'''رسم‌الخط''' یا '''دبیره<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-a913e781960f486fa03276b76b89373f-fa.html |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۶ فوریه ۲۰۱۳ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120323220449/http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-a913e781960f486fa03276b76b89373f-fa.html |archivedate=۲۳ مارس ۲۰۱۲ |dead-url=yes }}</ref>''' یا '''قواعد کتابت''' (عربی) یک روش[[قرارداد قراردادی(هنجار)|قرارداد]] است که برای نگارش مطالب به‌کار برده می‌شود. تفاوت دبیره‌ها در شیوهٔ برخورد یا تعبیر آن‌ها از مفهومی است که شیوهٔ نگارش کلمات در متن نسبت به یکدیگر به دست می‌دهد. دبیره روشی استاندارد را برای نوشتن [[خط (نوشتار)|خط]] یک زبان، نمایش می‌دهد. زمانی که بیش از یک خط برای نوشتن یک زبان موجود باشد، مانند [[زبان کردی]]، [[زبان اویغوری]]، [[زبان صربی]] و یا [[اینوکتیتوت|زبان اینوکتیتوت]]، ممکن است چند دبیره برای آن زبان موجود باشد. دبیره با [[نقاشی خط]] متفاوت است.
[[سرهم‌نویسی]]، [[جدانویسی]]، [[حرف اضافه]]، [[حرف ربط]]، واژه‌های [[چنداملایی]]، [[نقطه‌گذارینشانه‌گذاری]] و املای [[وام‌واژه]]ها از مفاهیمی هستند که عامل‌های مشخص‌کنندهٔ دبیره‌ها به‌شمار می‌آیند. برای مثال، در دبیرهٔ ادبی دورهٔ دههٔ ۱۳۴۰ خورشیدی ممکن بود بخوانیم:
: «'''بخاطر''' اینکه می‌توانستم میوهٔ دسترنج خود را بچشم.»
اما امروز می‌نویسیم:
: «'''به خاطر''' اینکه می‌توانستم میوهٔ دسترنج خود را بچشم.»
و یا حتی:
: «'''به‌خاطر''' اینکه می‌توانستم '''میوه‌یِ دسترنج''' خود را بچشم.»
== جستارهای وابسته ==
امروز مراجع مختلف، دبیره‌های مختلفی برای فارسی در پیش گرفته‌اند. برخی هم سعی در استاندارد کردن نظر خود کرده‌اند. اما همچنان اختلاف و ناهماهنگی به چشم می‌خورَد.
* [[دستور خط فارسی]]
به نقل از [[فرهنگستان زبان و ادب فارسی]] (با رسم‌الخط فرهنگستان):
: «''درباب دستور خطّ فارسی، همواره اختلاف سلیقه و مشرب وجود داشته‌است؛ بعضی طرف‌دار باز گذاشتن دست نویسنده در انتخاب شیوهٔ نگارش بوده و حداکثر جواز و رخصت را تجویز می‌کرده‌اند و بعضی دیگر، برعکس، گرایش به وضع قوانینی عام و قطعی و تخلّف‌ناپذیر داشته و آرزو می‌کرده‌اند که در عالم خط و کتابت نیز قوانینی شبیه قوانین حاکم بر علائم ریاضیات حاکم باشد. از جهتی دیگر، برخی از اهل فن معایب و مشکلات موجود را در خطّ فارسی تا آن اندازه فراوان و جدّی دانسته‌اند که رفع آن‌ها را جز با افزودن و درکارآوردن حروف و علائم جدید میسّر نمی‌شمرده‌اند، و گروهی دیگر کمترین تحوّل و تبدّلی را در خطّ فعلی نپذیرفته و آن را به زیان زبان می‌دانسته‌اند.''»{{نشان|academy}}
== منابع ==
{{پانویس}}
* {{پاورقی|academy}}[https://web.archive.org/web/20071028183203/http://www.persianacademy.ir/fa/first.aspx مقدمهٔ ''دستور خط فارسی''، فرهنگستان زبان و ادب فارسی]
== پیوند به بیرون ==
* [https://web.archive.org/web/20070403201712/http://www.persianacademy.ir/fa/dastoor.aspx فرهنگستان زبان و ادب فارسی، گروه دستور زبان و دستور خط]
* [https://web.archive.org/web/20120504195241/http://www.persianacademy.ir/fa/das.aspx دستور خط پیشنهادی فرهنگستان زبان و ادب فارسی]
* [http://www.persian-language.org/Group/Talk.asp?ID=914&P=6 شورای گسترش زبان فارسی؛ دربارهٔ دستور خط]
