مهر (ایزد ایرانی): تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات ردهٔ همسنگ (۳۰.۱) +مرتب (۱۴.۹ core): + رده:خدایان عدالت |
|||
خط ۱:
{{تغییرمسیر|میترا}}
{{درستی}}
[[پرونده:Taq-e Bostan - High-relief of Ardeshir II investiture.jpg|بندانگشتی|300px|نگاره ای از [[تاق بستان]] در کرمانشاه ایران. [[پرونده:Mitra-Lion and Sun.jpg|بندانگشتی|نماد [[شیر و خورشید]] و [[میترا]]، شمشیر در این نماد از دوران صفوی افزوده شده‌است.]]
در این نگاره شاه ساسانی [[شاپور دوم]] در میان و در سمت راست وی [[اهورا مزدا]] که چمبره فرایزدی را برای تاجگذاری به او می‌دهد، بر روی دشمنی به خاک افتاده ([[ژولیان]] امپراتور روم) ایستاده‌اند. درسمت چپ شاه، میترا یا مهر، که پیکان‌های نوری همچون خورشید از سر او در همهٔ سمت‌ها پراکنده شده، شاخه‌ای از گیاهان به نام «برسم» را در دست گرفته‌است و بر روی گل نیلوفری ایستاده‌است.<ref>''[http://www.iranicaonline.org/newsite/index.isc?Article=http://www.iranicaonline.org/newsite/articles/unicode/ot_grp10/ot_mithraicon_20060113.html شمایل میترا در ایران و آسیای میانه]{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot}}''، [[دانشنامه ایرانیکا]] نوشته ''فرانس گرنت''</ref>]] '''مهر'''، '''میترا''' یا '''میثره''' از [[ایزد|ایزدان]] باستانی [[هندوایرانی]] پیش از روزگار [[زرتشت]] است، که معنی و چمار پیمان و دوستی و خورشید نیز می‌دهد. نماد او خورشید می‌باشد. پس از آمدن زرتشت یکی از ایزدان یا فرشتگان آیین [[مزدیسنا]] گردید. نیروهای طبیعت و زاستار مانند خورشید و ماه و ستارگان و آتش و خاک و باد و آب ک برای ستایش آریاییان بوده‌است. خدایانی را هم که نشانهٔ نیروهای طبیعت بوده‌اند «دئوه» می‌خوانده‌اند. در میان این خدایان برتر از همه [[ایندرا]] بوده‌است که اژدهاکش و پروردگار تندر و اذرخش و برق و جنگ به‌شمار می‌آمده‌است. این خدا با این نام در میان آریاهای ایران آن روایی را که میان [[هندو|هندوان]] می‌داشت نیافت. نزد [[ایرانی‌ها|ایرانیان]] آشکارا پرستش میترا (مهر) جای آن را گرفت و ایندرا رفته‌رفته و به ویژه از زردشت در ردیف دیوان پس زده شده درآمد. در فرهنگ‌های فارسی مهر را فرشته‌ای نشان بر مهر و دوستی و خرد در کارهای مالی و نیکخواهی دانسته‌اند که در ماه مهر (ماه هفتم از سال خورشیدی) و روز مهر (روز شانزدهم هر ماه) بدو پیوند یافته‌است و شمار آفریدگان از نیکی و بدی به دست اوست.
| |||