هادریان: تفاوت میان نسخه‌ها

| لقب =

| زادروز = [[۲۴ ژانویه]] [[۷۶ (میلادی)|۷۶]]

| تاریخ درگذشت = [[۱۰ ژوئیه]] [[۱۳۸ (میلادی)|۱۳۸]] (۶۲ سال)

| محل درگذشت = [[بای]]

'''پوبلیوس آئلیوس ترایانوس هادریانوس''' {{به لاتین|Publius Aelius Traianus Hadrianus}} (زاده [[۲۴ ژانویه]] [[۷۶ (میلادی)|۷۶]] - مرگ [[۱۰ ژوئیه]] [[۱۳۸ (میلادی)|۱۳۸]]) [[امپراتور روم]] از ۱۱۷ تا ۱۳۸ میلادی بود. وی در ''[[ایتالیکا]]''{{نشان|یک}}، ''[[هسپانیا بایتیکا]]''{{نشان|دو}} در خانواده ای ایتالیائی-اسپانیائی که اصل و نسبش به شهر ایتالیایی [[اتری (ابروتسو)|''اتری'']] در ''[[پیچه نوم]]''{{نشان|سه}} بازمی‌گشت و در اسپانیا سکونت گزیده بودندْ متولد گردید. پدرش مقام سناتوری داشت و عموزاده{{نشان|چهار}} (یا عمه زاده) امپراتور [[تراژان]] بود. وی با نوه خواهر{{نشان|پنج}} تراژان به نام ''[[ویبیا سابینا]]{{نشان|شش}}''ازدواج نمود _احتمالاً به سفارش همسر تراژان یعنی ''پومپیا پلوتینا''{{نشان|هفت}}. پلوتینا به همراه دوست صمیمی و مشاور تراژان به نام لوسیوس لیسینیوس سورا{{نشان|هشت}} نگرش مثبتی نسبت به هادریان داشتند. زمانی که تراژان در گذشت، بیوه اش ادعا نمود که تراژان لحظاتی قبل از مرگش هادریان را نامزد جانشینی خود نموده بود.

 

 

هادریان با شور و حرارت آرمان‌های امپریالیستی و علایق شخصی اش را تعقیب نمود. وی در معیت یک هیئت امپراتوری{{نشان|ده}} متشکل از کارشناسان{{نشان|یازده}} و مسئولان اجرایی{{نشان|سیزده}} تقریباً از تمامی ایالات امپراتوری بازدید نمود. وی آمادگی نظامی{{نشان|چهارده}} و انضباط{{نشان|پانزده}} را تشویق نمود؛ و مؤسسات گوناگون مدنی، مذهبی{{نشان|شانزده}} و پروژه‌های ساختمانی را طراحی کرده یا شخصاً مورد حمایت مالی{{نشان|هفده}} قرار داد. در خود شهر روم، وی [[پانتئون (معبد رومی)|پانتئون]] را بازسازی نمود و معبد بسیار عظیم [[معبد ونوس و روما|ونوس و روما]]{{نشان|هیجده}} را بنا نمود. در مصر شاید وی بوده که [[سراپیوم اسکندریه]]{{نشان|نوزده}} را بازسازی کرده‌است. او یک ستایندهٔ پُرحرارت [[یونان باستان]] بود و کوشید [[آتن]] را پایتخت فرهنگی امپراتوری قرار دهد و برای همین به ساخت شمار زیادی معبد مجلل در آنجا سفارش نمود. رابطهٔ نزدیک وی با یک نوجوان یونانی به نام [[آنتینوس]] و مرگ نابهنگام این پسرکْ سبب گردید هادریان دست به ابداع سنت شایعی در اواخر حکمرانی اش بزند. (رجوع شود به مقاله [[آنتینوس]]). وی [[شورش بارکوخبا]] در [[یهودا]] را سرکوب نمود، اما مابقی دوران حکمرانی اش در صلح سپری شد.

نخستین منصب رسمی هادریان در مقام عضوی ازدادگاهی مدنی به نام ''decemviri stlitibus judicandis{{نشان|چهل و هفت}}'' بود، این دادگاهْ خود یکی از شش ادارهٔ مدنیِ ویجینتیسکسویری{{نشان|چهل و هشت}} بود که پائین‌ترین رتبه را در سلسله مراتب اداری امپراتوری داشت، و هادریان می‌توانست از طریق آن به منصبی بالاتر و حرفهٔ سناتوری جهش نماید. وی سپس به عنوان تریبون نظامی{{نشان|چهل و نه}} خدمت نمود؛ ابتدا با لژیون دوم آدیوتری{{نشان|پنجاه}} در سال ۹۵ و سپس با لژیون پنجم مقدونیه{{نشان|پنجاه و یک}}. در طول مدت خدمت دوم هادریان به عنوان تریبون، امپراتور [[نروا]]<nowiki/>ی پا به سن گذاشته و ضعیفْ تراژان را به عنوان وارث خود برگزید؛ هادریان اعزام شد تا اخبار را به تراژان برساند_ و به احتمال قوی خودْ یکی از چندین پیکی بود که به همین مأموریت برگزیده شده بودند.<ref>Anthony Birley, ''Restless Emperor'', p.{{nbsp}}37</ref> سپس هادریان به لژیون بیست و دوم پریمیجنیه{{نشان|پنجاه و دو}} منتقل شد و سومین منصب تریبونی اش را تجربه نمود.<ref>John D. Grainger, ''Nerva and the Roman Succession Crisis of AD 96–99''. Abingdon: Routledge, 2004, {{ISBN|0-415-34958-3}}, p. 109</ref> این سه تریبون به وی چند مزیت شغلی بخشیدند: بسیاری از فرزندان اشرافیِ خانواده‌های بزرگترِ سناتوری می‌توانستند با یک یا حداکثر دو تریبون نظامی به عنوان لازمهٔ منصب بالاتر خدمت نمایند.<ref>Thorsten Opper, ''The Emperor Hadrian''. British Museum Press, 2008, p.{{snds}}39</ref><ref>Jörg Fündling, ''Kommentar zur Vita Hadriani der Historia Augusta'' (= Antiquitas. Reihe 4: Beiträge zur Historia-Augusta-Forschung, Serie 3: Kommentare, Bände 4.1 und 4.2). Habelt, Bonn 2006, {{ISBN|3-7749-3390-1}}, p. &nbsp;351.</ref> گفته شده زمانی که نروا در ۹۸ درگذشت، هادریان در رساندن این خبر به تراژان شتاب (زرنگی){{نشان|پنجاه و سه}} کرد تا از پیک رسمی ای که توسط فرماندار _ رقیب وی به نام ''لوسیوس جولیوس اورسوس سرویانوس''{{نشان|صد و دو}}_ فرستاده شده بودْ پیشی گیرد.<ref>John D. Grainger, ''Nerva and the Roman Succession Crisis'', p. 109; Alan K. Bowman, Peter Garnsey, Dominic Rathbone, eds. ''The Cambridge Ancient History – XI''. Cambridge U. &nbsp;P. : 2000, {{ISBN|0-521-26335-2}}, p. &nbsp;133.</ref>

 

 

 

=== رابطه با تراژان و خانواده اش ===

 

رابطهٔ شخصی هادریان با تراژان پیچیده بود و ممکن است سرد بوده باشد. هادریان ظاهراً می‌کوشید به واسطهٔ طرح دوستی ریختن با دوستان پسر تراژان (تراژان گرایش‌های [[همجنس‌گرایی|همجنس‌گرایانه]] داشت) نفوذی بر تراژان اعمال نماید، یا بر تصمیمات وی اثر بگذارد؛ و همین امر موجب بروز منازعاتی ناشناخته در حول و حوش ازدواج هادریان و سابینا شد.<ref>Thorsten Opper, ''Hadrian: Empire and Conflict''. Harvard University Press, 2008, p.170</ref><ref>David L. Balch, Carolyn Osiek, eds. , ''Early Christian Families in Context: An Interdisciplinary Dialogue''. Grand Rapids: Wm. B. Eerdmans Publishing, 2003, {{ISBN|0-8028-3986-X}}, p.{{nbsp}}301</ref> در اواخر حکمرانی تراژان، هادریان نتوانست منصب کنسولی ارشدی تصاحب کند و تنها در ۱۰۸ «کنسول جانشین»{{نشان|هفتاد و چهار}} گردید؛<ref>Anthony R Birley, ''Hadrian: The Restless Emperor'', p.{{nbsp}}54</ref> این امر به وی وضعی مساوی با دیگر اعضای اشرافیت سناتوری داد<ref>Alan K. Bowman, Peter Garnsey, Dominic Rathbone, eds. , ''The Cambridge Ancient History'', XI, p. 133</ref> اما هنوز امتیاز خاصّی که شایستهٔ یک وارث تاج و تخت باشد را نداشت.<ref>Mackay, Christopher. ''Ancient Rome: a Military and Political History''. Cambridge U. Press: 2007, {{ISBN|0-521-80918-5}}, p.{{nbsp}}229</ref> اگر تراژان اراده کرده بود، می‌توانست شاگرد خود (هادریان) را به مقام پاتریسی{{نشان|هفتاد و پنج}} و مزایای آن_ از جمله جهش به مقام کنسولی بدون داشتن تجربهٔ قبلی به عنوان تریبون_ ارتقاء دهد؛ اما چنین ننمود.<ref>Fündling, 335</ref> هرچند هادریان ظاهراً منصب تریبون مردم{{نشان|پنجاه و نه}} را عهده‌دار شد (در حالی که یکسال جوانتر از عرف معمول بود) وادار به ترک [[داکیه]] و تراژان گردید تا منصب را به عهده بگیرد؛ و تراژان نیز ممکن است همین را خواسته باشد که هادریان از وی دور گردد.<ref>Gabriele Marasco, ed. , ''Political Autobiographies and Memoirs in Antiquity: A Brill Companion''. Leiden: Brill, 2011, {{ISBN|978-90-04-18299-8}}, p.{{nbsp}}375</ref> [[تاریخ قیصرها|تاریخ آگوستا]] هدیهٔ تراژان به هادریان را حلقه الماسی توصیف می‌کند که تراژان شخصاً از [[نروا]] دریافت داشته بود، [هدیه ای که] «سبب تشجیع امیدهای هادریان برای عروج به تاج و تخت گردید».<ref>''Historia Augusta'', ''Life of Hadrian'', 3.7</ref><ref>In 23 BC [[Augustus]] handed a similar ring to his heir apparent, [[Marcus Vipsanius Agrippa|Agrippa]]: see Judith Lynn Sebesta, Larissa Bonfante, eds. , ''The World of Roman Costume''. University of Wisconsin Press, 1994, p. &nbsp;78</ref> در حالی که تراژان فعالانه پیشرفت‌های هادریان را تصدیق می‌نمود، این کار را با احتیاط انجام می‌داد.<ref>Fündling, 351</ref>

 

امپراتور جدید وفاداری لژیون‌ها را با بخشیدن انعام سنتی{{نشان|هشتاد و چهار}}پاسخ گفت و سنا نیز بر تخت نشستن وی را تأیید نمود. کارناوال‌های گوناگون عمومی از سوی هادریان سازمان داده شدند، و «انتصاب الهی»{{نشان|هشتاد و پنج}} وی توسط خدایان را جشن گرفتند؛ خدایانی که اکنون تراژان نیز جزئی از آنان گشته بود، چرا که هادریان درخواست تقدیس{{نشان|بیست}} وی را داده بود.<ref>Egyptian papyri tell of one such ceremony between 117 and 118; see Michael Peppard, ''The Son of God in the Roman World: Divine Sonship in Its Social and Political Context''. Oxford U. Press, 2011, {{ISBN|978-0-19-975370-3}}, pp. 72f</ref>

هادریان برای مدتی در شرق باقی ماند و شورش یهودیانی{{نشان|هشتاد و شش}} که در دوران حکمرانی تراژان به وقوع پیوسته بود را سرکوب نمود. وی حاکم (استاندار) [[یهودا]] یعنی ژنرال برجسته [[موروها|مورویی]] به نام [[لوسیوس کوئیتوس]] را از سِمت فرماندهی گارد حفاظت شخصی مورویی اش برکنار ساخت؛<ref>Royston Lambert, p. 34</ref><ref>Cizek, Eugen. L'éloge de Caius Avidius Nigrinus chez Tacite et le " complot " des consulaires. In: ''Bulletin de l'Association Guillaume Budé'', no. 3, octobre 1980. pp. 276–294. Retrieved 10 June 2015. Available at [http://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/bude_0004-5527_1980_num_1_3_1078]</ref> سپس روانهٔ سرکوبی اغتشاشات{{نشان|هشتاد و هفت}} در حوضهٔ [[دانوب]] گردید. در روم، محافظ{{نشان|هشتاد و هشت}} دیروز هادریان و فرماندار پرایتوری امروزش یعنی ''آتیانوس'' ادعا نمود که توطئه{{نشان|هشتاد و نه}} ای که توسط ''لوسیوس کوئیتوس'' و سه سناتور برجستهٔ دیگر شامل ''لوسیوس پوبیلیوس سلسوس''{{نشان|نود}}''، اولوس کُرنلیوس پالما فرونتونیانوس''{{نشان|نود و یک}}، و ''گایوس آویدیوس نیگرینوس''{{نشان|نود و دو}} طراحی شده بود را کشف نموده‌است.<ref name="Elizabeth Speller">Elizabeth Speller.</ref> هیچگونه محاکمهٔ علنی{{نشان|نود و سه}} برای این چهار تن برگزار نگردید_ آنان محاکمهٔ غیابی{{نشان|نود و چهار}} گشتند، سپس دستگیر شده و معدوم شدند.<ref name="Elizabeth Speller"/> هادریان ادعا نمود که آتیانوس به ابتکار شخصی خودش عمل نموده‌است، و با امتیاز سناتوری و درجهٔ کنسولی وی را پاداش داد و تا سال ۱۲۰ به وی حقوق بازنشستگی اعطا نمود.<ref>It is likely that Hadrian found Attianus' ambition suspect. Attianus was likely dead, or executed, by the end of Hadrian's reign; see Françoise Des Boscs-Plateaux, Un parti hispanique à Rome?: ascension des élites hispaniques et pouvoir politique d'Auguste à Hadrien, 27 av. J. -C. -138 ap. J. -C. Madrid: Casa de Velázquez, 2005, {{ISBN|84-95555-80-8}}, p. 611</ref>{{نشان|نود و پنج}} هادریان به سنا اطمینان داد که از هم‌اکنون حق باستانی اش مبنی بر بازخواست{{نشان|نود و شش}} و محاکمهٔ [اعضای] خودش را محترم خواهد شمرد.

 

 

=== یونان(۱۲۵–۱۲۴) ===

 

در طول زمستان وی به [[پلوپونز]] سفری نمود، مسیر دقیقش نامعلوم است اما از [[اپیداروس]] گذشت؛ [[پوسانیاس (جغرافی‌دان)|پوسانیاس]] معابدی که توسط هادریان در آنجا ساخته شدند، و نیز تندیس خودش _در فُرم برهنگی قهرمانانه{{نشان|صد و پنجاه و هشت}}_ که توسط شهروندان آنجا به افتخار این «احیاگر»{{نشان|صد و پنجاه و نه}}شان خلق شد را توصیف می‌کند.<ref>[[Alexia Petsalis-Diomidis]], ''Truly Beyond Wonders: Aelius Aristides and the Cult of Asklepios''. OUP: 2010, {{ISBN|978-0-19-956190-2}}, p. 171</ref> آنتینوس و هادریان ممکن است در این دوران عاشق یکدیگر بوده باشند؛ هادریان سخاوت خاصّی نسبت به [[مانتینیا]]{{نشان|صد و شصت}}نشان داد، [شهری] که دارای پیوندهای مؤثر باستانی، اساطیری و سیاسی با زادگاه آنتینوس یعنی [[بیتینی]] بود. وی معبد [[پوزئیدون]] مانتینیا را بازسازی نمود،<ref>Anthony Birley, ''Restless Emperor'', pp. 177–80</ref><ref>David S. Potter,''The Roman Empire at Bay, AD 180–395''. London: Routledge, 2014, {{ISBN|978-0-415-84054-5}}, p. 44</ref> و با توجّه به گفته‌های پوسانیاسْ نام اصیل و سنتی شهر را بدان بازگرداند. این [شهر] از زمان‌های هلنیستی، پس از پادشاه مقدونی [[آنتیگونوس سوم]]{{نشان|صد و شصت و یک}} به نام ''آنتیگونیا''{{نشان|صد و شصت و دو}}خوانده می‌شد. هادریان همچنین زیارتگاه‌های مقدّس آبه{{نشان|صد و شصت و سه}} و [[مگارا (شهر)|مگارا]] و هرایونِ آرگوس{{نشان|صد و شصت و چهار}} را بازسازی نمود.<ref name="Boatwright, p. 134">Boatwright, p. 134</ref><ref>K. W. Arafat, ''Pausanias' Greece: Ancient Artists and Roman Rulers''. Cambridge U. Press, 2004, {{ISBN|0-521-55340-7}}, pp. 162, 185</ref>

 

=== بازگشت به ایتالیا و سفر به آفریقا ===

 

هادریان در طول این زمان احساس بیماری نمود؛ سرشت بیماری وی هرچه که بودهْ وی را از تدارک سفری به آفریقا در بهار ۱۲۸ بازنداشت. رسیدن وی [به آفریقا] با نشانهٔ میمون بارندگی همزمان گردید، که البته با [[خشک‌سالی|خشک سالی]] به پایان رسید. افزون بر نقش وی به عنوان خیر{{نشان|صد و هفتاد و شش}} و احیاگر{{نشان|صد و پنجاه و نه}}، وی وقتی را هم به بازرسی نظامیان اختصاص داد؛ سخنرانی وی برای آنان اکنون در دسترس است.<ref>Royston Lambert, pp. 71–2</ref> هادریان در تابستان ۱۲۸ به ایتالیا بازگشت اما اقامت وی کوتاه بود، چه وی تدارک سفری دیگر که قرار بود سه سال به طول بیانجامد را می‌دید.<ref>Anthony Birley, ''Restless Emperor'', pp. 213–4</ref>

== جنگ سوّم روم و یهود ==

{{اصلی|شورش بارکوخبا}}

 

حدس تاریخ آگوستا اینست که شورش به سبب اقدام هادریان در منع عمل ختنه ([[بریت میلا]]) نضج گرفته بود؛<ref>{{cite book| last1 = Schäfer| first1 = Peter| author-link1 = Peter Schäfer| title = Judeophobia: Attitudes Toward the Jews in the Ancient World| url = https://books.google.com/books?id=8jIhYBwkO80C| publisher = Harvard University Press| publication-date = 1998| pages = 103–105| isbn = 978-0-674-04321-3| accessdate = 1 February 2014| quote = [...] Hadrian's ban on circumcision, allegedly imposed sometime between 128 and 132 CE [...]. The only proof for Hadrian's ban on circumcision is the short note in the ''Historia Augusta'': 'At this time also the Jews began war, because they were forbidden to mutilate their genitals (''quot vetabantur mutilare genitalia''). [...] The historical credibility of this remark is controversial [...] The earliest evidence for circumcision in Roman legislation is an edict by Antoninus Pius (138–161 CE), Hadrian's successor [...] [I]t is not utterly impossible that Hadrian [...] indeed considered circumcision as a 'barbarous mutilation' and tried to prohihit it. [...] However, this proposal cannot be more than a conjecture, and, of course, it does not solve the questions of when Hadrian issued the decree (before or during/after the Bar Kokhba war) and whether it was directed solely against Jews or also against other peoples.| date = June 2009}}</ref> وی به عنوان یک یونانی-گرا آنرا (ختنه) به مثابه نوعی معیوب سازی{{نشان|دویست}}می‌دید.<ref name=Mackay>Mackay, Christopher. ''Ancient Rome a Military and Political History'': 230</ref> پژوهشگری به نام ''پیتر شافر''{{نشان|دویست و یک}} تأکید دارد که با توجه به سرشت بحث برانگیزِ مشهودِ تاریخ آگوستا به عنوان یک منبعْ هیچگونه سند و مدرکی دال بر چنین ادعایی وجود ندارد؛ مسخرگی{{نشان|دویست و دو}}نویسندهٔ متن مذکور و نیز این حقیقت که قانونِ آن زمانِ روم مبنی بر «معیوب سازی آلت تناسلی»{{نشان|دویست و سه}} ظاهراً مشتمل بر امر کلی اخته سازی{{نشان|دویست و چهار}}بردگان توسط ارباب‌هایشان بوده‌است [نیز دلایل دیگری اند بر ردّ ادعای تاریخ آگوستا].<ref>Peter Schäfer, ''The Bar Kokhba War Reconsidered: New Perspectives on the Second Jewish Revolt Against Rome'' Mohr Siebeck, 2003 p. 68</ref><ref>Peter Schäfer, ''The History of the Jews in the Greco-Roman World: The Jews of Palestine from Alexander the Great to the Arab Conquest''. Routledge:2003, p. 146</ref><ref>[[Augustan History|Historia Augusta]], ''Hadrian''[http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Historia_Augusta/Hadrian/1*.html#14.2 14.2]</ref> علل دیگری نیز ممکن است به وقوع شورش کمک کرده باشند؛ یک هیئت فرمانداری قُلدر مآب{{نشان|دویست و پنج}} و بی عاطفه به لحاظ فرهنگی، تنش‌های میان استعمارگران رومیِ فقیر و بدون زمینی که در راه بودند و از مزایای دریافت زمین [از سوی دولت روم] بهره‌مند بودند، [و در نهایت] عقاید موعودگرایانه بالقوه نیرومندی که مبتنی بودند بر پیشگویی [[ارمیا (پیامبر)|ارمیای نبی]] که اظهار می‌داشت معبدْ هفتاد سال پس از ویرانی اش بازسازی خواهد شد، چنان‌که [[هیکل سلیمان|معبد نخست]] پس از [[اسیران یهودی در بابل|اسارت بابلی]] بازسازی شد.<ref>Shaye Cohen, ''From the Maccabees to the Mishnah'', Third Edition. Louisville, KY: Westminster John Knox Press,2014, {{ISBN|978-0-664-23904-6}}, pp. 25–26</ref>

* [[فیلهلنیسم]]

* [[آنتینوس]]

 

== یادداشت‌ها ==