهی قبلبابل ازرا میلادبه مهمتریننام حکومتآنان [[میان‌رودان]]کلده راای می نامند، دورانی کوتاه (۶۱۲_۵۳۹ پ.م.) با پنج پادشاه بود که دو تای آخری نیز کلدانی نبودند (واپسین آنان نبونید، آرامی بود<ref>{{یادکرد وب|عنوان=The تشکیلChaldeans می‌دادند(612-539BCE)|نشانی=https://www.jewishvirtuallibrary.org/the-chaldeans-612-539bce|وبگاه=www.jewishvirtuallibrary.org|بازبینی=2020-07-03}}</ref>).
 
پایتخت (یا بزرگترین شهر) کلدانیان [[بیت یاکین]] نام داشت و در کرانه سمت چپ [[فرات]]، میانِ [[بصره]] و [[ناصریه]] کنونی قرار داشت. حاکم کلدانیان نیز پادشاه بیت یاکین نامیده می‌شد. همان‌طور که بابلی‌ها پادشاهِ خود را پادشاهِ بابل می‌نامیدند.
 
کلدانی‌ها [[سامی (قوم)|سامی]] بودند. خاستگاه آنان شاید [[عربستان]] بوده‌است.<ref>{{مدرکیادکرد وب|عنوان=CHALDEA - JewishEncyclopedia.com|نشانی=http://www.jewishencyclopedia.com/articles/4213-chaldea|وبگاه=www.jewishencyclopedia.com|بازبینی=2020-07-03}}</ref> زبان کلدانیان از زبان‌های سامی بابلی بود و شباهت‌هایی به زبان [[آشوری]] داشت، در دوره‌های بعدی [[زبان بابلی]] و سپس زبان [[آرامی]] جای آن را گرفت. آنها بخشی از تمدن بابلی به‌شمار می‌آمدند و در خواندن و نوشتن استاد بودند و زبردستی شگفتی در [[سحر]] و [[جادو]] و [[علوم غریبه]] داشتند. به طوری که در دوران حکومت ایرانیان کلمه کلدانی به معنای [[ستاره‌شناسی|ستاره‌شناس]] و جادوگر به کار می‌رفت (از جمله در کتاب [[دانیال نبی]] و در نوشته‌های [[استرابو]]).<ref>[http://www.jewishencyclopedia.com/view.jsp?artid=336&letter=C Chaldeans Article at Jewish encyclopedia, 2002 edition]</ref>
 
یکی از مشهورترین پادشاهان آنان به نام [[بخت نصر|بُختُ نَصَّر]] (نَبوکَدنَصَر) بود که ۴۰ سال پادشاهی نمود و مصریان را شکست داد و پایتخت یهودیان ([[اورشلیم]]) را تسخیر و ویران کرد و هزاران یهودی را به اسارت گرفت و به [[بابل (دولت‌شهر)|بابل]] آورد. در دوران این پادشاه دانش ریاضیات و اخترشناسی پیشرفت فراوانی کرد و تقسیم شبانه‌روز به ۲۴ ساعت و هر ساعت به ۶۰ دقیقه و هر دقیقه به ۶۰ ثانیه، و تعیین ماه‌های خورشیدی و قمری و پیش‌بینی [[خورشیدگرفتگی]] و [[ماه‌گرفتگی]] و جز این‌ها، از اکتشافات این دوره است.<ref name="ReferenceA">قمی، محمدرضا: اماکن زیارتی و سیاحتی عراق. ویراستار علی ورسه‌ای: [تهران]: نشر مشعر، ۱۳۷۹. ص: ۱۳.</ref>