تاریخ اسکاتلند: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
گسترش مقاله
خط ۱:
{{تاریخ اسکاتلند}}
داده‌های به‌جامانده از پیشینه [[اسکاتلند]] به نوشته‌های [[رومیان]] در باره این سرزمین در [[سده یکم (میلادی)|سده نخست میلادی]] می‌رسد. در نگاه رومیان اسکاتلند امروزی سرزمینی آن سوی [[دیوار آنتونین]]، یعنی مرز شمالی [[بریتانیا]]، شمالی‌ترین [[استان]] قلمرو شان، بود. رومیان آن سوی این دیوار را [[کالدونیا]] می‌نامیدند و باشندگان ش را ''پیکتی'' می‌خواندند، مردمانی که نیروی روزافزود شان [[لژیونر|لژیون‌های]] رومی را از دیوار آنتونین تا پشت [[دیوار هادریان]] پس‌تاراند. سرانجام هنگامی که رومیان در زمان [[ماگنوس ماکسیموس]] از [[جزیره بریتانیا|آبخوست بریتانی]] بیرون می‌رفتند، مهاجمانی [[گئولیک|گئولیکی]]، که رومیان [[اسکُتی]] می‌خواندند شان، نوآبادهای شان را در باختر اسکاتلند امروزی و [[ولز]] برپا کردند. اما داده‌های باستان‌شناسی گواه پیشینه [[اسکاتلند پیشاتاریخ|پیشاتاریخی اسکاتلند]] و حضور آدمی در این سرزمین از [[دوران نوسنگی]] در حدود ۶۰۰۰ سال پیش، [[عصر برنز|روزگار برنز]] در حدود ۴۰۰۰ هزار سال پیش و [[عصر آهن|روزگار آهن]] در حدود ۲۷۰۰ پیش اند.
 
پادشاهی گولیک [[دال ریادا]] در [[سده ششم (میلادی)|سده ششم پس از میلاد]] بنیاد نهاده شد. در [[سده هفتم (میلادی)]] [[مبلغ مذهبی|مبلغان مذهبی]] [[ایرلندی]] [[پیکت|پیکت‌های]] کافر را با [[مسیحیت سلتی]] آشنا کردند. در پایان [[سده ۸ (میلادی)|سده هشتم (میلادی)]]، [[اسکاتلند اسکاندیناویایی|حمله‌های وایکینگ‌ها به اسکاتلند]] آغاز شد و پیکت‌ها و گئل‌ها را واداشت، که دشمنی دیرین شان را کنار بگذارند. این آشتی و یکپارچگی [[پادشاهی اسکاتلند]] را شکل داد.
خط ۶:
آن چه با نام پادشاهی اسکاتلند می‌شناسیم، با [[دودمان آلپین]] به‌هم آمد و ساخته شد، هرچند که افراد این دودمان پیاپی در نبرد و با یکدیگر بودند. در آغاز [[سده ۱۱ (میلادی)|سده یازدهم (میلادی)]] [[مالکوم دوم اسکاتلند|مالکوم دوم]] بی آن که پسر یا وارث مذکری داشته باشد، درگذشت و پادشاهی از طریق پسرِ دختر ش در [[دودمان دونلکد]] ادامه یافت. واپسین پادشاه دودمان دانکلد، [[الکساندر سوم اسکاتلند|الکساندر سوم]]، در سال [[۱۲۸۶ (میلادی)]] در حالی درگذشت، که تنها وارث ش نوه نوزاد ش، [[مارگارت اسکاتلند|مارگارت]]، آن هم در دربار [[نروژ]] بود، که او هم چهار سال بعد درگذشت. [[ادوارد یکم انگلستان|ادوارد نخست]]، پادشاه [[انگلستان]]، که به هوس افتاده بود، از این آب گل‌آلود ماهی بگیرد، به اسکاتلند لشکر کشید، تا کشور بگشاید. این لشکرکشی به [[جنگ‌های استقلال اسکاتلند]] انجامید. در این گیرودار پادشاهی اسکاتلند میان دو [[دودمان بالیول]] و [[دودمان بروس|بروس]] دست‌به‌دست می‌شد. اما سرانجام اسکاتلندیان در این جنگ‌ها پیروز شدند و شالوده پادشاهی اسکاتلند، چونان پادشاهیی مستقل، استوار شد.
 
هنگامی که [[دیوید دوم اسکاتلند|دیوید دوم]] بی‌وارث مرد، خواهرزاده ش [[رابرت دوم اسکاتلند|رابرت دوم]] به جای او نشست و نخستین فرد [[دودمان استوارت]] شد، که بر تخت پادشاهی اسکاتلند تکیه زده است، دودمان که تا سه سده پس از آن بی‌رقیب و منازع بر اسکاتلند فرمان راند. [[جیمز یکم انگلستان|جیمز هفتم]]، از همین دودمان، گذشته از این که وارث پادشاهی اسکاتلند بود، تاج و تخت [[پادشاهی انگلستان]] را نیز از نوه عمه مادرش [[الیزابت یکم انگلستان]] به ارث برد. به این ترتیب دو کشور یک پادشاه مشترک داشتند و همین زمینه‌ساز یکپارچگی قانونی در [[۱۷۰۷ (میلادی)]] دو کشور از طریق تصویب [[مصوبه‌های ۱۷۰۷ اتحاد انگلستان و اسکاتلند|مصوبه یکپارچگی]] در مجلس‌های دو کشور و شکل گرفتن [[پادشاهی بریتانیای کبیر|پادشاهی بریتانیا بزرگ]] شد. [[ملکه آن]] که در آن زمان فرمانروای بریتانیا بود، هفت سال پس از آن هم به فرمانروایی ادامه داد. اما هنگامی که در [[۱۷۱۴ (میلادی)]] درگذشت، هیچ یک از افراد دودمان استوارت به کیش [[پروتستان]] نبودند و از این رو، طبق قانون پادشاهی بریتانیا، از اورنگ و افسر پادشاهی برکنارماندند و این مقام از دودمان استوارت به [[جرج یکم بریتانیای کبیر|جرج نخست]]، یکی از نوادگان جیمز هفتم اسکاتلند و نخست انگلستان از [[دودمان هانوور]]، رسید.
 
در روزگار [[روشنگری اسکاتلند|روشنگری]] و [[انقلاب صنعتی]] در اسکاتلند این کشور را در ردیف قدرت‌های بازرگانی، اندیشگی و صنعتی [[اروپا]] بود. افت شدید در صنعت پس از [[جنگ جهانی دوم]] از نکات برجسته تاریخ معاصر اسکاتلند است. در دهه‌های اخیر اسکاتلند باززایشی فرهنگی و اقتصادی به چشم می‌آید، که چه‌بسا رشد مالی بخش خدمات و افزایش درآمد حاصل از [[نفت و گاز دریای شمال]] راه را برای آن هموار کرده باشد. در ۶۰ سال گذشته ملی‌گرایی موضوع سیاسی مهمی شده، که هر از گاه در رخدادهایی چون بحث و [[همه‌پرسی استقلال اسکاتلند (۲۰۱۴)|همه‌پرسی سال ۲۰۱۴ (میلادی)]] در باره [[استقلال اسکاتلند]] یا کنارکشیدن از [[برگزیت]] رخ نموده است.
خط ۱۵:
== جنگ‌های استقلال اسکاتلند ==
{{اصلی|جنگ‌های استقلال اسکاتلند}}
 
== دودمان استوارت ==
{{اصلی| رابرت استوارت| روبرت سوم اسکاتلند | جیمز یکم اسکاتلند}}
 
== اصلاحات پروتستانی ==